مقدمه‌ای بر سیستم‌های اطلاعاتی رایانه‌ای/ذخیره‌سازی

سیستم ذخیره‌سازی ویرایش

همان‌طور که فناوری پیشرفت می‌کند و با گذشت زمان تقاضا برای فناوری‌های جدید بیشتر می‌شود، خواسته‌ها و نیازهای کاربران نیز بیشتر می‌شود. سبک زندگی کاربر در ارتباط با رایانه می‌تواند انتشار سندها، ایجاد ارائه مطلب، مدیریت رسانه، شبکه، اینترنت، الخ را متحول کند.

طیف فناوری‌های ذخیره‌سازی وسیع است و همچنان در حال رشد است، بعضی از مزایای ذخیره‌سازی امروزه عبارتند از:

  • صرفه‌جویی در هزینه
  • پر سرعت
  • کارایی بیشتر
  • دسترسی داخلی و خارجی

نمونه‌هایی از ابزارهای ذخیره‌سازی عبارتند از:

  • درایوهای هارد
  • شبکه‌های منطقه‌ای ذخیره‌سازی
  • ذخیره‌سازی متصل به شبکه
  • دیسک‌های رایانه‌ای
  • یو اس بی
  • رایانش ابری

رسانه ذخیره‌سازی، فناوری ذخیره‌سازی و فرار بودن ویرایش

رسانه ذخیره‌سازی به سخت‌افزاری گفته می‌شود که اطلاعات را به صورت فیزیکی درون آن ذخیره‌سازی می‌کنید اما ابزار ذخیره‌سازی جعبه یا جایی است برای رسانه ذخیره‌سازی شما. یک مثال برای ابزار ذخیره‌سازی درایو سی‌دی/دی‌وی‌دی است که شما لوح را درون آن قرار می‌دهید. یک مثال دیگر مموری ریدر است که مموری را درون ان قرار می‌دهید تا خوانده شود.

خوشه‌ها، قطاع‌ها و ترک‌ها ویرایش

درایوهای هارد بخش‌هایی حلقوی درون خود دارند که پلتر (platters) نامیده می‌شود. این پلترها دو رویه هستند و از قطاع‌ها، ترک‌ها و خوشه‌ها تشکیل شده‌اند. یک خوشه از گروهی از قطاع‌ها تشکیل شده است و هر قطاع از ترک‌هایی تشکیل شده است.

تصادفی در برابر دنباله‌دار ویرایش

شاید تصور شما این باشد که اطلاعات در قالب پوشه‌هایی کنار همدیگر ذخیره شده‌اند اما این طرز تفکر در مورد شیوه تصادفی درست نیست. در چنین شیوه‌ای داده‌های پوشه‌ها در درایو هارد فیزیکی پخش می‌شوند.

ابزارهای ذخیره‌سازی و رسانه‌های ذخیره‌سازی ویرایش

رسانه ذخیره‌سازی بخشی از سیستم ذخیره‌سازی است که داده‌ها درون آن ذخیره می‌شوند مثل دی‌وی‌دی یا مموری کارت. برای خواندن داده‌های درون این رسانه بایستی آن را درون ابزاری قرار بدهید که ابزار ذخیره‌سازی نامیده می‌شود مثل دی‌وی‌دی پلیر یا گوشی تلفن همراه.

فلاپی دیسک ویرایش

فلاپی دیسک یکی از ابزارهای ذخیره‌سازی بود که دیگر کاربرد ندارد.

درایوهای هارد ویرایش

 
هدِ درایو هارد

هر رایانه یک یا دو هارد درایو دارد. درایوهای هارد ممکن است داخلی یا خارجی باشد. درایو هارد داخلی درون واحد سیستم قرار دارد و درایو هارد خارجی برای فراهم کردن ذخیره‌سازی بیشتر به رایانه متصل می‌شود. خریدن یک درایو خارجی از آن جهت ضروری است که اگر هارد داخلی رایانه آسیب دید بتوانید یک نسخه پشتیبان از آن تهیه کنید. یک هارد خارجی وسیله بسیار خوبی برای ذخیره‌سازی اطلاعات است اما باید مواظب باشید کسی آن را ندزدد چون استفاده از آن هم بسیار آسان است و می‌تواند برای خودش بردارد. به همین دلیل بسیاری افراد امروزه روی هارد خارجی‌شان رمز عبور یا چاپ انگشتی قرار می‌دهند تا هر کسی نتواند به اطلاعات‌شان دسترسی پیدا کند. بدون درایو هارد نمی‌توانید اطلاعات بیشماری را در رایانه‌تان ذخیره کنید. درایو هارد با یک پورت به مادربورد متصل می‌شود. بر حسب انتخاب مالک رایانه انواع مختلفی از درایوهای هارد با گنجایش‌های مختلف یافت می‌شوند. دو نوع رایج درایوهای هارد که در رایانه‌ها استفاده می‌شود عبارتند از مغناطیسی (magnetic) و حالت جامد (solid state). درایو هارد مغناطیسی همان است که کاربران رایانه به هارد رایانه‌شان می‌گویند و حالت جامد چیزی است که در فناوری فلش مموری دخالت دارد. بدون درایوهای هارد اطلاعات بسیاری از دست می‌رود.

ابر ویرایش

ابر یا ذخیره‌سازی ابر به استفاده از ابزارهای دور برای ذخیره‌سازی از طریق اینترنت اطلاق می‌شود مثل گوگل‌درایو (Google Drive). در چند سال گذشته ذخیره‌سازی ابر بسیار رونق گرفته است و هم‌اکنون به جایی رسیده است که صدها شرکت سرویس ابر ارائه می‌دهند. به طور اختصاصی بعضی از سرویس‌های ابر فقط برای نگاره یا ایمیل هستند ولی بعضی سرویس‌های ابر همه نوع داده دیجیتال را ذخیره‌سازی می‌کنند.

زمان دسترسی دیسک ویرایش

به مدت زمانی که طول می‌کشد یک درایو بتواند داده‌ها را بخواند یا بنویسد زمان دسترسی دیسک گفته می‌شود.

استاندارهای رابط کاربری درایوهای هارد ویرایش

رابط کاربری درایو هارد ابزاری فیزیکی یا منطقی است که دیسک سخت را به رایانه متصل می‌کند.

دیسک‌های نوری (لوح‌های نوری) ویرایش

خصوصیات ویرایش

لوح نوری، لوحی است مدور و مسطح که داده‌ها را ذخیره می‌کند و از یک نوع پلاستیک سخت به نام پلی‌کربنات ساخته شده است.

پیشینه ویرایش

سی‌دی، دی‌وی‌دی و بلوری ویرایش

نکاتی درباره سی‌دی‌ها ویرایش

نکاتی درباره بلوری‌ها ویرایش

چگونه یک سی‌دی یا دی‌وی‌دی خش‌گرفته را درست کنیم؟ ویرایش

فلش مموری ویرایش

مموری‌های فلش انواعی از ابزار ذخیره‌سازی هستند که از حافظه الکترونیک استفاده می‌کنند. حافظه‌های فلش انواع مختلفی دارند و حالت شناخته شده آن به صورت یک ابزار ذخیره‌سازی جامد است به این معنی که اجزای تشکیل دهنده آن متحرک نیستند؛ همه چیز آن الکترونیکی است و چیز مکانیکی ندارد. حافظه فلش در بسیاری از وسایل همچون رایانه‌ها، دوربین‌های دیجیتال و گوشی‌های موبایل استفاده می‌شود. حافظه فلش نوعی تراشه EEPROM است. EEPROM مخفف «حافظه فقط خواندنی قابل برنامه‌ریزی و با قابلیت پاک شدن الکترونیکی» است. درون چیپ فلش مموری شبکه‌ای از ردیف‌ها و ستون‌ها به همراه یک باتری قرار دارد. همچنین دو ترانزیستور درون فلش مموری (کول دیسک) وجود دارد، یکی از این دو تزانزیستور، گیت نوسان کننده و دیگری، گیت کنترل است. یک بار الکتریکی از ستون‌ها به گیت نوسان کننده می‌آید، که تونلینگ (tunelling) نامیده می‌شود. بار الکتریکی سبب می‌شود ترانزیستور گیت نوسان کننده مانند یک تفنگ الکترونی عمل کند. وقتی الکترون‌ها در سمت دیگر لایه اکسیدی نازک در نزدیکی گیت کنترل محصور می‌شود نقش یک سد بین دو ترانزیستور را ایفا می‌کنند. یک سنسور باتری بر میزان بار الکتریکی نظارت می‌کند. اگر مقدار جریان بیشتر از ۵۰٪ باشد مقدار ۱ می‌دهد و اگر کمتر باشد مقدار ۰ می‌دهد. به این ترتیب داده‌ها/اطلاعات درون یک فلش مموری خوانده می‌شوند.

سایر انواع سیستم‌های ذخیره‌سازی ویرایش

ذخیره‌سازی از راه دور ویرایش

دخیره‌سازی از راه دور (Remote storage) برای گسترش فضای دیسک بدون استفاده از هارد دیسک است، به رایانه متصل نیست بلکه مستقیما به اینترنت متصل است.

ذخیره‌سازی سه بعدی (هولوگرافیک) ویرایش

ذخیره‌سازی هولوگرافیک (Holographic storage) نوعی ذخیره‌سازی در رایانه با استفاده از فناوری لیزر و رسانه حساس به تصویر است. این نوع ذخیره‌سازی با روش‌های پیشین ضبط داده مثل هار درایوهای نوری و مغناطیسی که در آن‌ها از لوح چرخان یا لیزر دو بعدی استفاده می‌شد متفاوت است.

شبکه محیط ذخیره‌سازی ویرایش

Storage area networkها دسته‌هایی از رایانه‌های با قدرت بالا هستند که از آن‌ها برای انتقال حجم زیادی از داده‌ها استفاده می‌شود.

دخیره‌سازی متصل به شبکه ویرایش

 
ناس (NAS)

Network Attached Storage یا ناس (NAS) نوعی ابزار ذخیره‌سازی است که با سیم در شبکه به هم متصل می‌شوند بنابراین تشکیل یک شبکه محلی (local area network) می‌دهد که کاربران این شبکه می‌توانند از داده‌های ذخیره شده استفاده کنند.