راهنمای مطالعه اولیس اثر تنیسون/شعر اولیس و ترجمهٔ فارسی آن


مقدمه شعر اولیس و ترجمهٔ فارسی آن تاریخ چاپ
راهنمای مطالعه اولیس اثر تنیسون


اولیس
اولیس Ulysses
     باری، چه ثمر هست که شاهی عاطل،
1     It little profits that an idle king,
     نزدیک اجاقی رام و سنگ‌هایی قحط،
2     By this still hearth, among these barren crags,
     همباز زنی پیر، احکامی ناحق را
3     Match'd with an aged wife, I mete and dole
     جاری می‌کنم بر قومی وحش‌وار
4     Unequal laws unto a savage race,
     که اندوزند و خوابند و خورند و از من خبرشان نیست
5     That hoard, and sleep, and feed, and know not me.
           
     من از سیاحت فراغ نمی‌جویم، من زندگی را
6     I cannot rest from travel: I will drink
     تا درد جام فرو خواهم کشید، هر لحظه که
7     Life to the lees; all times I have enjoy'd
     در آن سخت خوش بوده‌ام یا سخت رنجور، چه در تنهایی
8     Greatly, have suffer'd greatly, both with those
     چه همراه آنان که دوستم می‌دارند، چه در امن ساحل
9     That loved me, and alone; on shore, and when
     و چه در میانهُ رگبار تیزی که پروین آن را
10     Thro' scudding drifts the rainy Hyades
     از دریای تاریک فرا می‌خواند: من نامی شده‌ام؛
11     Vext the dim sea: I am become a name;
     که با قلبی خیره هماره جهان را گشته‌ام
12     For always roaming with a hungry heart
     و بسی چیزها دیده و دانسته‌ام؛ [از جمله] شهرهای آدمیان را
13     Much have I seen and known; cities of men
     و بسی آداب و اقلیم‌ها و داوران و حکمرانان را
14     And manners, climates, councils, governments,
     همه را گرامی داشته‌ام و خود را خوار
15     Myself not least, but honour'd of them all;
     و پشت‌برپشت یارانم لذت نبرد را چشیده‌ام
16     And drunk delight of battle with my peers,
     در دشت‌های دور و زنگا‌زنگ تروای بادخیز
17     Far on the ringing plains of windy Troy,
     من پاره‌ای گشته‌ام از هر چه شناخته‌ام
18     I am a part of all that I have met;
     بااین‌همه زندگانی طاقی است که از درونش
19     Yet all experience is an arch wherethrough
     جهانی نادیده می‌درخشد که کرانه‌اش همیشه
20     Gleams that untravelled world, whose margin fades
     هر چه که پیش می‌روم جز ناپدید نمی‌شود
21     For ever and for ever when I move.
     چه ملال‌آور است درنگ، به‌پایان رسیدن
22     How dull it is to pause, to make an end,
     بی هیچ درخششی زنگار بستن و نیفروختن در کارزار!
23     To rust unburnished, not to shine in use!
     توگویی نفس کشیدن زندگیست. زندگی انباشته بر زندگی
24     As though to breathe were life!
     همه ناچیز بود، و از یک [نفس] برای من
25     Were all too little, and of one to me
     اندکی مانده: ولی هر ساعتی غنیمت است
26     Little remains: but every hour is saved
     تا به آن خاموشی جاودان، آن آورندهٔ چیزهای نو
27     From that eternal silence, something more,
      یا چیزی بیش از آن [برسم]، و آن سه خورشیدی [سالی] که
28     A bringer of new things; and vile it were
     به انبار و احتکار خویشتن خویش گذراندم نفرت‌آمیز بود،
29     For some three suns to store and hoard myself,
     و این جانِ نقره‌فام چه مشتاقانه می‌خواهد
30     And this gray spirit yearning in desire
     بدنبالِ دانشْ چو اختری اُفتان
31     To follow knowledge like a sinking star,
     ورای دورترین مرزهای فهم آدمی فرورود.
32     Beyond the utmost bound of human thought.
           
     این پسر من است، تلماخوس من
33     This is my son, mine own Telemachus,
     که برایش این جزیره و این تاج‌وتخت را خواهم گذاشت
34     To whom I leave the scepter and the isle—
     محبت خود را به او داده‌ام، و او خردمندانه این کار را
35     Well-loved of me, discerning to fulfil
     با تدبیر آهسته انجام خواهد داد، تا این مردمان سخت را
36     This labour, by slow prudence to make mild
     رام کند، و به تدریج و با نرمی
37     A rugged people, and thro' soft degrees
     آنان را به کاری بودن و نیک بودن وادارد
38     Subdue them to the useful and the good.
     هیچ سرزنشی بر او روا نیست، ایستاده در مرکز حبابی
39     Most blameless is he, centred in the sphere
     از روزمرگی، به‌قدری نجیب است که
40     Of common duties, decent not to fail
     به غرفه‌های لغزش در نیفتد، و
41     In offices of tenderness, and pay
     پرستش خدایان دودمانم را پیشه کند
42     Meet adoration to my household gods,
     روزی که بار سفر بندم سر به کار خود خواهم داشت و او سر به کار خویش
43     When I am gone. He works his work, I mine.
           
     راه بندر دور نیست، و کشتی بادبان‌هایش را افراشته است
44     There lies the port; the vessel puffs her sail:
     دریاهای گستردهٔ تاریک دلتنگند
45     There gloom the dark broad seas
     جان‌هایی که در کنار من کوشیده‌اید و ساخته‌اید و اندیشیده‌اید —
46     Souls that have toil'd, and wrought, and thought with me—
     و هماره شادانه رعد و آفتاب را
47     That ever with a frolic welcome took
     خوش‌آمد گفته‌اید، و با دل‌هایی آزاد و کله‌هایی آزاد
48     The thunder and the sunshine, and opposed
     سرجنگ داشته‌اید — من و شماها کهنسالیم؛
49     Free hearts, free foreheads—you and I are old;
     کهنسالی رنج و غرور خودش را دارد؛
50     Old age hath yet his honour and his toil;
     مرگ در کمین همهٔ ماست: ولی پیش از پایان
51     Death closes all: but something ere the end,
     هنوز کاری سترگ مانده است، کاری که ناگزیر
52     Some work of noble note, may yet be done,
     بر گردهٔ آدمیانی اهل است که با خدایان هماوردی کردند
53     Not unbecoming men that strove with Gods.
     فانوس‌ها بر فراز صخره‌ها چشمک‌بازی‌شان را آغازیده‌اند
54     The lights begin to twinkle from the rocks:
     روز بلند دارد از دست می‌رود، ماه سخت‌جان دارد بالا می‌آید، و عمق دریاها
55     The long day wanes: the slow moon climbs: the deep
     به نواهای بسیار می‌لولد و ناله می‌کند. بیایید، یاران من،
56     Moans round with many voices. Come, my friends,
     برای جستن جهانی نو دیر نیست.
57      'Tis not too late to seek a newer world
     به پیش، و به‌هم بسازید و پاروها را
58     Push off, and sitting well in order
     بر آبراهه‌های دریا کوبید، که باید
59     The sounding furrows; for my purpose
     تا ورای غروب برانم، و تا مسندِ
60     To sail beyond the sunset, and the baths
     همهٔ اختران مغربی، تا هنگامی که بمیرم
61     Of all the western stars, until I die.
     شاید که تنگه‌ها ما را در خود فرو کشند
62     It may be that the gulfs will wash us down;
     شاید که به جزایر خرم برسیم
63     It may be we shall touch the Happy Isles,
     و آشیل کبیرمان را، که یادش با ما هست، ملاقات کنیم
64     And see the great Achilles, whom we knew.
     گرچه بسی چیزها از دست رفته، چیزهای بسیار مانده، و گرچه
65     Tho' much is taken, much abides; and tho'
     ما دیگر آن نیروی ناگزیری نیستیم که در روزگار دور
66     We are not now that strength which in old days
     زمین و سماوات را به لرزه می‌انداخت، اما چیزهای دیگری هستیم که قبلا بوده‌ایم:
67     Moved earth and heaven; that which we are, we are;
     یک جانِ یکه از قلب‌هایی قهرمانانه
68     One equal temper of heroic hearts,
     واخورده از جفای سرنوشت و گذشت زمان، ولی با اراده‌ای ثابت
69     Made weak by time and fate, but strong in will
     پی کوشیدن، پی جوییدن، پی یافتن، و دمی تن نیاسودن
70     To strive, to seek, to find, and not to yield.