راهنمای جامع فیزیک/اتاقک تاریک
| نورچیست؟ | اتاقک تاریک | محاسبه سرعت نور |
از لحاظ علمی اتاقک تاریک محفظه‌ای است که یک طرف آن سوراخ ریزی دارد که نور را به داخل جعبه هدایت می‌کند، شعاعهای نور وقتی به دیواره انتهای جعبه که روبه روی سوراخ است می‌تابند تصویر معکوسی تشکیل می‌دهند.
اگر سوراخ اتاقک تاریک ریز باشد تصویر پدید آمده با وجود وضوح نسبی بسیار کمرنگ می‌باشد و اگر سوراخ اتاقک تاریک گشادتر از حد شود، وضوح تصویر از بین می‌رود و برای شفافیت بیشتر تصویر یک عدسی محدب روبه روی روزنه نصب می‌شود.
نور طبـیعـی
ویرایشدر سایه (حتی در وسط روز)، دمای کلوین نور خیلی بالاست و در نتیجه رنگ‌ها به سمت انتهای آبی طیف رنگ‌ها سوق داده می‌شود. همچنین سوژه‌های واقع در گوشه‌های تاریک، شکاف‌ها یا زیر یک درخت دارای طیفی از رنگ آبی می‌شوند. این اثر بدرستی استفاده شود، می‌تواند خوشایند باشد. برای بر طرف کردن طیف آبی روی عکس باید از فیلتری با رنگ متمم نظیر زرد استفاده نمود. نور ماه نیز طیفی آبی رنگ روی سوژه‌ها بوجود می‌آورد. همینطور هراثر نوری را می‌توان با استفاده صحیح از فیلترها تشدید ویا تضعیف کرد.
نور طبیعی در طی روز تغییر می‌کند. نور درخشان خورشید رنگ‌های غنی، درخشان و دقیق را نشان می‌دهد. تمام سوژه‌ها با یک تراز از رنگ‌های دقیق دیده می‌شوند. بخار، مه یا غبار هوا به خاطر پخش کردن نور رنگ‌ها را ملایمتر می‌کنند. سوژه‌ها ملایم تر و تقریبا روشن تر دیده می‌شوند. همینطور در طی یک روز نیمه ابری، طیف‌های سرد نور باعث می‌شود که رنگ پوست همانند رنگ چینی به نظر برسد، بنابراین این عیوب پوستی جزئی (مثل کک مک و جوش) در زیر این فیلتر طبیعی در عکس کمتر می‌شوند.
در طی طلوع یا غروب خورشید، نور دارای رنگ قرمز، زرد و نارنجی است و این رنگ‌ها را به شوژه‌های عکس شما می‌تاباند. این رنگ‌های گرم همانطور که فبلا” گفته شد احساس جذابیت و کشش بیشتری را ایجاد می‌کنند.
نور جذب شده
ویرایشهنگامی که نور سفید روی جسمی می‌تابد، بخشی از نور جذب می‌شود. این جذب نور علت رنگی است که شما می‌بینید. _ اجسام شفاف (شیشه، آب، …) به علت اینکه اجازه می‌دهند تمام اشعه نور سفید از میان آنان عبور کند بی‌رنگ دیده می‌شوند.
نور بازتابی از سطح اجسام کدر شامل رنگ آنهاست. اگر تمام طیف‌های نور سفید توسط جسمی جذب شود، آن جسم سیاه به نظر می‌رسد. برعکس، اگر تمام طیف‌های نوری توسط جسمی بازتاب شود، آن جسم سفید دیده می‌شود.
نور خورشید
ویرایشخورشید مانند یک جسم سیاه عمل می‌کند. نوری که خورشید تولید می‌کند باید از میان فضا و سپس اتمسفر زمین عبور کرده تا به سطح زمین برسد؛ بنابراین نور خورشید ترکیبی از نور مستقیم خورشید و نیز نور غیر مستقیم حاصل از پخش شدن و انعکاس نور توسط اتمسفر و ابرها می‌باشد. این پدیده باعث می‌شود که نور خورشید دارای دمای رنگ متفاوتی از ۲۰۰۰ کلوین تا ۲۰۰۰۰ کلوین شود. در جدول زیر دمای معمول نور روز در شرایک زمانی و آب و هوایی مختلف آورده شده است.
سایه (نور آسمان آبی) ۱۲۰۰۰ ۲۰۰۰۰
سایه (نور هوای مه آلود) ۷۵۰۰ ۸۴۰۰
نور خورشید + نورآسمان صاف وسط روز ۶۰۰۰ ۶۵۰۰
نور خورشید + نورآسمان صاف صبح / عصر ۵۷۰۰ ۶۲۰۰
نور خورشید + نور آسمان مه آلود ۵۷۰۰ ۵۹۰۰
فقط نور مستقیم خورشید وسط روز متوسط ۵۴۰۰
فقط نور مستقیم خورشید، عصر / صبح ۴۹۰۰ ۵۶۰۰
نور خورشید ۱ ساعت قبل غروب یا بعد طلوع ۳۲۰۰ ۳۴۰۰
نور خورشید در غروب / طلوع ۱۹۰۰ ۲۴۰۰
مثال‌هایی از دمای رنگ‌های غیر نور روز
نور شمع: ۱۵۰۰ کاوین
لامپ نئون ۴۰ واتی: ۲۷۸۰ کلوین
لامپ نئون ۲۰۰ واتی: ۳۰۰۰ کلوین
لامپ تنگستن: ۳۴۰۰ کلوین
نور لامپ گزنون: ۵۰۰۰ _۴۵۰۰ کلوین
نور فلاش الکترونیکی: ۵۵۰۰ _ ۵۶۰۰ کلوین
ولی به خاطر داشته باشید که دو منبع نور مختلف که دارای دمای رنگ مساوی هستند، لزوما دارای کیفیت بصری رنگ مشابه نیستند. دو منبع نور با رنگ مساوی نیز می توتنند دارای کیفیت به شدت متفاوتی باشند.
منبع
ویرایشکتاب فیزیک از آغاز تا امروز نوشته حسین جوادی چاپ دوم شهریور ۱۳۸۷ انتشارات اندرز