==* [[/آشنایی با همستر ==]]
* [[/اصول نگهداری از همستر]]
همسترها حیوانات کوچکی از رده جوندگان هستند که در مناطق معتدل اروپایی و آسیایی شناخته شدهاند. گفته میشود آنها اولین جونده ساکن بیابان بودهاند که برای اولین بار در کشور سوریه به وجودشان پی برده شده است. با وجود اینکه همستر یک حیوان شبزی بوده و در روز به خواب و استراحت میپردازد، در سال ۱۹۴۵ با استقبال بسیاری از مردم (بعنوان یک حیوان خانگی زیبا و دوستداشتنی) مواجه گردید و در حال حاضر هزاران عدد از آنها سالانه توسط علاقمندان به این حیوان خریداری میشود. این جونده کوچک و دوستداشتنی علاوه بر اینکه بعنوان یک موجود خانگی کوچک و دستآموز مطرح گردیده در قالب یک حیوان آزمایشگاهی در تحقیقات مختلف مانند بررسی عفونتهای کرمی و تکیاختههای، بررسی ناهنجاریهای جنینی، دیابت، سنگهای کیسه صفرا، سرطانها، پیوند اعضا و ... مورد استفاده قرار میگیرد.
* [[/تغذیه همستر]]
* [[/بهداشت همستر]]
همسترها اصولاً حیوانات آرام، مطیع و در عین حال بسیار بی باک و شجاعی هستند. آنها بندرت رفتارهای تهاجمی از خود نشان میدهند. با این وجود دارای دستگاه عصبی حساسی بوده و در مقابل تحریکات قوی پیرامون خود بشدت احساس ترس میکنند که در این مواقع ممکن است اقدام به گاز گرفتن کنند. آنها به لحاظ ساختار بدنی، شبیه به رتها هستند و به رنگهای مختلفی مانند کرمی، سفید، آبی، طلایی، خرمایی و ... دیده میشوند. البته رنگهای ترکیبی مانند ابلق، رگه رگه، خالدار، موزائیکی و ... نیز در این حیوان وجود دارد.
* [[/محل نگهداری همستر]]
* [[/تولید مثل و آبستنی در همستر]]
از خصوصیات بارز و منحصر به فرد همستر در بین سایر جوندگان، داشتن جیبهای دهانی بسیار وسیع است که از آنها برای ذخیره و حمل و نقل غذا استفاده میکند علاوه بر این همستر مانده از این جیبها برای جابجا کردن نوزادان خود و همچنین پنهان کردن آنها در مواقع خطر بهره میبرد.
طول بدن همسترها بین ۱۰ تا ۲۴ سانتیمتر، در واریتههای مختلف، متغیر است. آنها برخلاف سایر جوندگان دارای دمی کوتاه و کلفت هستند. موهای حیوان پرپشت، نرم و براق بوده و در اطراف در مقایسه با قسمتهای دیگر موی کمتری وجود دارد، ضمن اینکه در همسترهای مسن موهای ناحیه گوش ریخته و در این حالت گوشها لخت و براق میشوند.
همسترها دارای سری باریک شبیه به سر موش هستند. گوشهای آنها بزرگ و افراشته بوده و چشمانشان درخشان و براق است با این حال قدرت بینایی ضعیفی دارند. آنها دارای ۴ انگشت کامل در پاهای جلویی و ۵ انگشت در پاهای عقبی هستند. فرم پاها و انگشتهای حیوان برای کندن و بالا رفتن تکامل یافته و ماهیچههای قوی شان در راه رفتن و ایستادن روی دو پا به حیوان کمک میکند.
این حیوان دارای فک و دندانهای اختصاصی برای عمل جویدن است. همستر فاقد دندانهای نیش و پیش آسیا بوده و در هر فک خود دو دندان پیش دارد. دندانها در این حیوان نیز مانند اکثر جوندگان از رشد دائمی برخوردار است. دستگاه گوارش حیوان از یک معده دو قسمتی، دارای بخش غدهای و غیرغدهای تشکیل شده است. دستگاه تنفسی همستر نیز از ریه چپ یک قسمتی و ریه راست سه قسمتی (۳ لویی) ساخته شده است.
طول عمر همسترها بطور متوسط ۵/۱ تا ۳ سال است. آنها در محل زندگی طبیعی خود، زمین را کنده و یک کانال که یک راهروی اصلی و تعداد زیادی راهروی فرعی دارد ایجاد میکنند. البته همستر ماده در دوران بچهداری، تعداد راهروها و کانالهای عمودی لانهاش را به بیش از ۱۰ کانال افزایش میدهد. در واقع وی این کار را برای محافظت از بچههای خود از تهدیدها و خطرات خارجی انجام میدهد. لانهای که همستر در زیرزمین میسازد با فراهم آوردن دمای متوسط (و کمی پایین) و رطوبت بالا، شرایط ایدهآلی برای وی مهیا میسازد. آنها قسمتی از این لانه زیرزمینی را برای خواب و محل دیگر را برای دفع ادرار و مدفوع در نظر میگیرند. محل خواب آنها معمولاً در دورترین و امنترین قسمت لانه قرار دارد و همستر در این محل به خواب و استراحت میپردازد. این حیوان در شرایطی مانند کاهش طول روز و دما شروع به جمعآوری غذا در لانه خود کرده و آماده رفتن به خواب زمستانی میشود، وی در موقع خواب به شکل یک توده گرد در میآید.
همسترها حیواناتی قلمرو طلبی میباشند. غدد سباسهای که در پهلوهای حیوان وجود دارد برای تعیین قلمرو و همچنین در فعالیتهای تولید مثلی، برای جذب همستر ماده بکار میرود. جنس نر در مقایسه با جنس ماده خیلی راحتتر اهلی و رام میشود. در بین جمعیت نرها، ندرتاً جنگ و دعوا رخ میدهد ولی در بین مادهها و یا در جمعیت مخلوط نر و ماده، امکان درگیری و دعوا بسیار زیاد است. از خصوصیات جالب و منحصر به فرد این حیوان خانگی این است که در مواقع استرس به شدت عرق کرده و بدنبال آن صدایی شبیه گریه کردن از خود در میآورد.
== اصول نگهداری از همستر ==
=== منشاء ===
کشف هَمستِر به قرون وسطی در جنوب اروپا باز میگردد. اسم همستِر برگرفته از کلمه آلمانی Hamstern به معنای انبار دهنده میباشد و این نام را به دلیل اینکه هَمستِر غذایش را در کیسه لپهایش حمل میکند بر او نهادهاند.
=== نوع ===
هَمستِر جزو پستانداران خونگرم از خانواده جوندگان میباشد. در شبها فعال است و در طول روز به استراحت میپردازد. دارای گونههای مختلفی میباشند که تنها برخی از آنها بعنوان حیوان خانگی نگهداری میشوند. برعکس موشها، هَمِستِر بدون دم به دنیا میآید. نوع Golden آن در رنگهای مختلف یافت میشود و بعضی از آنها نیز دارای موهای بلند میباشند.
=== خلق و خو ===
همستِرها حیوانات مناسبی برای نگهداری در آپارتمان میباشند. موجود آرام و تمیزی است که رفتار بسیار دوستانهای دارد. به بازی کردن و دویدن در چرخ علاقه دارند. اگر از کودکی او را در دست بگیرید به سادگی دست آموز میشود و هرگز گاز نمیگیرد. نباید هَمِستِر را به ناگهانی و سریع بلند کرد چراکه این کار موجب ترسیدن حیوان میشود. اگر هَمِستِری گاز میگیرد و یا شناختی از او ندارید میتوانید او را از پوست پشت گردنش بلند کنید.
هَمِستِرها دارای دندانهای جلویی بزرگ و قدرتمندی میباشند که برای جلوگیری از رشد بیش از حد آن باید اشیائی برای جویدن در اختیار حیوان قرار داد. هَمِستِرها دارای حس بینایی بسیار ضعیف و در عوض خس بویایی و شنوایی عالی هستند. هَمِستِرهای Golden را باید بعد از ۸-۱۰ هفتگی از یکدیگر جدا کرد تا باهم نجنگند (خصوصاً مادهها).
به هر حال نوع Russian Dwarf را میتوان به صورت جفت نگهداری نمود. هرگز نباید هَمِستِر را بیرون از قفس رها کرد چراکه بسیار کوچک بوده و ممکن است وارد هر سوراخی شود و یا زیر پا بماند.
=== فعالیت بدنی ===
اگر یک چرخ داخل قفس هَمستِر باشد تمام نیازهای بدنی او را تأمین خواهد کرد همچنین میتوان دوسر قوطیهای کنسرو را برید و در اختیار حیوان قرار داد. مواظب باشید تا قسمت تیزی در قوطی باقی نماند.
=== طول عمر ===
حدود ۲-۳ سال.
بارداری: هَمستِرها تنها زندگی میکنند و تنها در مواقع جفتگیری به یکدیگر میپیوندند. هَمِستِرهای طلایی را باید بعد از جفتگیری جدا نمود و اگرنه ممکن است که ماده حیوان نر را بکشد. اصولاً مدت بارداری در هَمِستِرهای طلایی ۱۵ روز و در سایرین ۱۹-۲۰ روز به طول میانجامد. مادر نسبت به نوزادن بسیار حساس است و اگر احساس خطر کند آنها را در کیسه لپ خود پنهان میکند و به محلی امن میبرد. چشمهای نوزادان در ۲هفتگی باز میشود و در۳-۴ هفتگی به طور کامل مستقل میشوند.
=== انتخاب همستر ===
دو نوع همستر به عنوان حیوان خانگی نگهداری میشود. همستر طلائی یا سوری و همستر کوتوله. همستر کوتوله تقریباً به اندازه نصف همستر طلائی میباشد. همستر طلائی در تنهایی نیز زندگی شادی خواهد داشت و اغلب اگر بصورت گروهی نگهداری شوند با هم در گیر میشوند. همستر کوتوله اجتماعی تر بوده و شاید برای نگهداری آنهابصورت دوتایی (از یک جنس) بهتر باشد. از بقیه جهات نگهداری آنها شبیه به هم میباشد.
موقع انتخاب همستر به رفتار و شرایط آنها دقت کنید. از خرید همسترهایی که بی حال و ساکت میباشند اجتناب ورزید. آنها باید گوش بزنگ، کنجکاو و فعال باشند. پوشش بدنی باید صاف و چشمها تمیز باشند. نفس کشیدن حیوان نباید صدا دار و با زحمت باشد. پوشش بدن باید تمیز بوده و به آن مدفوع حیوان نچسبیده باشد. اگر متوجه شدید درون قفس یک از همسترها به اسهال یا بیماری تنفسی دچار شده است، آگاه باشد که همه همسترها در درون قفس در معرض یک بیماری واگیر دار قرار گرفتهاند.
=== خانه همستر ===
قفس مخصوص همستِر و آکواریوم مکان مناسبی برای زندگی همستِر میباشد. یاید فضای در نظر گرفته شده به ازای هریک هَمستِر ۱۸ س. م مربع باشد. چون همستِرها در طول روز خوابند وشبها به فعالیت میپردازند، بهتر است قفس آنها را جایی خارج از اتاق خواب قرار داد. باید یک خانه چوبی یا پلاستیکی با مقداری کاغذ و یا پنبه برای همستِر در نظر گرفته شود.
بهتر است بستر قفس را با خاک اره یا خورده کاغذ بپوشانید. همستِرها به خوبی فرار میکنند بنابراین اطمینان حاصل نمائید که قفس به طور کامل محصور باشد! اگر آزاد باشند هر چیزی را در اطرافشان خواهند جوید. سه نوع خانه برای همستر رایج میباشد. قفسهای سیمی، قفس پلاستیکی و آکواریوم.
یک قفس سیمی با میلههای افقی با فاصله ۰٫۵ تا ۰٫۷۵ اینچ برای نگهداری مناسب میباشد چرا که همستربه بالا رفتن علاقه دارد و از میلهها برای بالا رفتن از دیوارهها استفاده میکند. از قفسهایی که کف آنها به صورت شبکهای و سوراخدار است اجتناب کنید چرا که حیوان در این قفس راحت نمیباشد بعلاوه تمیز کردن این قفسها نیز مشکل است.
آکواریوم نیز در دسترس بوده و تمیز کردن آن نیز راحت است. اما گردش هوا در آن کمتر بوده و این فرصت را به حیوان نمیدهد که ازدیوارهها بالا رود. یک پوشش نیز برای ممانعت از خروج همستر از آکواریوم و همچنین جلوگیری از دسترسی دیگر حیوانات خانگی به همستر نیاز میباشد.
محل سکونت از پیش ساخته شده پلاستیکی با چند تونل و خوابگاه نیز مناسب میباشد و حیوان میتواند از آن برای ورزش و تفریح استفاده کند ولی تهویه هوا و نظافت آن مشکل است. بعلاوه بسیاری از همسترهای طلائی بزرگتر از آن هستند که در تونلها جاگیرند. هرچند برای همسترهای کوتوله مشکلی پیش نخواهد آمد.
به این نکته نیز توجه داشته باشید که محل سکونت این حیوان باید آنقدر محکم باشد که در مقابل جویدنهای این حیوان بتواند مقاومت کند و بعضاً لانههای پلاستیکی به راحتی توسط آنها جویده خواهند شد.
=== بستر سازی ===
اغلب صاحبان همستر از تراشه چوب برای پوشاندن کف قفس همستر استفاده میکنند، ولی باید از تراشه سرو اجتناب نمود. درخت اشنگ یا دیگر درختان جنگلی برای استفاده در کف قفس بهتر است. درخت کاج نیز بدلیل امکان ترشح مواد تحریک کننده و معطر از آن مناسب نمیباشد. کف قفس هر هفته باید عوض شود.
از آنجا که همسترها معمولاً از یک گوشه از قفس برای اجابت مزاج استفاده میکنند، تمیز کردن آن قسمت از قفس بصورت مداوم به تمیز ماندن محل زندگی آنها کمک میکند.
همسترها دوست دارند در زمین تونل حفر کنند؛ بنابراین عمق پوشش کف باید آنقدر باشد که حیوان بتواند درون آن تونل حفر کند. باید قفس را بصورت هفتگی شست و شو کرد. قفس کثیف خیلی زود بوی بد خواهد گرفت. مکان قفس در خانه باید با دقت انتخاب گردد. از آنجا که همسترها شبگرد هستند محل زندگیشان در روز باید کاملاً ساکت باشد.
با این حال آنها نباید آنقدر دور از دسترس باشند که فرصتی برای برقراری ارتباط با انسان در هنگام شروع فعالیت (عصرها) نداشته باشند. قفس آنها باید دور از تابش مستقیم خورشید و منابع گرما باشد و باید بالاتر از سطح زمین بر روی تاقچه یا یک میز باشد.
=== لوازم زندگی ===
یک جعبه کوچک به عنوان آشیانه در گوشهای از قفس برای همستر مورد نیاز میباشد که میتوان از یک جعبه مقوایی برای اینکار استفاده نمود که این جعبه باید هر چند وقت یک بار عوض شود. کف جعبه را میتوانید با چیزی نرم مثل دستمال کاغذی بپوشانید.
مواد کف این جعبه باید ماهی یک تا دوبار عوض شود. عوض نمودن بیش از این باعث برهم زدن آرامش همستر خواهد شد. هر چند چک نمودن منظم جعبه و برداشتن مواد غذائی که حیوان ذخیره نموده پیشنهاد میشود.
به همستر باید فرصت جویدن، نقب زن و ورزش نمودن داده شود. تقریباً تمام همسترها با شوق و ذوق از یک چرخ و فلک مخصوص همستر (با یک سطح یک دست و محکم) استقبال میکنند. مقداری تونل و لوله (مثل لوله دستمال توالت) نیز لازم است. شاخههای تازه درخت مانند بید و درختهای میوه که برای آنها از سموم ضد آفت استفاه نشده، جعبههای کوچک مقوائی و بلوکهای چوبی برای جویدن و بالا رفتن مناسب است.
برای آبخوری حیوان نیز میتوان از یک بطری با سری که بتواند حیوان به راحتی از آن آب بخورد استفاده نمود. بدینوسیله آب حیوان تمیز مانده و حیوان نمیتواند ظرف آب را سرازیر نماید. یک ظرف غذای کم عمق از سرامیک یا چینی بهترین انتخاب برای ظرف غذای همستر میباشد تا حیوان نتواند ظرف را برگردانده علاوه بر این تمیز نمودن چنین ظرفی راحت تر است.
=== رژیم غذایی همستر ===
میتوان از غذای مخصوص جوندگان، سبزیجات و نان خشک و میوهها (البته نه خیلی زیاد که باعث اسهال شود) استفاده نمود. نباید برای آب از کاسه استفاده نمود چراکه هَمِستِر به درون آن میافتد و قفس را خیس خواهد کرد. همستِرها دارای کیسههای لُپی بزرگ هستند که از آن برای حمل غذا استفاده میکنند.
برای رژیم همستر بهتر است از غذاهای آماده موجود در بازار استفاده نمود که معمولاً بصورت مخلوطی از دانه گیاهان یا بصورت یک جیره غذایی به شکل گلولههای کوچک و یکدست درون بسته بندی آماده میباشد. جیره آماده گلولهای از نظر مواد غذائی متعادل بوده و همستر نمیتواند دانههای مورد علاقه خود را دستچین کند به همین دلیل این غذا در بعضی مواقع حیوان را دلزده کرده و بعضی از همسترها اصلاً آنرا نمیخورند.
دانههای مخلوط آماده برای همستر معمولاً از طرف حیوان بهتر پذیرفته میشوند و پایه خوبی برای رژیم همستر میباشد؛ ولی مواظب باشید از غذایی که تنها شامل دانه گیاهان است اجتناب کنید بلکه غذا باید شامل مواد مختلفی مثل سبزیجات خشک باشد. از این غذای آماده برای حیوان بیش از اندازه نریزید چرا که با این کار حیوان دانههای مورد علاقه اش را دستچین نموده و باقیمانده غذا را نمیخورد.
این ایده خوبی است که در هر زمان مقدار کمی غذا بریزیم و اجازه دهیم همستر تقریباً ظرف غذای خود را قبل از اینکه دوباره غذا بریزید خالی کند. علاوه بر این، به غذای حیوان باید تکههای کوچکی از سبزیجات و میوههای تازه بعنوان مکمل غذایی افزوده شود. همچنین خوب است بعضی مواقع یک غذای سفارشی مثل کرم، جیرجیرک یا یونجه خشک به همستر داده شود.
همچنین بعضی مواقع میتوان مقداری ماست تازه یا تکهای مرغ پخته به حیوان داد. از دادن لوبیای نپخته، چشم سیب زمینی، سیب زمینی سبز، گوجه فرنگی، سیر، شکلات و هر غذای حاوی شکر و نمک خودداری ورزید.
=== دست آموز کردن و لمس همستر ===
این امکان وجود دارد که همستر دست انسان را گاز گیرد ولی گاز گرفتن معمولاً نتیجه اضطراب و ترس میباشد. چنانچه حیوان را با آرامی و ملایمت همراه با مقداری باج دهی (به حیوان موقع در دست گرفتن غذایی را که دوست دارد بدهید) معمولاً بر کمرویی و تمایل گزندگی آن غلبه میکنید. همچنین همستری که بدلیل محیط نامناسب زندگی و یا صداهای اضافی تحت فشار قرار دارد اغلب اوقات آشفته بوده و تمایل گاز گرفتن در او بیشتر است.
کار کردن بر روی حیوان برای اهلی و دست آموز کردن او را فقط در هنگامیکه حیوان از لانه خود بیرون میآید انجام دهید. بیدار نمودن همستر مطمئناً باعث عصبانیت و بدخلقی حیوان خواهد شد. اهلی نمودن به زمان و بردباری نیاز دارد. ابتدا به همستر اجازه دهید به محیط جدید خو بگیرد. زمانی که همستر آرام به نظر رسید، شروع به گذراندن وقت خود در اطراف قفس نمائید و به آرامی با حیوان صحبت نمائید تا همستر به صدای شما عادت نماید.
هنگامی که همستر در حضور شما احساس راحتی نمود، با دست خود شروع به دادن مقداری غذای خوشمزه (مثل تخم آفتابگردان- کشمش یا هر خشکبار دیگر) به حیوان نمائید. هنگامیکه همستر غذا را با خوشی از دست شما گرفت، شما میتوانید تلاش خود را برای گرفتن همستر شروع کنید.
اجازه دهید همستر کف دست شما راه برود. زمان برای این پیشرفت متغیر است و مخصوصاً به سن حیوان بستگی دارد. همستر شما ممکن است براحتی بپذیرد که شما او را در دست گیرید و یا ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.
== تغذیه همستر ==
احتیاجات غذایی همسترها بسیار شبیه به رت است. آنها در انتخاب غذا سختگیر نبوده و تقریباً همه چیز خوارند. با این حال همستر علاقه زیادی به تخممرغ، برنج، گوشت و سیبزمینی دارد. وی حیوان صرفهجویی بوده و علاقه زیادی به پرخوری ندارد. با این وجود، به منظور تأمین سلامت و نشاط همستر باید جیره مناسبی که شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامینها و مواد معدنی ضروری باشد برایش مهیا کنید.
برای برطرف ساختن نیاز حیوان به کربوهیدرات، استفاده از غذاهایی مانند سیب زمینی، برنج و یا دانههایی مانند ذرت، گندم، جو و بلوط مفید است. باید این نکته را در نظر داشته باشید که این حیوان به ویتامینهایی مانند A و D و E و K و برخی ویتامینهای خانواده B نیاز مبرمی دارد و عدم تأمین آن باعث بروز اختلالاتی مانند کاهش وزن، ضعف عضلانی، اختلالات عصبی، اختلال در شد و ریزش مو خواهد شد. بهمین دلیل سعی کنید از سبزیجات و میوههای تازه در جیره، بعنوان مکمل غذایی استفاده کنید. استفاده از سبزیجات بویژه در دوران تولید مثل برای همستر بسیار مفید خواهد بود. با این حال هیچ موقع سعی نکنید مقادیر زیاد آنرا یکدفعه به حیوان بخورانید، زیرا این کار باعث بروز اسهال خواهد شد.
در ضمن در مصرف حبوبات باید این مسئله را مد نظر قرار دهید که هر چند همسترها دارای دستگاه گوارش قوی با توانایی هضم بالایی هستند، با این حال میوهجات ترش، مانند پرتغال که خاصیت اسیدی دارد برای آنها مضر هست لذا توصیه به خوراندن آنها نمیشود.
در صورت امکان از پلیتهای آماده و مخصوص جوندگان به همراه تخم آفتابگردان (که از غذاهای مورد علاقه همستر است) نیز میتوانید استفاده کنید. مصرف این پلیتهای آماده شده بخاطر اینکه حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین هستند بسیار سودمند خواهد بود. در مورد آب مورد نیاز حیوان باید توجه داشته باشید که همسترها اساساً به آب زیادی نیاز ندارند، با این حال بهتر است آب آشامیدنی تمیز همواره به مقدار کافی در اختیار آنها باشد.
این حیوانات خصوصیات تغذیهای عجیب و جالبی دارند. آنها قبل از خوردن غذا، آنرا به دقت بازرسی میکنند و سپس غذا را وارد جیبهای گونهای خود کرده و در این قسمت انبار میکنند. سپس غذای انبار شده را در گوشهای خالی کرده و به خوردن آن مشغول میشوند. آنها پس از خوردن غذا با دستهای خود دهان و بینیشان را تمیز میکنند. از خصوصیات قابل توجه این حیوان، مدفوع خواری آن است که در واقع جزء عادتهای تغذیهای حیوان است و ما هیچ توصیهای برای ترک دادن این عادت نمیکنیم. در مورد کمیت جیره غذایی و دفعات تغذیه همستر در هر روز، باید بدانید این حیوان به حدود ۸ تا ۱۲ گرم غذای روزانه و حدود ۸ تا ۲۰ سی سی آب نیاز دارد. به گفته دیگر وی روزانه به اندازه ده درصد وزن بدنش آب و غذا مصرف میکند و تنها یک وعده غذایی در روز برای تغذیهاش کافی است .
== بهداشت همستر ==
از آنجایی که همسترها حیوانات کنجکاو و جوندهای هستند، در صورتیکه در محیط اطراف خود (بیرون از قفس) به گردش آزادانه بپردازند، ممکن است خطراتی را برای خود بوجود آورند. برای مثال جویدن سیمهای برق میتواند منجر به مرگشان شود؛ بنابراین حتی الامکان این فرصت را برای وی مهیا نسازید. محل نگهداری همستر را حداقل هفتهای یکبار تمیز کنید. ظروف آب و غذا نیز باید هر هفته حداقل سه بار تمیز و ضد عفونی شوند. در ضمن باید دقت کنید که از مواد سمی در شستشو و ضدعفونی کردن قفس، ظروف آبخوری و غذاخوری استفاده نکنید.
قبل از خوراندن سبزیجات تازه و میوهها آنها را بطور دقیق شستشو دهید، چرا که ممکن است آغشته به سموم آفت کش بوده و برای حیات حیوان خطرآفرین باشد. همواره پس ماندههایی غذایی را از بستر و قفس همستر جمع کنید زیرا در غیر اینصورت آنها دچار گندیدگی شده و باعث بروز بیماری خواهند شد. همانطور که در صفحات پیش گفته شد ظرف آب نیز باید به گونهای باشد که براحتی آب درون آن به قفس نریزید.
همسترها اساساً به خوردن کرمها، سوسکها و سایر حشرات علاقه نشان میدهند، با این حال سعی نکنید در تغذیه آنها از این موجودات استفاده کنید. حدالامکان از ورود موشها به محل زندگی همستر جلوگیری کنید، چرا که ممکن است بیماریهای خطرناکی را به همستر منتقل کنند. در مورد محل نگهداری همستر باید دقت داشته باشید تا از وزش باد و هوای سرد درامان باشد و در صورت امکان یک جای گرم را برای نگهداری آن در نظر بگیرید.
اگر تعداد زیادی همستر نگهداری میکنید، همواره دقت داشته باشید که همستر بیمار را شناسایی کرده و آن را از بقیه جدا کنید. همستر بیمار ممکن است علائمی مانند ترشحات بینی و چشم، موریختگی، اسهال، عطسه، عدم تحرک و نشاط، رنگپریدگی چشمها و بیاشتهایی را نشان دهد. توجه داشته باشید که سرماخوردگی میتواند از انسان به همستر منتقل شود؛ بنابراین از تماس اشخاص سرماخورده با آن جلوگیری کنید.
در محل زندگی جمعی همسترها، همستر زخمی را از سایرین جدا کنید چرا که همستر زخمی مورد حمله سایر همنوعان خود قرار خواهد گرفت. نکته دیگری که در مورد بهداشت همستر باید رعایت کنید این است باید که با قرار دادن مقداری چوب سفت و محکم مانند چوب گردو و یا بلوط از رشد بیش از حد دندانهای همستر جلوگیری کنید.
در مورد مقید کردن همستر نیز باید دقت کنید تا از خشونت بیجا خودداری کرده و موجبات ترس و تحریک حیوان را فراهم نسازید. برای مقید کردن میتوانید از یک قوطی استوانهای شکل استفاده کنید و یا میتوانید پوست ناحیه گردن حیوان را گرفته و پاهای عقبی آن را در کف دستتان نگهدارید. اگر قادر نیستید که هیچکدام از روشهای گفته شده را بکار ببرید، بهتر است یک دستکش پوشیده و آنرا بردارید.
== محل نگهداری همستر ==
همسترها در شرایط طبیعی لانهای به عمق ۱ تا ۲ متر در زیرزمین حفر کرده و زندگی خود را در آن سپری میکنند. آنها در فصل زمستان در این محل به خواب زمستانی میروند؛ ولی یک همستر خانگی، در قفس زندگی میکند و خواب زمستانی هم ممکن است برای وی معنی نداشته باشد. چرا که شرایط دما، نور و ... (که زمان این خواب را برای وی تعیین میکند) با محیط طبیعیاش متفاوت است. با وجود این، زندگی در قفس بری همستر چندان مشکل نخواهد بود و آنها به مراقبت زیادی نیاز ندارند. با این حال باید برای تأمین رفاه و آسایش وی و کاهش خطرات احتمالی، شرایط ایدهآلی را در قفس برایش مهیا سازید.
طراحی و جنس قفسی که برای این حیوان خانگی انتخاب میکنید باید به گونهای باشد که آسیبی به وی وارد نسازد و در عین حال قابل جویدن بوسیله حیوان نیز نباشد.
قفس باید از فضای کافی برخوردار باشد و بهتر است که حداقل به ابعاد ۳۰×۵۰×۶۵ سانتیمتر باشد. در ضمن شکل و طراحی آن باید به گونهای باشد که تمیز کردنش براحتی امکانپذیر باشد. استفاده از قفسهای چند طبقه توصیه نمیشود. کف قفس را باید از موادی مانند خاک اره، ماسه نرم و شن و ... بپوشانید تا رطوبت اضافی را جذب کند. بهتر است موادی که برای بستر استفاده میکنید قابل جویدن برای همستر نبوده و ضخامتشان نیز از ۷ سانتیمتر کمتر نباشد. از آنجایی که همسترها حیوانات پر تحرکی بوده و عدم تحرک و جنب و جوش موجب افسردگی و ناراحتی آنها میشود، باید اسباب تفریح و بازی آنها را در قفس فراهم سازید. این اسباب بازی میتواند شامل سرسره، حلقههای سرگرمکننده، توپ و ... باشد.
ظروف غذا و آب را در گوشهای از قفس و به گونهای ثابت کنید که محتویاتشان به آسانی نریزد. به یاد داشته باشید که همسترها حیوانات بسیار تمیزی هستند بنابراین اگر یک محل مناسب در قسمتی از قفس برای دفع و ادرار کردنشان مهیا سازید، آنها در محل مذکور دفع ادرار و مدفوع خواهند کرد و تمیز کردن قفس، برای شما راحتتر خواهد بود.
محل قفس همستر باید در جایی مناسبی از لحاظ شرایط نور، دما و ... باشد. برای مثال چون همسترها حیوانات شبکاری بوده و روزها را در خواب سپری میکنند و در واقع چشمان آنها برای قرار گرفتن در برابر نور زیاد تکامل نیافته است، این محل باید به دور از تابش مستقیم آفتاب و نور شدید باشد. از طرف دیگر کاهش زیاد نور و همچنین دما (به زیر ۴ تا ۵ درجه سانتیگراد) باعث خواهد شد تا حیوان به خواب زمستانی برود؛ بنابراین اگر دوست ندارید که همسترتان را در خواب زمستانی ببینید، باید این مسأله را نیز در نظر داشته باشید. بهترین دما برای نگهداری همستر بین ۲۵ تا ۲۶ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۵۰ درصد میباشد.
نکته دیگری که در مورد امکانات داخل قفس همستر باید در نظر داشته باشید این است که چون این حیوانات بطور غریزی تمایل دارند درون سوراخ و حفرات پنهان شوند. بهتر است که یک قوطی، یا یک قطعه لولهای استوانهای درون قفس وی قرار دهید تا در مواقعی که دوست دارد، درون آن مخفی شود. به یاد داشته باشید که موقع زایمان باید فضای بیشتری را برای حیوان مهیا سازید .
== تولید مثل و آبستنی در همستر ==
همسترها حیواناتی با بلوغ زودرس هستند و تشخیص جنسیت آنها نیز کار نسبتاً سادهای است. شما میتوانید با نگاه کردن از دور نیز نر یا ماده بودنشان را براحتی تشخیص دهید. همستر نر معمولاً ً کشیدهتر از همستر ماده بوده، در قسمت عقبی بدن در طرفین دم، بیضهها بصورت کاملاً برجسته و بیرونزده مشاهده میشوند (در همستر نر بیضهها رشد قابل توجهی داشته و درصد بالایی از وزن کلی بدن را شامل میشوند).
برای تشخیص جنسیت بچه همسترها نیز میتوانید با وارد آوردن فشار به قسمت خلفی شکم، نر یا ماده بودن آن را تشخیص دهید. به این صورت که در بچه هسمتر نر، بیضهها از محل خود به سمت بیرون برجسته خواهند شد. ضمن این که فاصله مقعد تا دستگاه تناسلی در بچه همستر نر خیلی بیشتر از این فاصله در بچه همستر ماده میباشد. در جنس ماده سوراخ دیگری نیز نزدیک مقعد وجود دارد که همان واژن است.
همستر ماده معمولاً در ۵ الی ۶ هفتگی بالغ میشود و از ۶ الی ۷ هفتگی توانایی آبستن شدن را کسب میکند. همسترهای نر نیز در ۶ تا ۸ هفتگی به شرایط بلوغ رسیده و از ۱۲ هفتگی قدرت باردار کردن همستر ماده را بدست میآورند. آنها در موقع بلوغ موادی را توسط غدد سباسهشان ترشح میکنند و در واقع از این طریق به تعیین قلمرو خود اقدام میکنند. اصولاً همسترها در طبیعت در فصل بخصوصی به فعالیت تولید مثلی مشغول میشوند ولی با نگهدرای آنها در محیط خانه (بدور از طبیعت وحش) این حالت از بین خواهد رفت.
سیکل جنسی در همسترهای ماده هر ۴ روز یکبار تکرار میشود و مدت زمان مرحله استروس (جفتپذیری) نیز ۲۰ ساعت است. در همستر ماده در سیکل استروس ترشحات شیری رنگ با بوی خاصی از ناحیه واژن خارج میشود. این ترشحات در روزهای اول و دوم سیکل استروس، شفاف، غلیظ و سفید رنگ بوده و بتدریج در روز سوم به حالت لزج و کدر در میآید. در همین زمان است که حیوان ماده به نر اجازه جفتگیری میدهد.
عمل جفتگیری معمولاً هنگام عصر (موقع غروب آفتاب) صورت میگیرد. همسترهای ماده جوان معمولاً ً نرهای مسنتر را ترجیح میدهند. قبل از جفتگیری، همستر نر و ماده ممکن است حرکاتی مانند دویدن در قفس، بازرسی و بو کردن اندامهای تناسلی همدیگر و دعوا کردن را از خود نشان دهند. جنس ماده در حین جفتگیری بدن خود را سفت نگه داشته، دمش را بالا و سر خود را پایین نگه میدارد و منتظر جنس مخالف میشود. وی در موقع جفتگیری یا بدنبال آن ممکن است به جفت خود آسیب وارد سازد.
جفتگیری معمولاً در اولین استروس پس از زایمان بندرت منجر به آبستنی میشود. بهتر است بعد از جفتگیری همستر ماده را به قفس خود برگردانده و پس از گذشت چهار روز دیگر، دوباره آن را با همستر نر همجوار کنید. اگر جفتگیری صورت نگیرد، همستر ماده در جفتگیری قبلی آبستن شده است ولی چنانچه پس از جفتگیری اول، خروج ترشحات شیری رنگ از واژن مشاهده شود و جفتگیری دوم صورت گیرد در این حالت در جفتگیری اول آبستنی صورت نگرفته است. طول دوره بارداری همستر بین ۱۶ تا ۲۱ روز است. همستر ماده در ۳۰ تا ۵۰ درصد کل دوران زندگیاش قادر به فعالیت تولیدمثلی میباشد. تعداد نوزادان در هر زایمان معمولاً بین ۴ تا ۸ عدد میباشد. البته همسترهای ماده تا زایمان پنجم و ششم نوزادان زیادی بدنیا میآورند، ولی پس از این مدت زاد و ولد آنها کاهش پیدا میکند.
سعی کنید یک رژیم غذایی با کیفیت بالا برای همستر مادهای که زایمان کرده فراهم کنید و حتماً محیطی آرام و تمیز و گرم را برای وی مهیا سازید. هیچ موقع سعی در تماشای همستر ماده در حین زایمان نکنید زیرا اینکار باعث ایجاد استرس و هیجان در وی خواهد شد. بهتر است که بچه همسترها را به مدت ۱ هفته تا ۱۰ روز با مادرشان تنها بگذارید و به هیچ عنوان نوزادان تازه بدنیا آمده را لمس نکنید، زیرا مادر آنها با استشمام بوی دست شما، دیگر آنها را شیر نداده و احتمالاً سعی در کشتن شان (خوردن نوزادان) خواهد کرد.
عوامل دیگری از جمله فضای کم، ایجاد سر و صدا و مزاحمت در موقع شیردهی، عدم دقت در تغذیه صحیح همستر مادر، مزاحمت در حین زایمان، نمایان بودن لانه، گاز گرفته شدن مادر توسط بچه همسترها و عدم رعایت بهداشت نیز ممکن است باعث ایجاد این رفتار (کشتن بچه همسترها توسط همستر مادر) شوند.
بچه همسترها در هنگام تولد کر و کور بدنیا میآیند. وزن تقریبی آنها در این هنگام ۲ گرم است. در روز سوم پس از تولد، موهای حیوان شروع به رشد کرده و در روز پنجم گوشها شروع به باز شدن میکنند. در سن دو هفتگی، آنها تقریبآ به اندازه ۳ برابر، افزایش وزن پیدا میکنند. بچه همسترها معمولاً در سن ۱ ماهگی از شیر گرفته میشوند.
== جستارهای وابسته ==
* [[w:همستر]]
== پیوند به بیرون ==
== منابع ==
|