آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/ موانع احساسی برای آموزش الکترونیکی- تجزیه و تحلیل روانی کاربر
| تاثیرفناوری اطلاعات بر جوانان:ارتباط اینترنت وانزوای اجتماعی جوانان ایرانی | موانع احساسی برای آموزش الکترونیکی- تجزیه و تحلیل روانی کاربر | نقش عامل‌های انسانی و فناوری اطلاعات در توسعه اجتماعی |
| آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان |
خلاصه ویرایش
اهمیت آموزش الکترونیکی در سیستم آموزشی افزایش یافته است و سازمانهای دولتی و خصوصی بطور گسترده ای از آن استفاده میکنند. در این مقاله تاکید می شود که بسیاری از جنبه های عاطفی (احساسی) در فرآیندهای تعامل انسان و فناوری وجود دارد و در نتیجه فرآیندهای احساسی درگیر با آموزش الکترونیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .
در اینجا ما سیستم آموزش الکترونیکی مورد استفاده در اداره مالیات فنلاند جهت آموزش کارمندان را مورد مطالعه قرار می دهیم . یک پرسشنامه درخصوص جنبه های مختلف احساسی فرآیندهای یادگیری دانشجویان ارائه میشود، با استفاده از تحلیل فاکتورها میتوان پاسخ‌دهندگان را در دو گروه دسته‌بندی کرد : گروه اول موفق بودند و گروه دوم در آموزش الکترونیکی موفقیت کمتری داشتند .
مقدمه ویرایش
آموزش الکترونیکی آینده بسیار امیدوار کننده‌ای به عنوان بخش اصلی جامعه فناوری اطلاعات و ارتباطات مدرن دارد و علی رغم اهمیت و موفقیت آن، بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که مشکلات مختلفی در رابطه با آموزش الکترونیکی وجود دارد، از جمله: هزینه سیستم آموزش الکترونیکی برای برخی موسسات سنگین است، همچنین مدرسان آنلاین به دانش بیشتری درخصوص تدریس آنلاین نیاز دارند و می‌بایست روشهای متفاوتی را نسبت به روش سنتی بکار گیرند، علاوه بر این مشکلات نگرشی در جهت اجرای آموزش الکترونیکی وجود دارد.
یک سوال مهم این است که چرا همه افراد آموزش الکترونیکی را دوست ندارند و نسبت به شرکت در جلسات آن بی علاقه هستند، این یک مشکل اساسی در جهت پیشرفت و توسعه این مدل از آموزش است. بدون شک پیشرفت فناوری مهم است ولی قبل از دست یافتن به این پیشرفت باید ایده واضح و روشنی در مورد اینکه چگونه و چرا باید روش کنونی بهبود یابد وجود داشته باشد، اگرچه تنها تحلیل فناوری موجود کافی نیست و موانع اغلب در ذهن و حس مردم است. روانشناسی کاربر باید با استفاده از روشهای روانشناختی و مفاهیم روانی، قادر به توضیح مشکلات استفاده از فناوری باشد. احساسات نقش بسیار تعیین کننده‌ای در عمل انسان دارند و در شکل گیری اولویت‌ها، مهم هستند. آنها توضیح می‌دهند که چرا ما بعضی اعمال و فعالیت‌ها را می‌پذیریم و بعضی‌ها را نمی‌پذیریم.
تحقیقات نشان می‌دهد که سیستم آموزش الکترونیکی ممکن است سبب گیجی و ناامیدی کاربران شود و علاقه آنها به آموزش و یادگیری را کاهش دهد. این موضوع بصورت ترس از فناوری که وجود مشکلات احساسی در آن ثابت شده، منعکس شده است. به دلایل ارائه شده، تجزیه و تحلیل موانع احساسی در آموزش الکترونیکی مهم است و باید یک مدل از چگونگی درگیری احساسات در آموزش الکترونیکی ایجاد شود. موضوعی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که موفقیت در استفاده از دستگاهها و برنامه‌ها، ایجاد غرور می‌کند و شکست در آن باعث سرخوردگی میشود .
متدولوژی ویرایش
طراحی و روش مطالعه ویرایش
مطالعه طرح در طول ماه‌های فوریه و مارس ۲۰۰۸ انجام شد. داده‌ها از سیستم آموزش الکترونیکی اداره مالیات فنلاند با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد که از طریق ایمیل برای کارکنان فرستاده شد. از آنجائیکه دانش آموزان، کارمندان هستند، آنها مجبورند دوره آموزش خود را به عنوان بخشی از کارشان انجام دهند.
پاسخ دهندگان ویرایش
پاسخ دهندگان در کل ۳۵۴ نفر بودند که در این طرح شرکت داشتند، کارمندان اداره مالیات فنلاند بودند، از شرکت کنندگان، ۳۲۰ نفر زن و ۳۴ نفر مرد بودند و سن آنها بین ۲۳ تا ۶۳ بود.
پرسشنامه ویرایش
پرسشنامه به ۵ دسته مختلف تقسیم شده بود، دسته‌بندی عبارت است از:
۱. اطلاعات پایه
۲. قابلیت استفاده از سیستم آموزش الکترونیکی، عملکرد و تجربیات کاربر
۳. احساسات
۴. رابطه فناوری جدید و کامپیوترها
۵. استفاده از کامپیوتر (رایانه) و شبکه برای آموزش
محدوده پاسخ در جدول ۱ تعریف شده است، از پاسخ دهندگان در مورد تجربیاتشان در سیستم آموزش الکترونیکی که با آن کار کردند با ۴ گزینه سوال شد: (۱. کاملاً موافق ۲. تاحدی موافق ۳. تاحدی مخالف ۴. کاملاً مخالف)
پاسخ شرکت‌کنندگان مطابق نظرات شخصی آنها در قابلیت استفاده از سیستم آموزش الکترونیکی است.
جدول ۱. تجربه کاربر: لیست پاسخها
- دستورالعملهایی که در طول درس داده می‌شد مرا عصبی می‌کرد.
- راهنمایی‌ها در طی درس، خسته کننده بود.
- آموزش الکترونیکی ویژگیهایی دارد که باعث اضطراب میشود.
- آموزش الکترونیکی مرا ناامید کرد.
- استفاده از دوره آموزش الکترونیکی عصبی کننده است.
- شروع دوره آموزش الکترونیکی مرا می‌ترساند.
- استفاده از سیستم آموزش الکترونیکی بعضی اوقات خسته کننده بود .
- بعضی اوقات درسها جالب هستند.
- بعضی اوقات احساس می‌کنم در درس آموزش الکترونیکی گیج شده‌ام.
- مطالعه از طریق آموزش الکترونیکی برایم رضایت‌بخش بود.
- بعضی اوقات، آموزش الکترونیکی لذتبخش به نظر می‌رسید.
- بعد از اتمام یک دوره آموزش الکترونیکی، احساس غرور می‌کنم.
- در طراحی دوره آموزشی روی کاربر حساب شده است.
- وقتی از یک برنامه کامپیوتری استفاده می‌کنم احساس غرور می‌کنم.
- وقتی متوجه می‌شوم که مدیریت یک برنامه کامپیوتری را فراگرفته‌ام، احساس شایستگی و کفایت می‌کنم.
- سرخوردگی باعث میشود استفاده از برنامه را به راحتی ترک کنم.
- وقتی نمی‌توانم از برنامه استفاده کنم، سریع ناامید می‌شوم .
نتایج ویرایش
در این تجزیه و تحلیل ما دریافتیم که ۴ عامل اصلی در تجربه و آزمایش آموزش دانشجویان تأثیر داشتند:
۱. اضطراب، ۲. رضایت، ۳. غرور، ۴ . ناامیدی
همانطور که قبلاً اشاره شد سرخوردگی و اضطراب که نوعی ترس می‌باشد، باعث شکست دانشجویان میشود و در نتیجه تمایل آنها به یادگیری کاهش می‌یابد و بالعکس، غرور و احساس رضایت که در نتیجه رسیدن به هدف ایجاد می‌گردد، تمایل به آموزش را افزایش می‌دهد. عوامل اول و چهارم (اضطراب و ناامیدی) اثر منفی آموزش الکترونیکی را نشان می‌دهد و عوامل دوم و سوم (رضایت و غرور) نشان دهنده جنبه مثبت آموزش الکترونیکی است .
بحث کلی ویرایش
روانشناسی کاربر، پایه و اساسی است برای طراحی تعامل انسان - فناوری، از طریق تحلیل کاربران در تعامل؛ بنابراین طرح سوالاتی درباره موانع احساسی و عاطفی در زمینه آموزش الکترونیکی منطقی به نظر می‌رسد و هدف، ساختن یک مدل روانی از کاربران می‌باشد و احساسات نقش محوری در انگیزه و عمل انسان دارد، لذا تحقیقات علمی در مورد رفتارهای عاطفی و احساسی از اهمیت خاصی برخوردار است. در مجموع نکته کلیدی تحقیقات روانشناختی، تجزیه و تحلیل پدیده های روانی مربوط به تعامل انسان و فناوری است .
منابع ویرایش
پیوند به مقاله: دریافت منبع
عنوان انگلیسی: Emotional obstacles for e-learning – a user psychological analysis
عنوان فارسی: موانع احساسی برای آموزش الکترونیکی -- تجزیه و تحلیل روانی کاربر