آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/اثرات مثبت سرگرمی‌های فناوری اطلاعات روی رفتار انسان

تأثیر فناوری اطلاعات بر روی آموزش و پرورش اثرات مثبت سرگرمی‌های فناوری اطلاعات روی رفتار انسان نقش‌ها و اثرات فناوری اطلاعات روی معیارهای جدید اجتماعی یک جامعه دیجیتال
آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان


با توجه به استفاده فراوان کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان از بازی‌ها و سرگرمی‌ها و بویژه در دنیای امروز از سرگرمی‌های فناوری اطلاعات، در سراسر جهان به بررسی اثرات مثبت و منفی سرگرمی‌ها روی رفتار انسان توجه ویژه‌ای می‌شود. در این مقاله به بررسی اثرات مثبت سرگرمی‌های فناوری اطلاعات بر رفتار انسان پرداخته می‌شود. با تمرکز بر استفاده رو به رشد کاربران (بیش از دو سوم کودکان در کشورهای صنعتی) از سرگرمی‌های فناوری اطلاعات در خانه، مدرسه و... و نیاز کودکان به آموختن مهارت‌هایی که آنها را برای زندگی و کار در آینده آماده کند اهمیت بررسی و درنظرگرفتن اثرات این بازی‌ها روی کودکان بیش از پیش روشن می‌شود.

افرادی که مجاز هستند و البته تشویق به بازی می‌شوند شانس سالم بودن، شاد بودن و تبدیل شدن به فردی مفید برای جامعه را به‌دست می‌آورند. اگر بخواهیم به برخی از جنبه‌های مثبت بازی و سرگرمی بپردازیم، می‌توان از سوادآموزی، تفکر، بکارگیری خلاقیت و... نام برد. بازی و سرگرمی‌های فناوری اطلاعات نیاز به بکارگیری منطق، حافظه، روش‌های حل مشکل، مهارت‌های تفکر انتقادی و تجسم و کشف دارد. در واقع بازی یک استراتژی آموزش مؤثر در داخل و خارج از مدرسه به‌شمار می‌رود. بازی کردن و استفاده از اسباب بازی‌ها بخش مهمی از مرحله رشد کودک برای به‌دست آوردن مهارت‌های زندگی آینده همچون مهارت‌های ایجاد هماهنگی، مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های شناختی به‌شمار می‌رود.

محققان در برنامه‌های تحقیقاتی خود درمورد اثرات بازی در کودکان، بکارگیری سرگرمی‌های فناوری اطلاعات را در دوبخش در مدرسه و کلاس درس و همچنیین بعد از مدرسه مورد تست و ارزیابی قرار دادند. برنامه‌های بعد از مدرسه که «بعد پنجم» نامیده می‌شود شامل استفاده از نرم‌افزارهای آموزشی، بازی‌های کامپیوتری، جستجو در اینترنت و در کل استفاده از کامپیوتر در منزل می‌باشد. موضوع‌های مورد بررسی در تست تأثیر سرگرمی‌ها در رفتار انسان عبارتند از: توسعه اجتماعی، جغرافی، ارتباطات، خواندن، نوشتن، ریاضیات، مطالعات اجتماعی، بهداشت، تکنولوژی، زبان، و حل مسئله است. اثرات این بررسی شامل پیشرفت در خواندن، ریاضیات، دانش کامپوتر، دستور زبان و موفقیت تحصیلی در آزمون‌های مدرسه می‌باشد.

اثرات بازی‌ها و سرگرمی‌های فناوری اطلاعات بر رفتار اجتماعی: نیاز کاربران بازی‌های تعاملی افزایش مهارت‌های اجتماعی می‌باشد، به‌طور مثال مهارت تصمیم‌گیری، تعریف اهداف، رسیدن به توافق با دیگران و... ؛ لازم است ذکر شود که تمامی این ویژگی‌ها در نسل‌های جدید بازی‌های الکترونیکی در نظر گرفته شده است تا با افزایش قابلیت‌های اجتماعی و فکری و ایجاد دیگر تغییرات مثبت در کاربران از آنها حمایت کنند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تست‌های انجام شده درخصوص تأثیر تلویزیون در رفتار انسان به شکل ذیل گزارش شده است:

• اثرات مثبت تلویزیون بر کودکان عبارتند از اعتماد به نفس بالاتر، رفتار نودوستانه بیشتر، تعامل اجتماعی مثبت تر و پرخاش کمتر نسبت به نظرات دیگران

• اعتماد کامل به توانایی کودکان در برداشت مناسب از پیام‌های اخلاقی برنامه‌هایی که با کمی خشونت همراه است ممکن است تاثیری برعکس داشته و موجبات پرخاشگری آن‌ها را فراهم آورد و بنابراین در این زمینه لازم است والدین آنها را راهنمایی کنند.

• تاثیرپذیری کودکان از برنامه‌های تلویزیونی در دوران پیش از مدرسه و مدرسه بیشتر و در دوران نوجوانی کمتر می‌باشد.

• تاثیرپذیری دختران از پسران قوی تر می‌باشد.

نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر سرگرمی‌های فناوری اطلاعات برای استفاده خانگی، به‌خوبی و با درنظر گرفتن تأثیرات آن‌ها طراحی شده است و استفاده درست از آنها می‌تواند تأثیرات ماندگاری را به‌دنبال داشته باشد. اثرات درمانی: نتایج یک تحقیق در محیط بیمارستانی نشان می‌دهد که سرگرمی‌های کامپیوتری می‌تواند تأثیرات مفیدی در کودکان و افراد مسن داشته باشد. به‌طور مثال نتایج بررسی روی ۲۰۰۰ کودک نشان می‌دهد که استفاده از سرگرمی‌های فناوری اطلاعات می‌تواند عادات و نحوه درست غذا خوردن را به کودکان بیاموزد.

تحقیقات اولیه حاکی از آن است که سرگرمی‌های فناوری اطلاعات می‌تواند در درمان پیش فعالی کودکان کمک کند. پیش از این تصور می‌شد که بازی‌های کامپیوتری تنها در سرگرمی و شاد کردن کودکان مؤثر است حال آنکه این بازی‌ها اثرات مثبت و عمیق‌تری نیز دارد. به‌طور مثال استفاده از بازی‌های رایانه‌ای ارزان قیمت می‌تواند در درمان ترس بیجا نیز کمک‌های شایان توجهی کند. اما برداشتی که می‌توان از این مطالعه داشت این است که استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و بکارگیری سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای ارزان قیمتی که در این زمینه طراحی شده، با درنظر گرفتن محتوای آن‌ها می‌تواند کمک شایانی در افزایش مهارت‌های اجتماعی و فکری در رده‌های سنی متفاوت (کودکان، بزرگسالان و سالمندان) داشته باشد.

منبع: POSITIVE EFFECTS OF ENTERTAINMENT TECHNOLOGY ON HUMAN BEHAVIOR