ایمن سازی انبارهای صنعتی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Sahimrobot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:تصحيح ي و ک
خط ۱:
== '''چکيدهچکیده'''<br /> ==
 
 
خسارات ناشيناشی از آتش سوزيهائيسوزیهائی كهکه در انبارهايانبارهای صنعتی رويروی ميمی دهد ، نسبت به بسياریبسیاری از ساختمانها بيشتربیشتر است . برای کاهش خسارت ناشيناشی از ايناین آتش سوزيهاسوزیها با يدید :<br />
 با توجه به ارزش كالاهايکالاهای ذخيرهذخیره شده ، انبارهای بزرگ به انبارهايانبارهای كوچكترکوچکتر تقسيمتقسیم شوند .<br />
برخيبرخی كالاهاکالاها نبايدنباید دريکدریک انبار و يایا كنارهمکنارهم چيدهچیده شوند .<br />
 ارتفاعات مجاز وفواصل مجزا سازی ميانمیان کومه ها رعايترعایت گردد .<br />
 مصالح مورد مصرف در بسته بندی ها و درجه آتش پذيريپذیری آنها درنظر گرفته شود .<br />
موقعيتموقعیت كالاهایکالاهای سوختی وغيرسوختنیوغیرسوختنی نسبت به ديوارهایدیوارهای داخليداخلی و بيرونيبیرونی انبارها تعيينتعیین شود .<br />
 از مديريتمدیریت آگاه وکارآمد ، همراه با نظارت مستمر ودقيقودقیق بهره گيریگیری شود .<br />
 
درطراحی حفاظت ازحريقازحریق ، ساخت و ايمنایمن سازی انبارهای صنعتی بايدباید :<br />
 نخست مطالعات مهندسيمهندسی ، جايابیجایابی هايهای كليکلی و دسته بنديبندی ها صورت گيردگیرد و<br />
 سپس تمهيداتتمهیدات سه گانه كاهشکاهش دهنده ريسكریسک : حفاظتيحفاظتی غيرعاملغیرعامل ، تدافعيتدافعی عامل و پيشگيریپیشگیری از بروز خطر، درهر مورد بکارگرفته شود .
 
'''فهرست مطالب''' <br />
 
1- عوامل اصلی ايجادایجاد کننده خسارت<br /> 1-1- ارزش کلی کالاهای ذخيرهذخیره شده و ميزانمیزان کالا در يكیک فضايفضای واحد <br />
1-2- دسته بندی کالاها برای نگهداری و چيدنچیدن آنها در انبارها طبق ضوابط <br />
1-3- فضاهايفضاهای خاليخالی افقيافقی و قائم بينبین كالاهاکالاها و ارتفاع مواد انبارشده <br />
1-4- قابليتقابلیت سوختن مصالح بسته بنديبندی <br />
1-5- انتخاب موقعيتموقعیت قرارگيريقرارگیری اجناس در انبارها <br />
1-6- استفاده از مديریتمدیریت آگاه و کارآمد <br />
2- بکارگيریبکارگیری تدابيروتدابیرو تمهيداتتمهیدات حفاظتيحفاظتی <br />
2-1- جلوگيریجلوگیری از بروز حريقحریق <br />
2-2- اداره كردنکردن مواجه شونده هايهای با حريقحریق <br />
2-3- اداره كردنکردن حريقحریق <br />
3- طراحی ساخت و برنامه حفاظت ازحريقازحریق انبارهای صنعتی <br />
3-1- مطالعات مهندسيمهندسی ، جايابیجایابی های كليکلی و دسته بنديبندی ها <br />
3-2- طراحيطراحی حفاظتيحفاظتی و كاهشکاهش دهنده ريسكریسک <br />
 
 
'''1- عوامل اصلی ايجادایجاد کننده خسارت'''<br />
خسارات ناشيناشی از آتش سوزيهائيسوزیهائی كهکه در انبارهايانبارهای صنعتی رويروی ميمی دهد ، نسبت به بسياریبسیاری از ساختمانها بيشتربیشتر است . کاهش دادن خسارت ناشيناشی از ايناین آتش سوزيهاسوزیها ، با توجه به عوامل اصلياصلی زيرزیر امکان پذيرپذیر می گردد :<br />
 
 ارزش كليکلی كالاهايکالاهای ذخيرهذخیره شده و ميزانمیزان کالا در يکیک فضای واحد ، كهکه براينبراین اساس ، انبارهای بزرگ بايدباید به انبارهايانبارهای كوچكترکوچکتر تقسيمتقسیم شوند .<br />
 دسته بندی کالاها برای نگهداری و چيدنچیدن آنها در انبار ها طبق ضوابط ، با رعايترعایت الزامات مجاورت و لازمه های ابعادی کومه ها كهکه برای جلوگيریجلوگیری از خطرات بيشتربیشتر ، برخيبرخی كالاهاکالاها نبايدنباید دريکدریک انبار و يایا كنارهمکنارهم چيدهچیده شوند .<br />
 کم نمودن ارتفاع مواد و كالاهايکالاهای انبارشده و توجه به فضاهايفضاهای خاليخالی افقيافقی و قائم بينبین كومهکومه ها و به عبارت ديگردیگر رعايترعایت فواصل درست مجزا سازی برای راهروهای ميانمیان کومه ها طبق ضوابط .<br />
 درنظر گرفتن مصالح مورد مصرف در بسته بندی ها و درجه آتش پذيريپذیری محافظ های داخلی آنها .<br />
 انتخاب موقعيتموقعیت مناسب كالاهایکالاهای سوختی وغيرسوختنیوغیرسوختنی در فضاها و چگونگی قرارگيريقرارگیری آنها نسبت به ديوارهایدیوارهای داخليداخلی و بيرونيبیرونی انبار .<br />
 استفاده از مديريتمدیریت آگاه وکارآمد ، همراه با نظارت مستمر ودقيقودقیق .<br />
 
 
'''1-1''' ارزش کلی کالاهای ذخيرهذخیره شده و ميزانمیزان کالا در يكیک فضايفضای واحد <br />
به استثناياستثنای برخيبرخی انبارها كهکه متعاقب آتش سوزيسوزی درآنها ، علاوه برخسارات داخليداخلی بنا ، ضايعاتضایعات و اثرات جنبيجنبی حريقحریق ، فراتر ازمحيطازمحیط انبار هم گسترش ميمی يابدیابد ، مانند انبارهايانبارهای ذخيرهذخیره دارو ، انبارهای قطعات يدکییدکی ، سوخت نيروگاهنیروگاه و نظايرنظایر آن و نيزنیز انبارهايانبارهای مخاطره آميزيآمیزی كهکه خطرات حريقحریق در آنها ساختمانهايساختمانهای مجاور را هم درگيردرگیر ميمی كندکند ، در سايرسایر موارد ، حداكثرحداکثر خسارت ناشيناشی از آتش سوزيسوزی ، به خود انبار محدود و منحصر ميمی شود كهکه معمولا بستگيبستگی به ارزش كالاهايکالاهای ذخيرهذخیره شده در فضاهايفضاهای واحد و چگونگيچگونگی دوربنديدوربندی آنها دارد . بايدباید توجه داشت كهکه حتيحتی در موارديمواردی كهکه كنترلکنترل آتش سوزيسوزی در انبارها موفقيتموفقیت آميزآمیز بوده ، آب موردمصرف در آتش نشانينشانی و دود حاصل از حريقحریق ، موجب ازبينازبین رفتن مقاديرمقادیر متنابهيمتنابهی از مواد و كالاهايکالاهای با ارزش شده است . بنابراينبنابراین ، محدودكردنمحدودکردن حجم كالاهاکالاها در فضاهايفضاهای واحد ، بخصوص در انبارکالاهای باارزش و يایا مخاطره آميزآمیز ، عامل موثريموثری در كاهشکاهش ميزانمیزان خسارات بشمار ميمی آيدآید .<br />
 
 
'''1-2''' دسته بندی کالاها برای نگهداری و چيدنچیدن آنها در انبارها طبق ضوابط
برايبرای دستيابيدستیابی به ايمنيایمنی كافيکافی در انبارهای صنعتی بخصوص وقتی که درآنها مواد آتشزا و يایا كالاهايکالاهای مخاطره آميزآمیز نگهداری می شود و همچنينهمچنین برايبرای بکارگيریبکارگیری تاكتيكهايتاکتیکهای موثر در مهار آتش سوزيهایسوزیهای آنها ، لازم است با شناسائی ويژگيویژگی های خطرزائيخطرزائی كالاهاکالاها در حمل ونقل و نگهداری كهکه چيزيچیزی جدا از خصوصياتخصوصیات آتشگيريآتشگیری و سوختن بوده و علاوه بر زمان حريقحریق در مواقع ديگردیگر نيزنیز خطرآفرينخطرآفرین ميمی باشد ، تماميتمامی مواد و كالاهاکالاها ، برای ذخيرهذخیره شدن و نگهدارينگهداری در انبارها ، دسته بنديبندی شوند . <br />
 
نظر به اينكهاینکه نحوه توليدتولید هر ماده ازلحاظ فيزيوشيميفیزیوشیمی ( شكلشکل ، غلظت ، خلوص ، حلاليتحلالیت و غيرهغیره ) در چگونگيچگونگی ايجادایجاد خطر ، مؤثر است و ازطرفيازطرفی نوع مصالح بسته بنديبندی هركالاهرکالا ، درکاهش يایا افزايشافزایش خطرات آن کالا بطور چشمگيرچشمگیر تاثيرگذارتاثیرگذار می باشد ، دسته بنديبندی کالاها ی صنعتی ازلحاظ خطرات حريقحریق مشكلمشکل ميمی شود ، با ايناین حال در موارديمواردی كهکه قرار باشد مواد اوليهاولیه و خام با فرمولهای شيميائیشیمیائی مشخصی درانبارها نگهدارينگهداری شوند ، بايدباید براساس خصوصياتخصوصیات مشتركشانمشترکشان ، آنها را دسته بنديبندی نموده و با بكارگيريبکارگیری تمهيداتتمهیدات اصولی و كليکلی ، نظم و آرايشآرایش لازم طبق ضوابط برقرار گردد . <br />
 
استانداردهائياستانداردهائی که در ايناین خصوص تدوينتدوین شده مثل IMDG Code و NFPA Standards تماميتمامی كالاهايکالاهای صنعتی و مخاطره آميزآمیز را برای حمل ونقل و نگهداری درانبارها ، در کلاسها وگروههائی به شرح زيرزیر دسته بنديبندی کرده اند :<br />
 
'''1-2-1''' کلاس I - كالاهايکالاهای انفجاريانفجاری<br />
ايناین کالاها شامل مواد واجناسی هستند که در آنها احتمال بروز انفجار وجود داشته و به لحاظ خطرات ويژهویژه و گوناگونشان طبق ضوابط بايدباید در انبارهايانبارهای مخصوص نگهدارينگهداری شوند . نظر به اينکهاینکه خطرات آنها هميشههمیشه به محدوده هائی فراتر از انبارها گسترش می يابدیابد ، موقعيتموقعیت و محل احداث انبار آنها بايدباید به تائيدتائید مقامات قانونيقانونی مسئول برسد .
 
'''1-2-2''' کلاسهای II ، III و IV - مواد آتشزا و کالاهای سوختنيسوختنی <br />
ايناین مواد وکالاها ، كهکه به ترتيبترتیب شامل : گازها ، مايعاتمایعات و جامدات آتشزا و سوختنی می باشند ، اكثرااکثرا" از تركيباتترکیبات آليآلی تشكيلتشکیل ميمی شوند و به هنگام آتشگيريآتشگیری با دود و شعله فراوان ، حريقهايحریقهای بزرگ توليدتولید ميمی كنندکنند و هرچند که از بابت ايجادایجاد خطرات ويژهویژه و كارگيريکارگیری تاكتيكهايتاکتیکهای آتش نشانينشانی ، مسائل و مشكلاتیمشکلاتی نامعلوم ندارند ، معهذا اطفاء حريقحریق آنها معمولا طولانی می شود ، مخصوصا درمواقعی که پيشترپیشتر به مقدار سوخت شرکت کننده در حريقحریق توجه لازم نشده باشد . جهت اعمال تاكتيكهايتاکتیکهای مناسب وکنترل نمودن حريقحریق ، دسته بنديبندی فرعيفرعی ايناین کالاها ، و جدا انبار كردنکردن آنها از كالاهايکالاهای اكسيدكنندهاکسیدکننده ( كالاهايکالاهای کلاس V ) امری ضروريستضروریست . <br />
 
'''1-2-3''' کلاس V - مواد وكالاهايوکالاهای اكسيدكنندهاکسیدکننده <br />
ايناین گروه کالاها به لحاظ خاصيتخاصیت اكسيدكنندگياکسیدکنندگی و توليدتولید اكسيژناکسیژن به هنگام حريقحریق ، با به آتش كشيدنکشیدن مواد و اجناس مجاور ، باعث تشديدتشدید حريقحریق می شوند و هرچند كهکه برخيبرخی از آنها خود ، سوختنيسوختنی نيستندنیستند ، بايدباید جداگانه انبار شوند . بعضيبعضی از ايناین مواد ، چنانچه خاصيتخاصیت بيبی ثباتيثباتی هم داشته باشند مانند بسياريبسیاری از تركيباتترکیبات نيتراتنیترات آمونيومآمونیوم با ازهم گسيختگيگسیختگی ناگهانيناگهانی مولكولهايشانمولکولهایشان توليدتولید انفجارمی كنندکنند . <br />
 
 
'''1-2-4''' کلاس VI - كالاهايکالاهای سميسمی <br />
كالاهايکالاهای سميسمی ، صرفنظر از ديدگاهدیدگاه ايمنيایمنی عموميعمومی ، ازبابت آتش گيريگیری و چگونگيچگونگی بكارگيريبکارگیری تاكتيكهايتاکتیکهای آتش نشانينشانی ، بايدباید جداگانه انبار شوند چراكهچراکه هنگام بروز حريقحریق و يایا انفجار ، اثراتياثراتی ازخود برجا ميمی گذارند كهکه برايبرای اشخاص منطقه و مأموران آتش نشانينشانی مرگ آفرينآفرین خواهد بود . با مجزا كردنکردن كالاهايکالاهای سميسمی ، ماموران آتش نشانينشانی با آگاهيآگاهی به نوع خطر و نحوه انبارداريانبارداری ، ميمی توانند در هر مورد تدابيرتدابیر خاص آن مورد را بكاربکار گيرندگیرند . برای کالاهای سمی سوختنی و غيرغیر سوختنی بايدباید دو انبار جداگانه در نظر گرفت وجمع آوريآوری آبهايآبهای حاصله از اطفاء ، و اجناس آلوده شده پس از عملياتعملیات همواره مد نظر باشد . <br />
 
'''1-2-5''' کلاس VII - كالاهايکالاهای راديواكتيورادیواکتیو <br />
ايناین مواد نيزنیز مانند كالاهايکالاهای کلاس يكیک ، دارايدارای انبارهايانبارهای ويژهویژه هستند و خطرات آنها ، از محدوده انبارها فراتر می رود و بنابراينبنابراین انتخاب موقعيتموقعیت و محل واحداث انبار آنها بايدباید با تائيدتائید مقامات قانونيقانونی مسئول صورت گيردگیرد .<br />
 
'''1-2-6''' کلاس VIII - مواد واكنشواکنش كنندهکننده درمقابل آب و هوا ، بيبی ثبات و فرار و خورنده وسوزاننده<br />
كالاهايکالاهای دسته بنديبندی شده در ايناین گروه گوناگون هستند : موادی كهکه بمرور زمان در مجاورت برخيبرخی كاتاليزورهاکاتالیزورها و يایا حتيحتی خودبخود در شرايطشرایط معمول ، به تركيباتترکیبات ديگريدیگری تبديلتبدیل شده ، در آتش سوزيهاسوزیها به يكبارهیکباره تغييرتغییر ماهيتماهیت داده و تركيباتترکیبات جديديجدیدی توليدتولید ميمی كنندکنند كهکه نتيجتانتیجتا" از ديدگاهدیدگاه حفاظت از حريقحریق ، برايبرای نگهدارينگهداری آنها تمهيداتتمهیدات مخصوص لازم است .<br />
 
موادی که در اثر برخورد با آب و يایا هوا ، مقدار متنابهيمتنابهی حرارت توليدتولید كردهکرده و در آتش سوزيهاسوزیها دارايدارای خطرات ويژهویژه هستند واگر خاصيتخاصیت سوختن هم داشته باشند ( مانند تريتری الكيلهايالکیلهای آلومينيومآلومینیوم ) احتمال خودبخود آتش گيريگیری خواهند داشت و چنانچه غيرغیر سوختنيسوختنی باشند ( مانند سود سوزآور ) با حرارتيحرارتی كهکه در اثر واكنشواکنش توليدتولید ميمی كنندکنند ميمی توانند كالاهايکالاهای نگهداری شده درمجاورشان را مشتعل كنندکنند .<br />
 
موادی مانند اغلب اسيدهااسیدها و بازها كهکه بر بافتهايبافتهای زنده اثرات مخرب دارند . هرچند ، برخيبرخی از ايناین مواد ميمی توانند جزو اكسيدكنندهاکسیدکننده ها و يایا منفجر شونده ها نيزنیز محسوب شوند ، وليولی بخاطر توليدتولید گازهايگازهای سوزا و ايجادایجاد جراحات و صدمات تنفسيتنفسی درحريقدرحریق ، بكارگيريبکارگیری تدابيرتدابیر ويژهویژه ايای برايبرای آنها ضروريستضروریست .<br />
 
البته بسياريبسیاری از كالاهايکالاهای صنعتی و مخاطره آميزآمیز ممكنممکن است خصوصياتخصوصیات دو ياچندیاچند گروه را داشته باشند و نتوان کلاس آنها را به درستی تشخيصتشخیص داد ، اما نحوه دسته بنديبندی همواره براساس خطر غالب ، صورت ميمی گيردگیرد . مثلا" پراكسيدپراکسید بنزل ، هرچند بسته به درجه غلظت اش ميمی تواند در گروه كالاهايکالاهای واكنشواکنش كنندهکننده قرار گيردگیرد ، وليولی جزو كالاهايکالاهای سوختنيسوختنی محسوب شده است و همينطورهمینطور كودکود شيميائيشیمیائی (نيتراتنیترات آمونيومآمونیوم) اگر چه جزو مواد اكسيدكنندهاکسیدکننده دسته بنديبندی ميمی شود ، دارايدارای خصوصياتخصوصیات كالاهايکالاهای انفجاريانفجاری هم هست . <br />
 
در"آئينآئین نامه جهانيجهانی باربريباربری دريائيدریائی كالاهايکالاهای مخاطره آميزآمیز" International Maritime Dangerous Goods Code تماميتمامی كالاهاکالاها ازلحاظ " گذاشت و برداشت و حمل ونقل كالاکالا " در نه كلاسکلاس به شرح فوق دسته بنديبندی شده اند كهکه کلاس نهم مربوط به کالاهای متفرقه ( ازلحاظ خطر ) می باشد . در آئينآئین نامه ها واستانداردهای NFAP کلاسهای II و III و IV تحت پوشش يکیک کلاس با زيرکلاسهایزیرکلاسهای فرعی متعدد دسته بندی شده اند و کالاهای کلاس VIII شامل سه کلاس جداگانه می باشند * .<br />
 
 
* برای کسب اطلاعات بيشتربیشتر می توان به IMDG Code و دو فقره استانداردهاياستانداردهای NFPA با شماره هايهای 49 و 491M كهکه خصوصياتخصوصیات بسياریبسیاری از مواد در آنها شرح داده شده ، نگاه نمود . <br />
NFPA 49 Hazardous Chemicals Data <br />
NFPA 491M Hazardous Chemicals Reactions <br />