}}
مقدمه: به صفاتي كه از طريق والدين به فرزندان منتقل ميشوند صفات ارثي ميگويند. اما چه عاملي باعث
مقدمه: به صفاتی که از طریق والدین به فرزندان منتقل میشوند صفات ارثی میگویند. اما چه عاملی باعث انتقال خصوصیاتخصوصيات و ویژگیهایويژگيهاي یکيك جاندار به فرزندان آن میشود؟ميشود؟ با توجه به اینکهاينكه بدن جانداران از تقسیمهایتقسيمهاي متوالیمتوالي یکيك سلول به نام سلول تخم به وجود میآیدميآيد و سلول تخم هم به نوبهینوبهي خود از ترکیبتركيب دو سلول جنسیجنسي به وجود میآیدميآيد سلول جنسیجنسي والد نر و سلول جنسیجنسي والد ماده. بنابراینبنابراين عامل انتقال صفات و ویژگیهاويژگيها بایدبايد در بخشیبخشي از سلولهایسلولهاي جنسیجنسي قرار داشته باشد. به ایناين عوامل انتقال اطلاعات و ویژگیهاويژگيها ماده ژنتیکژنتيك میگویندميگويند کهكه در داخل هسته سلولها قرار دارد.
ساختار ماده ژنتیکژنتيك
مولکولهایمولكولهاي مهمیمهمي کهكه ساختار یکيك سلول را تشکیلتشكيل میدهندميدهند عبارتند از: پروتئینهاپروتئينها-لیپیدهاليپيدها-کربوهیدراتهاكربوهيدراتها-
نوكلئيك اسيدها-آب-ويتامينها
نوکلئیک اسیدها-آب-ویتامینها
از بینبين ایناين مولکولهامولكولها نوکلئیکنوكلئيك اسیدهااسيدها (به معنیمعني اسیدهایاسيدهاي هستهایهستهاي) مادهیمادهي ژنتیکژنتيك سلولها میباشندميباشند کهكه
مولکولهایمولكولهاي بسیاربسيار پیچیدهپيچيده و مهمیمهمي هستند.
(دو نوع نوکلئیکنوكلئيك اسیداسيد درون سلولها دارد).
(اسيدريبونوكلئيك)
(اسیدریبونوکلئیک)
( دئوكسي ريبونوكلئيك اسيد )
( دئوکسی ریبونوکلئیک اسید )
ساختار نوکلئیکنوكلئيك اسیدهااسيدها
[[پرونده:Fasle panjom sakhtare dna.jpg|بندانگشتی]]
نوکلئیکنوكلئيك اسیدهااسيدها مولکولهایمولكولهاي پلیمرپليمر هستند یعنیيعني از به هم پیوستنپيوستن واحدهایواحدهاي ریزتریريزتري به نام نوکلئوتیدهانوكلئوتيدها
به وجود میآیندميآيند. هر واحد نوکلئوتیدنوكلئوتيد از سه بخش تشکیلتشكيل میشودميشود: قند پنج کربنیكربني- گروه فسفات- باز آلیآلي
نيتروژندار.
نیتروژندار.
==ساختار کلی DNA==
از دو رشته پلیپلي نوکلئوتیدینوكلئوتيدي تشکیلتشكيل شده است. ایناين دو رشته به وسیلهوسيله پیوندهاییپيوندهايي روبرویروبروي DNA هر مولکولمولكول
هم قرار گرفتهاند و حول یکيك محور فرضیفرضي به دور یکدیگريكديگر پیچیدهاندپيچيدهاند و شکلشكل نردبان مارپیچیمارپيچي به خود گرفتهاند. نردههاینردههاي ایناين نردبان را گروههایگروههاي قند و فسفات نوکلئوتیدهانوكلئوتيدها و پلههایپلههاي آن را بازهایبازهاي آلیآلي تشکیلتشكيل میدهندميدهند.
نکتهنكته: درست است کهكه هر گونه از جانداران تعداد مشخصیمشخصي کروموزومكروموزوم دارند اما تعداد کروموزومكروموزوم مهم نیستنيست
بلکهبلكه نوع ژنها مهم هستند.
چگونگیچگونگي ایجادايجاد شکلشكل بدن یکيك جاندار و صفات ارثیارثي آن به وسیلهوسيله DNA
تقریباتقريبا شکلشكل و ساختار بدن و تمام ویژگیهایويژگيهاي آن به وسیلهیوسيلهي مولکولهایمولكولهاي پروتئینیپروتئيني به وجود میآیندميآيند.
پروتئینهاپروتئينها مولکولهایمولكولهاي پلیمریپليمري هستند کهكه از واحدهاییواحدهايي به نام آمینواسیدهاآمينواسيدها به وجود میآیندميآيند. پروتئینهاپروتئينها
تنوع بسیاربسيار زیادیزيادي دارند. چون بیستبيست نوع آمینواسیدآمينواسيد وجود دارد و ایناين آمینواسیدهاآمينواسيدها با ترتیبهایترتيبهاي گوناگونیگوناگوني به
یکدیگريكديگر پیوستهپيوسته و پروتئینهاپروتئينها را به وجود میآورندميآورند. اما چه چیزیچيزي مشخص میکندميكند کهكه آمینواسیدهاآمينواسيدها به چه
ترتیبیترتيبي به یکدیگريكديگر بپیوندندبپيوندند و پروتئینهاپروتئينها را به وجود آورند؟
میدانیمميدانيم کهكه ریبوزومهاريبوزومها واحدهایواحدهاي سازنده پروتئینهاپروتئينها هستند یعنیيعني محلیمحلي هستند کهكه آمینواسیدهاآمينواسيدها به یکدیگريكديگر
میپیوندندميپيوندند و پروتئینهاپروتئينها را به وجود میآورندميآورند. اما مطابق با کدامكدام الگو ایناين کاركار را انجام میدهند؟ميدهند؟ ایناين وظیفهیوظيفهي مهم بر عهدهیعهدهي مولکولهایمولكولهاي DNA میباشدميباشد.
به عبارت دیگرديگر مولکولهایمولكولهاي DNA با دستور ساخت پروتئینهایپروتئينهاي مختلف صفات و ویژگیهایويژگيهاي یکيك جاندار را کنترلكنترل میکنندميكنند.
==آیاآيا صفات ارثیارثي هم تحت تاثیرتاثير محیطمحيط قرار میگیرند؟ميگيرند؟==
بسیاریبسياري از صفات و ویژگیهایويژگيهاي یکيك جاندار نتیجهنتيجه بر هم کنشكنش ژنها و محیطمحيط با یکدیگريكديگر است. یعنیيعني محیطمحيط
میتواندميتواند در چگونگیچگونگي ظاهر شدن برخیبرخي صفات ارثیارثي تاثیرتاثير داشته باشد. به عبارت دیگرديگر اگر جاندارانیجانداراني کهكه از
لحاظ ژنتیکیژنتيكي یکسانيكسان هستند در محیطهایمحيطهاي متفاوت رشد کنندكنند ویژگیهایويژگيهاي کاملاكاملا یکسانیيكساني نخواهند داشت. به
عنوان مثال اگر دو قلمه از یکيك گل شمعدانیشمعداني تهیهتهيه کنیمكنيم و آنها را در محیطهایمحيطهاي متفاوت از نظر مقدار نور
رشد دهیمدهيم هر چند کهكه هر دو ژنهایژنهاي یکسانیيكساني دارند از نظر رشد برابر نخواهند بود.
==انواع تقسیم سلولی==
[[پرونده:Fasle panjom taghsim.jpg|بندانگشتی]]
سلولها بایدبايد تقسیمتقسيم شوند تا جاندار بتواند رشد کند،تولیدكند،توليد مثل کندكند و قسمتهایقسمتهاي آسیبآسيب دیدهديده بدن خود را
ترمیمترميم کندكند. سلولها به دو روش تقسیمتقسيم میشوندميشوند کهكه عبارتند از:
# تقسیمتقسيم میتوزميتوز: تقسیمیتقسيمي کهكه در آن از یکيك سلول دو سلول جدیدجديد به وجود میمي آیدآيد و تعداد کروموزوكروموزو مهایمهاي
سلول هایهاي جدیدجديد با سلول والد برابر است. در نتیجهنتيجه قبل از تقسیمتقسيم بایستیبايستي تعداد کروموزوكروموزو مهایمهاي سلول والد دو
برابر شوند. (به عبارت دیگرديگر کروموزومهاكروموزومها قبل از تقسیمتقسيم سلول همانند سازیسازي میکنندميكنند.) ایناين نوع تقسیمتقسيم سلولیسلولي
در تمام طول عمر در بدن انسان انجام میمي شود. مثل تشکیلتشكيل گلبول هایهاي قرمز کهكه حاصل ایناين نوع تقسیمتقسيم
هستند. یايا سلول هایهاي پوششیپوششي پوست کهكه به طور مداوم با سلول هایهاي جدیدجديد تعویضتعويض میمي شوند.
# تقسیمتقسيم میوزميوز: تقسیمیتقسيمي کهكه در آن یکيك سلول دو بار پشت سر هم تقسیمتقسيم شده و چهار سلول به وجود
میمي آورد. در نتیجهنتيجه هر کدامكدام از سلول ها به اندازه نصف سلول والد کروموزومكروموزوم خواهند داشت. ایناين نوع تقسیمتقسيم
فقط هنگام تشکیلتشكيل گامت ها انجام میمي شود چون هر کدامكدام از گامت ها بایدبايد نصف کروموزومكروموزوم هایهاي لازم برایبراي ایجادايجاد
یکيك فرد را داشته باشند.
[[رده:زیستشناسی]]
|