آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/فناوری اطلاعات و خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز Doostdar صفحهٔ بحث:آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/بحث را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به [[آثار فرهنگی اجتماعی و روانی...
اصلاح نگارشی
خط ۵:
به طور تقريب هر سه ماه يک بار توسعة وب، دوبرابر مي‌شود. اما اين رشد روزافزون ، کاملاً نابرابر توزيع شده است . در حالي که آمريکا و کانادا 63٪ ، اروپا4/22 ٪ و استراليا ، ژاپن و نيوزيلند 4/6٪ از کامپيوترهاي متصل به اينترنت را در اختيار دارند ، بقيةکشورهاي آسيايي و آفريقايي تنها 9/5٪ از اين کامپيوترها را در خود جاي داده‌اند. بررسي ويژگي‌هاي کاربران اينترنت نشان مي‌دهد که تحصيلات و ثروت، دو عامل مهم در ميزان استفاده است . کاربران اينترنت بيشتر از طبقة متوسط بالا ، جوان، تحصيل کرده، مرد و شهر نشين‌اند. 83٪ کاربران اينترنت در آمريکا، 6٪ در اروپا، 3٪ در اقيانوسيه و 8٪ در بقية قاره‌هاي دنيا قرار دارند. نگاهي به وضعيت و موقعيت زبان‌هاي مختلف در اينترنت ميزان سلطة زبان هاي غربي را نشان مي ‌دهد. در ميان کساني که از اينترنت استفاده مي‌کنند و حدود 288 ميليون نفر برآورد مي‌شوند، 3/51٪ به انگليسي سخن مي‌گويند و عرب زبانان کمتر از 1٪ استفاده کنندگان را تشکيل مي‌دهند. بيش از 80 درصد کل اطلاعاتي که در بيش از 100 ميليون رايانة سرتاسر جهان ذخيره شده به زبان انگليسي است
ضريب نفوذ اينترنت در کشور ما 5/2 و در کشور کرة جنوبي، با جمعيت کمتر از ما ، 42 است . مقايسة شاخص‌هاي مهم توسعة فناوري ايران با متوسط مقادير شاخص‌هاي جهاني که در جدول زير آمده است ، جايگاه کشورمان را در اين زمينه بهتر نشان مي دهد
زندگي در عصر مجازي شهر الکترونيک
 
== زندگي در عصر مجازي شهر الکترونيک ==
به نگاه خوش بينانه در توصيف عصر مجازي مي‌نويسد: در عصر مجازي بيشتر امور زندگي انسان به صورت مجازي صورت مي‌گيرد. دفتر کار مجازي، تجارت مجازي، تفريحات مجازي، سفرهاي مجازي و موارد مشابه آن نمونه‌هايي اند که در فضاي سه بعدي شرايطي مناسب را براي خانواده در عصر اشاره شده فراهم مي‌کنند. آيا آسيب‌شناسي عصر مجازي سؤال بعدي مسئولين تربيتي عصر مجازي نخواهد بود؟ آيا اگر آن را بشناسيم ، زمينة جلوگيري از آسيب‌هاي احتمالي را قبل از وقوع مي‌توانيم فراهم کنيم ؟ نتيجة ابتدايي اين تحول آن است که فرد گرايي و ديکتاتوري از جوامع حذف،و کا ر گروهي و تفکر جمعي که از طريق رسانه‌اي مانند وب امروزين ، اما به شکلي سه بعدي سازمان‌دهي خواهد شد، جايگزين مي‌شود. دانش محوري اساس ادارة جوامع مجازي خواهد شد و آموزش در طول عمر به عنوان نياز اوليه و دائمي بشر مطرح خواهد شد و بدين ترتيب همة امور ادارة جوامع امروزي تغيير خواهد کرد و امکان تحقق عدالت و داشتن رفاه بيشتر براي همه فراهم مي‌گردد در اين عصر مجازي تغييرات اساسي در رفتار بشر به وجود خواهد آمد و برخي از صفت‌هاي ناپسند که به دلايل مختلف گريبان زندگي امروز دنياست ( مانند تجاوز به حقوق ديگران ) به دليل عيني و قانونمند بودن همة امور اجرايي از جامعه رخت خواهد بست و همة کارها قابل رؤيت و پيگيري خواهد بود. مردم در جهان مجازي شناخت بهتري از جهان و فلسفة وجودي انسان خواهند داشت و به نحو بهتري تربيت خواهند شد و با توجه به اين که از نظر تئوري در عصر مزبور مشکلات معيشتي و تهية ابزار کار حل و فصل شده، دانش و اطلاعات در سطح گسترده‌اي در همة زمينه‌ها در دسترس مردم قرار دارد، توجه به مسايل روحي ، رواني، معنويو گرايش به مذهب افزايش خواهد يافت . توسعه و ترويج سيستم‌ها بسيار مدرن فناوري در زمينه‌هاي اجرايي و عملياتي و انجام بخش اعظم کارهاي روزمرة انساني از آن طريق، چهره‌اي از شهرهاي محل سکونت بشر يکي دو دهة آينده به نمايش خواهند نهاد که در حال حاضر ممکن است تصور آن کمي رؤيايي و مشکل باشد. چنين شهرهايي به نام شهرهاي الکترونيک ناميده مي‌شودو خانواده‌هاي ساکن در آن نيز با توجه به فرهنگ و سيستم اجرايي آن داراي فرهنگ خاصي خواهند بود که به عنوان خانواده تلقي مي‌گردد. ايجاد تحول اساسي در زندگي انساني با توجه به دستاوردهاي فناوري اطلاعات، در صورتي ميسر و امکان‌پذير خواهد بود که کلية فرايندها و تبليغات ناشي از اين نفاوري به صورت مجموعه‌اي منسجم و يکپارچه در شهرها و جوامع محل زندگي و استقلال مردم به صورت عيني و عملي قابليت اجرايي داشته باشد. شهرهاي الکترونيکي با چنين نيت و هدفي شکل گرفته‌اند و به دنبال آن شهروند الکترونيکي به عنوان يک عضو ساکن و شاغل در شهر الکترونيک مفهومي عيني مي‌يابد. ايجاد شهر الکترونيک تأثيرات بسياري در زمينه‌هاي اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي و سياسي به دنبال خواهد داشت
آموزش خانواده، رکن توسعه
 
== آموزش خانواده، رکن توسعه ==
<blockquote>مؤثرترين رکن توسعة خانواده در شهر الکترونيک ، آموزش است . فناوري اطلاعات شرايطي به وجود مي آورد که امکان آموزش هر چيز به هر کس، در هر جا و هر زمان فراهم شود. با توسعة آموزش الکترونيکي و آموزش مجازي فرصت‌هاي جديدي براي خانواده به وجود مي‌آيد تا ضمن حفظ فرهنگ بومي از تجربيات مفيد سايرين هم بتواند به خوبي استفاده نمايد. اين نوع سيستم آموزشي مزاياي زيادي دارد که بعضي از آنها عبارت‌اند از :
ـ آموزش هر کس در هر جا و هر زمان ، فارغ از هر گونه محدوديت نژادي ، سن و امثال آن .
ـ کاهش هزينه‌هاي فيزيکي ساختمان در ارتباط با آموزش
ـ دسترسي آني به منابع و اطلاعات در هر زمان
ـ امکان کار جمعي و بحث‌هاي دو طرفه
ـ فراهم بودن درس‌ها و منابع آموزشي روي خط به صورت منظم و يکپارچه با شرايطي متناسب‌تر از شيوة آموزشي سنتي
ـ دسترسي به تجربيات ديگران در آموزش
ـ يکنواخت کردن متون درس‌ها
ـ يکنواخت کردن متون درس‌ها </blockquote>ـ انتخاب متن مورد علاقه براساس امکانات و توانمندي‌هاي فرد <blockquote>ـ به روز شدن کلية متون آموزشي و درسي و سادگي روند آن
ـ امکان ارزيابي و اندازه‌گيري آموزش خلاق
ـ به روز شدن کلية متون آموزشي و درسي و سادگي روند آن
ـ امکان ارزيابيذخيره وسازي اندازه‌گيريتجربيات آموزش خلاق
سواد، مهارت اينترنتي و معضلات اخلاقي </blockquote><blockquote>کامپيوتر و به دنبال آن اينترنت ، هم نياز به نوعي خاص از سواد و مهارت دارد و هم الگوهاي فرهنگي و رفتاري ويژه‌اي به دنبال مي‌آورد. مهمترين مسال اينترنت از لحاظ فرهنگي عدم تطابق محتواي ارائه شده با الگوهاي فرهنگي و هنجارهاي رفتاري جوامع مختلف است . فناوري اينترنت براي بيشترين سرعت و کمترين کنترل، طراحي شده است . لذا اعمال کنترل‌هاي اخلاقي در آن دشوار است . حجم بالاي محتواي مستهجن تجاري و مجاني در اينترنت ، يکي از معضلات اخلاقي و خانوادگي است . مشکل فرهنگي ديگر اينترنت،غلبة زبان انگليسي و فقدان منابع غني به زبان هاي ديگر است ، در نتيجه سلطة زبان انگليسي بر زبان‌هاي ديگر به وسيلة اينترنت تقويت مي‌شود </blockquote>جريان بين‌المللي اطلاعاتع جرياني است مرکز پيراموني از شمال و غرب به سوي جنوب و شرق . از کشورهاي توسعه يافته به سوي کشورهاي در حال توسعه. در واقع اين جريان به شدت يک سويه ، عمودي، تحقيرگر، منفي‌گراو سلطه جويانه است. اين جريان ، توانايي منابع خارجي را براي اجراي اقداماتي نظير کنترل و نفوذ در کشورهاي هدف بسيار افزايش داده است کشورهاي در حال توسعه معتقدند جريان آزاد اطلاعات، آنها را در يک رقابت نابرابر و بي‌فايده با دولت‌هاي ديگر و شرکت‌هاي خارجي و چند مليتي قرار مي‌دهد و با تهديد ثبات جامعه از لحاظ فرهنگي ، ناامني فزاينده‌اي بر اين کشورها تحميل مي‌کند. فرو ريختن مرزهاي فرهنگي کشورهاي هدف، در برابر فناوري‌هاي جديد اطلاعاتي و ارتباطي تأثيراتي شگرف بر امنيت سياسي، اقتصادي و فرهنگي اين کشورها داشته است و تلاش‌هاي انفرادي کشورهايي نظير کانادا و فرانسه وجهت گيري‌هاي جمعي اتحاديه‌هاي بين‌المللي نظير جنبش‌ غير متعهد‌ها و سازمان کنفرانس اسلامي در برابر سلطه جويي ارتباطي برخي کشورها که در يونسکو نيز بازتاب پردامنه‌اي داشته است ، نشانة نگراني اين دولت‌هاست
ـ امکان ذخيره سازي تجربيات
سواد، مهارت اينترنتي و معضلات اخلاقي
 
کامپيوتر و به دنبال آن اينترنت ، هم نياز به نوعي خاص از سواد و مهارت دارد و هم الگوهاي فرهنگي و رفتاري ويژه‌اي به دنبال مي‌آورد. مهمترين مسال اينترنت از لحاظ فرهنگي عدم تطابق محتواي ارائه شده با الگوهاي فرهنگي و هنجارهاي رفتاري جوامع مختلف است . فناوري اينترنت براي بيشترين سرعت و کمترين کنترل، طراحي شده است . لذا اعمال کنترل‌هاي اخلاقي در آن دشوار است . حجم بالاي محتواي مستهجن تجاري و مجاني در اينترنت ، يکي از معضلات اخلاقي و خانوادگي است . مشکل فرهنگي ديگر اينترنت،غلبة زبان انگليسي و فقدان منابع غني به زبان هاي ديگر است ، در نتيجه سلطة زبان انگليسي بر زبان‌هاي ديگر به وسيلة اينترنت تقويت مي‌شود
جريان بين‌المللي اطلاعاتع جرياني است مرکز پيراموني از شمال و غرب به سوي جنوب و شرق . از کشورهاي توسعه يافته به سوي کشورهاي در حال توسعه. در واقع اين جريان به شدت يک سويه ، عمودي، تحقيرگر، منفي‌گراو سلطه جويانه است. اين جريان ، توانايي منابع خارجي را براي اجراي اقداماتي نظير کنترل و نفوذ در کشورهاي هدف بسيار افزايش داده است کشورهاي در حال توسعه معتقدند جريان آزاد اطلاعات، آنها را در يک رقابت نابرابر و بي‌فايده با دولت‌هاي ديگر و شرکت‌هاي خارجي و چند مليتي قرار مي‌دهد و با تهديد ثبات جامعه از لحاظ فرهنگي ، ناامني فزاينده‌اي بر اين کشورها تحميل مي‌کند. فرو ريختن مرزهاي فرهنگي کشورهاي هدف، در برابر فناوري‌هاي جديد اطلاعاتي و ارتباطي تأثيراتي شگرف بر امنيت سياسي، اقتصادي و فرهنگي اين کشورها داشته است و تلاش‌هاي انفرادي کشورهايي نظير کانادا و فرانسه وجهت گيري‌هاي جمعي اتحاديه‌هاي بين‌المللي نظير جنبش‌ غير متعهد‌ها و سازمان کنفرانس اسلامي در برابر سلطه جويي ارتباطي برخي کشورها که در يونسکو نيز بازتاب پردامنه‌اي داشته است ، نشانة نگراني اين دولت‌هاست
 
مزايا و عيب‌هاي اينترنت
سطر ۳۳ ⟵ ۲۶:
اينترنت و امنيت فرهنگي
 
== امنيت فرهنگي مهمترين مؤلفه براي ساختن مفهوم جديد مردم سالاري فرهنگي است . بنا به يک تعبير، مردم سالاري فرهنگي عبارت است از: ==
1ـ حفاظت و تشويق تنوع فرهنگي و حق دسترسي به فرهنگ براي همة افراد داخل کشور و جهان
 
2ـ تشويق مشارکت فعال در حيات فرهنگي جامعه .
 
3ـ توانا ساختن مردم براي مشارکت در تصميم‌سازي‌هايي که کيفيت زندگي فرهنگي آنان را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
 
4ـ تضمين دسترسي برابر و عادلانه به منابع و حمايت‌هاي فرهنگي .
به اين ترتيب در امنيت فرهنگي نيز بايد به دو بعد ملي و جهاني توجه کرد. نحوة نگرش به منشأ و آثار توسعة فناوري و رسانه‌هاي نو، به خصوص اينترنت، يکي از عرصه‌هاي اصلي تقابل ميان دو راهبرد ثبات گرا و تحول گرا در رويکردهاي امنيتي ايران امروز است . در راهبرد ثبات گرايي، گسترش رسانه هاي نو موجب تقدس زدايي از ارزش هاي سنتي و قديم و اختلال در حفظ ويژگي‌هاي منحصر به فرد جامعة ايراني مي‌شود. در مقابل، تحول گرايان معتقدند گسترش رسانه‌ها موجب ظهور ارزش‌هاي جديد و افزايش تطابق با فرهنگ جهاني مي‌شود. ثبات گرايان که نگران کاهش توان حاکميت سياسي، نظم ، کنترل، اقتدار، استقلال و سلطة نخبگان داخلي‌اند، رسانه هاي مرزشکن و جديد را عامل اصلي بي‌ثباتي مي‌دانند و از طرف ديگر تحول گرايان که آزادي سياسي تنوع ، مشروعيت غيرمتمرکز ، اقتدار اسفنجي ، به هم پيوستگي بين‌المللي و جهاني شدن را شعار خود قرار داده‌اند، اين رسانه‌هاي نو را به عنوان مهم‌ترين عامل تحول ارزيابي مي‌کنند. در اين ميان رويکرد اعتدال گرا در زمينة اولويت‌هاي فرهنگي معتقد است که مي‌توان با تفکيک ارزش‌هاي بينادي از سنت‌ها و ارزش‌هاي ابزاري ، موقتي و مصلحتي ، پندارة تقابل ميان تغييرات محيطي ناشي از تقويت رسانه هاي جهاني را با ارزش‌ها واکاوي و بازسنجي کرد و با سخت‌گيري نسبت به حفظ ارزش‌هاي بنيادي، از نوآوري‌هاي درون فرهنگي نسبت به آن دسته از سنت هاي مقدس نماي امروزي خود، که چيري جز بدعت هاي ديرپا نيستند، استقبال کرد. خط مشي اعتدال گرايانه، افزايش کارايي دولت در مقايسه با بديل‌هاي فراملي و تحمل وحدت فرهنگي ساختار در عين پاسداشت پاره فرهنگ‌هاي قومي و بومي ـ به عنوان سرچشمه‌هاي زلال آفرينش‌هاي فرهنگي ـ در سطوح فراملي ، لازمة اقتدار حکومت مي‌داند. در زمينة راهبردهاي مربوط به تمرکز قدرت مشروعيت هوشمند، به معناي اتخاذ الگوي اقتضايي و پرهيز از الگوهاي تماماً همگرا يا تماماً واگرا در قبال معادلة مشروعيت ملي و بين‌المللي است . الگوي مديريت کلان در اين رويکرد متمايل به تفکر راهبردي و مديريت بر منباي هدف و نتيجه است . در اين ديدگاه انحرافات ناشي از فشارهاي داخلي و خارجي از طريق بازنگري مستمر اهداف و مسيرها تصحيح مي‌شود و در اين فرايند، خصوصاً بر نظريات و مشارکت نخبگان غيردولتي اعم از دانشگاهيان، فناوران حرفه‌اي و منتقدان و رقباي سياسي تاکيد مي
سطر ۵۸ ⟵ ۵۵:
1ـ بيش و پيش از توسعة اينترنت بايد به نظام توليد و سازماندهي الکترونيک اطلاعات علمي ، اداري و مالي بر اساس استانداردهاي قابل تبادل در شبکه اهتمام داشت و بودجه‌هاي کلاني را به اين امر اختصاص داد.
2ـ تدوين و اجراي قوانين مورد نياز و روزآمد در حوزة ارتباطات شبکه اي بسيار اساسي است. اين قوانين ، به خصوص موضوع حقوق تکثير و مالکيت آثار فرهنگي و نرم افزارها و اطلاعات الکترونيک ، تأثيري قاطع در تشويق توليد فرهنگي بر روي شکبه دارد.
3ـ در سياست‌گذاري فرهنگي بايد چگونگي کاربرد فناوري توسط مؤسسات فرهنگي و تأثير آن را بر مخاطبان در نظر گرفت . معلوم نيست که هر گونه استفاده از تکنولوژي جديد لزوماً به افزايش تأثيرپذيري مخاطبان منجر شود. <blockquote>4ـ نظام نظارت فرهنگي بر محتواي داده‌هاي مبادله شده و ثبت ملي ، نقشي اساسي در پيش‌گيري از گسترش فساد، تهديدات امنيتي ، رسوخ جاسوسي و خراب کاري الکترونيک و عمليات رواني دارد.
به نظر مي‌رسد تهديد اصلي و بالفعل کشور در مورد اينترنت ، فقدان گفتمان امنيتي در مورد اين پديده است . اينترنت که به طور بالقوه مي‌تواند هم تهديد و هم فرصتي طلايي براي امنيت فرهنگي و سياسي باشد، به عرصه‌اي فراخ براي رقابت گروه هاي فشار سياسي و اقتصادي تبديل شده است . فقدان دانش جامع‌نگر در مورد صورت مسئله و نبود مطالعات سياست‌گذاري مقايسه‌اي در کشور، حاکميت روش آزمون و خطا و اعمال سلايق فردي و سازماني را به دنبال داشته است . مسئوليت‌پذيري دولت در سياست‌گذاري علمي ، کارشناسانه و همه سونگر و بهره‌گيري از تمام توان علمي کشور شرط اصلي تحقق بيشترين منافع و کمترين آسيب‌ها از گسترس صنعت اينترنت در ايران است .</blockquote>[http://up.iranblog.com/images/l2b7nff38cjkesghm5x0.pdf دانلود این مقاله]
4ـ نظام نظارت فرهنگي بر محتواي داده‌هاي مبادله شده و ثبت ملي ، نقشي اساسي در پيش‌گيري از گسترش فساد، تهديدات امنيتي ، رسوخ جاسوسي و خراب کاري الکترونيک و عمليات رواني دارد.
به نظر مي‌رسد تهديد اصلي و بالفعل کشور در مورد اينترنت ، فقدان گفتمان امنيتي در مورد اين پديده است . اينترنت که به طور بالقوه مي‌تواند هم تهديد و هم فرصتي طلايي براي امنيت فرهنگي و سياسي باشد، به عرصه‌اي فراخ براي رقابت گروه هاي فشار سياسي و اقتصادي تبديل شده است . فقدان دانش جامع‌نگر در مورد صورت مسئله و نبود مطالعات سياست‌گذاري مقايسه‌اي در کشور، حاکميت روش آزمون و خطا و اعمال سلايق فردي و سازماني را به دنبال داشته است . مسئوليت‌پذيري دولت در سياست‌گذاري علمي ، کارشناسانه و همه سونگر و بهره‌گيري از تمام توان علمي کشور شرط اصلي تحقق بيشترين منافع و کمترين آسيب‌ها از گسترس صنعت اينترنت در ايران است .
 
[http://up.iranblog.com/images/l2b7nff38cjkesghm5x0.pdf دانلود این مقاله]
 
منبع: