آزمایش تحقیق قوانین نیوتن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
==هدف از اجرای آزمایش: ==
تحقیق قانون اول و دوم نیوتن به وسیله ماشین آتوود و به وسیله ریل هوا.
==مقدمه==
مقدمه: پایه‏هایپایه‏‌های مکانیک کلاسیک را قوانینی تشکیل می‏دهندمی‏‌دهند که به قوانین نیوتن معروف هستند و توسط این دانشمند در قرن هفدهم تحقیق و تدوین شد و تا وقتیکهوقتی که با سرعت‏هایسرعت‌‏های خیلی زیاد و با ذرات بنیادی (الکترون، پروتون و غیره) سروکار نداشته باشیم خواص و حرکات کلیه ذرات میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک طبیعت با قوانین نیوتن توجیه می‏شود این قوانین عبارتندمی‏‌شود. از:
 
این قوانین عبارتند از:
 
الف – قانون اول نیوتن :
 
چنانچه برجسمبر دستگاهجسم‌دستگاه و یا سیستمی نیرویی وارد نشود و یا برآیند نیروهای وارد بر آن جسم دستگاه و یا سیستم (سامانه) صفر باشد (یعنی در حالت تعادل ایسنا- استیاتیک) ساکن باقی می‏ماندب‏ماند و اگر در حال حرکت با سرعت ثابت باشد (یعنی در حالت تعادل جنبشی – دینامیک) تا ابد به حرکت مستقیم‏الخطمستقیم‏‌الخط یکنواخت خود ادامه می‏دهدمی‏‌دهد مگر آنکه نیرو بایا نیروهایی از خارج بر آن وارد شود یعنی:
 
(1-3) اگر
 
ب – قانون دوم نیوتن: اگر نیرو یا نیروهایی به یک نقطه‏ای با یک دستگاه و یا سیستم وارد شود جسم دارای شتابی متناسب و هم جهت بانیرو با برآیند نیروها می‏گرددمی‏‌گردد و این شتاب نسبت عکس با جرم جسم دارد یعنی:
(2-3)
 
ج- قانون سوم نیوتن: عمل متقابل دو جس روی یکدیگر همیشه مساوی و در جهت عکس یکدیگر می‏باشد و در نیرو فقط یک جنبه تاثیر متقابل بین دو جسم است یعنی:
(132-3)
(2-3)
ج- قانون سوم نیوتن: عمل متقابل دو جسجسم روی یکدیگر همیشه مساوی و در جهت عکس یکدیگر می‏باشدمی‏‌باشد و در نیرو فقط یک جنبه تاثیر متقابل بین دو جسم است یعنی:
==معادلات حرکت:==
برای معادله سرعت داریم:
 
(4-3)
(4-3)
اگر بعد از زمان و مکان منطبق بر یکدیگر باشند برای حرکت مستقیم الخط با سرعت ثابت معادله جابجای نسبت به زمان به شکل زیر بدست می‏آید.
(4-3)
اگر بعد از زمان و مکان منطبق بر یکدیگر باشند برای حرکت مستقیم الخطمستقیم‌الخط با سرعت ثابت معادله جابجای نسبت به زمان به شکل زیر بدست می‏آیدمی‌‏آید.
 
(5-3) X=Vt یا یا
 
اگر زمان و مکان بر هم منطبق نباشند معادله فوق به صورت زیر درمی‏آیددرمی‏‌آید:
 
(6-3) X= Vt+ x
 
که در حالتی برقرار است که حرکت جسم شتابدار نباشد
 
چنانچه حرکت جسم در اثر نیروی داخلی یا خارجی شتابدار باشد بر طبق تعریف شتاب:
 
(7-3) یا
 
چنانچه حرکت شتابدار منظم یا به عبارتی با شتاب ثابت باشد یعنی تغییرات سرعت نسبت به زمان دارای نظم خاصی باشد در اینصورت:
 
(8-3) و لحظه‏ایلحظه‏‌ای
اگر باشد
(9-3)
که معادله سرعت برحسب زمان برای حرکت شتابدار با شتاب ثابت است.
 
برای بدستبه دست آوردن معادله جابجایجابجایی برحسب زمان در این حرکت شتابدار با شتاب ثابت می‏توانیم بنویسم:
(10-3)
 
که با استفاده از معادلات (10-3) و (9-3) می‏توانیم بنویسیم:
(1110-3)
که با استفاده از معادلات (10-3) و (9-3) می‏توانیممی‏‌توانیم بنویسیم:
برای بدست آوردن معادله مسیر مستقل از زمان حرکت شتابدار با شتاب ثابت زمان t را بین دو معادله (10-3) و (9-3) حذف می‏کنیم:
 
(11-3)
(10-3)
برای بدست آوردن معادله مسیر مستقل از زمان حرکت شتابدار با شتاب ثابت زمان t را بین دو معادله (10-3) و (9-3) حذف می‏کنیممی‏‌کنیم:
 
(12-3)
معادلات (5-3) و (9-3) و (11-3) و (12-3) معادلات لازم به منظور تعیین موقعیت (فضا- زمان) جسم در حرکت با سرعت ثابت یا با شتاب ثابت نامیده می‏شوندمی‏‌شوند.
 
لوازم مورد نیاز: الف – دستگاه ماشین آتوود- نخ- وزنه‏های شکاف‏دار – زمان‏سنج
==لوازم مورد نیاز==
لوازم مورد نیاز: الف – دستگاه ماشین آتوود- نخ- وزنه‏هایوزنه‏‌های شکاف‏دار – زمان‏سنجزمان‏‌سنج
 
ب- دستگاه ریل و نقاله – نخ – آهنربای الکتریکی- زمان‏سنج برقی- نقاله – حس‏کننده‏های نوری
 
==روش اجرای آزمایش: تحقیق قوانین نیوتن به وسیله ماشین آتوود:==
ماشین آتوود مطابق شکل ( 3 ) تشکیل شده است از یک خط‏کش یا متر فلزی با طول نسبتاً زیاد که معمولاً بر روی تخته‏ای نصب شده است و این تخته برروی پایه‏ای فلزی، پیچ‏های قابل تنظیم سوار است. اجزاء دستگاه ماشین آتوود عبارتند از قرقره R و وزنه‏های P و Q قلاب‏دار – حلقه جداکننده Bو مقداری وزنه‏های شکاف‏دار m و نخ.
 
شکل ص 49
 
شکل ص 50
 
==تئوری آزمایش: وزنه‏های==وزنه‌‏های p و Q جرم یکسانی دارند بنابراین مجموعه P و Q اگر از جرم نخ بین آنها صرفنظر کنیم در هر وضعیتی که قرار بگیرد بی‏حرکت باقی می‏ماند و چنانچه سربار m روی وزنه Q قرار بگیرد آن مجموعه با شتاب ثابتی حرکت خواهد کرد.
 
اگر شتاب به طرف بالا را مثبت فرض کنیم در این صورت شتاب وزنه P را برابر a و شتاب وزنه Q را برابر a در نظر می‎‏گیریم.
 
در شکل (2-3) (الف-ب) نیروهایی که روی دو وزنه P و Q اثر می‏کنند نشان داده‎ایم و T عبارت از کشش نخ است.
 
شکل ص 50
 
در این صورت:
 
برای وزنه P:
 
برای وزنه Q:
 
از ترکیب معادلات فوق خواهیم داشت:
 
(13-3)
(13-3)
(14-3)
 
در حالتی که سربار m وجود ندارد:
 
(15-3)
 
که همان نتیجه‏اینتیجه‌‏ای است که از حالت ایستا انتظار داریم.
الف – بررسی قانون اول نیوتن: مطابق شکل (3-3) حلقه B را در مقابل یکی از درجات خط‏کش دستگاه ثابت کنید و پیچ‏های پایه دستگاه را بگونه‏ای تنظیم کنید که وزنه Q درست از وسط حلقه B عبور کند اینک سربار m را روی وزنه Q قرار داده آن را در یک فاصله معین از حلقه B مثلاً 20 سانتی‏متر قرار دهید. شکل (1-3) هر بار فاصله بین حلقه جداکننده B و کفه نگهدارنده C که آن را با X نشان می‏دهیم مطابق مقادیر موجود در جدول (1-3) قرار داده و با هر بار رها کردن دستگاه به وسیله زمان سنج از لحظه‏ای که سربار m در حلقه جداکننده B باقی می‏ماند تا زمانی که وزنه Q به کفه نگهدارنده C می‏رسد را اندازه‏گیری کرده و سپس مقادیر سرعت و سرعت متوسط را محاسبه و در جدول (1-3) ثبت نموده و از روی نتایج بدست آمده در مورد قانون اول نیوتن و صحت آن توضیح دهید.
 
الف – بررسی قانون اول نیوتن: مطابق شکل (3-3) حلقه B را در مقابل یکی از درجات خط‏کش دستگاه ثابت کنید و پیچ‏هایپیچ‏‌های پایه دستگاه را بگونه‏ایبگونه‏‌ای تنظیم کنید که وزنه Q درست از وسط حلقه B عبور کند اینک سربار m را روی وزنه Q قرار داده آن را در یک فاصله معین از حلقه B مثلاً 20 سانتی‏متر قرار دهید. شکل (1-3) هر بار فاصله بین حلقه جداکننده B و کفه نگهدارنده C که آن را با X نشان می‏دهیم مطابق مقادیر موجود در جدول (1-3) قرار داده و با هر بار رها کردن دستگاه به وسیله زمان سنج از لحظه‏ای که سربار m در حلقه جداکننده B باقی می‏ماند تا زمانی که وزنه Q به کفه نگهدارنده C می‏رسد را اندازه‏گیری کرده و سپس مقادیر سرعت و سرعت متوسط را محاسبه و در جدول (1-3) ثبت نموده و از روی نتایج بدست آمده در مورد قانون اول نیوتن و صحت آن توضیح دهید.
 
خطای نسبی را بدست آوردید و روی یک برگه کاغذ میلی‏متری تغییرات X را برحسب t رسم کنید از روی شیب خط V را بدست آورید.
 
ب – بررسی تناسب سرعت با زمان: مجدداً حلقه جداکننده B را در مسیر حرکت وزنه Q قرار داده برای یک X ثابت 5/0 متری مطابق شکل‏هایشکل‏‌های (4 و 3-3) یکبار وزنه Q را از فاصله 15/0 متری و بار دیگر از فاصله 45/0 متری رها نموده و با اندازه‏گیریاندازه‏‌گیری زمانی طی مسافت x در دو مرحله سرعت حرکت را بدست آورده نتایج را در جدول (2-3) ثبت نموده و از آنجا نتیجه‏گیرینتیجه‏‌گیری نمایید.
 
شکل ص 52
ج- بررسی تناسب نیرو با شتاب: دستگاه را مطابق شکل‏های (7 و 6 و 5-3) سوار نموده به طوریکه جرم کل دستگاه یعنی مجموع وزنه‏های p و Q و وزنه‏های شکاف‏دار همواره مقدار ثابتی باقی بماند به این منظور کافی است هربار جای وزنه‏هایوزنه‏‌های شکاف‏دار 5 و 10 گرمی را تغییر دهید برای یک فاصله ثابت مثلاً 5/0 متری مطابق حالت (ب) زمان را اندازه‏گیری نموده و با استفاده از رابطه جدول (3-3) را کامل کرده و نتیجه‏گیری نمایید.
شکل ص 52
د- تحقیق قانون دوم نیوتن: حلقه B را از مسیر وزنه Q خارج کنید و سربار 5 گرمی را روی وزنه Q قرار داده و کفه C را به ترتیب در فواصل جدول (4-3) قرار دهید و همزمان با رها نمودن وزنه Q و زمان‏سنج را به کار انداخته و زمان لازم برای طی مسافت X را اندازه بگیرید (شکل 8-3)