مقدمه‌ای بر سیستم‌های اطلاعاتی رایانه‌ای/نرم‌افزار سیستمی
|
|
مروری بر نرم‌افزارهای سیستمی ویرایش
نرم‌افزارهای سیستمی را می‌توانیم به دو دسته کلی تقسیم کنیم: سیستم عامل و برنامه‌های کمکی (یوتیلیتی). سیستم عامل (OS) پایه رایانه شما و تقریبا همه وسیله‌های الکترونیکی است. سیستم عامل رایانه را بوت می‌کند و از اینکه همه چیز در حال عملیات است اطمینان حاصل می‌کند. در گوشی موبایل و سایر لوازم الکترونیکی نیز سیستم عامل باعث اجرای عملیات می‌شود. سیستم عامل رابط گرافیکی‌ای است که همه برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن) را به شما نشان می‌دهد و بدون آن قادر به استفاده از رایانه نیستید. انواع مختلفی از سیستم عامل‌ها وجود دارند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم. برنامه‌های کمکی یک کار خاص را انجام می‌دهند که هدف آن ترقی دادن یا مدیریت کردن رایانه شما است. به عنوان مثال یک ویروس‌کش مثل نورتون یک برنامه کمکی است که نصب/حذف آن نیز همراه با ویندوز می‌آید.
تفاوت نرم‌افزارهای سیستمی و نرم‌افزارهای کاربردی ویرایش
نرم‌افزارهای سیستمی برنامه‌هایی هستند که برای ارتباط با سخت‌افزار رایانه‌های شخصی طراحی شده‌اند و برای این استفاده می‌شوند که یک پلتفرم برای نرم‌افزارهای کاربردی باشند.
نرم‌افزارهای کاربردی رایج‌ترین نرم‌فزارها هستند که در بخش قابل مشاهده رایانه اجرا می‌شوند.
سیستم‌عامل ویرایش
یک رایانه بدون سیستم عامل قادر نیست کار کند. یک سیستم عامل (OS) یک برنامه نرم‌افزاری است که به سخت‌افزار رایانه توانایی برقراری ارتباط و کار با نرم‌افزار رایانه را می‌دهد.
سیستم‌عامل‌ها برای رایانه‌های شخصی ویرایش
داس ویرایش
در دهه ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰ داس مهمترین سیستم‌عامل بود. اولین نسخه داس توسط شرکت IBM توسعه یافت. داس سیستم‌عامل نسبتا ساده‌ای است ولی واسط گرافیکی کاربر ندارد.
ویندوز ویرایش
ویندوز یک سری از سیستم‌عامل‌ها است که توسط مایکروسافت طراحی شده‌اند.
لینوکس ویرایش
لینوکس یک سیستم‌عامل منبع باز، قابل حمل و چند کاربره است.
کروم ویرایش
سیستم‌عامل کروم یک سیستم‌عامل منبع باز است که توسط شرکت گوگل طراحی شده است برای کاربرانی که بیشتر وقتشان را در وب می‌گذرانند.
سیستم‌عامل‌ها برای گوشی‌های همراه ویرایش
اندروید ویرایش
اندروید یک سیستم‌عامل رایگان و منبع باز است که توسط گوگل ایجاد شده است. از نسخه دو به بعد از این سیستم‌عامل در گوشی‌های همراه و تبلت‌ها می‌توان استفاده کرد. پس از معرفی گوشی HTC Dream که سبب شد تعداد وسایل قابل حمل با سیستم‌عامل اندروید افزایش یابد، بازار جهانی اندروید رشد چشمگیری پیدا کرد و ۵۲٫۵٪ سهم بازار جهانی گوشی همراه را در اختیار گرفت.
بلک‌بری ویرایش
سیستم‌عامل بلک‌بری توسط شرکت بلک‌بری براساس سکوی جاوا برای تلفن‌های هوشمند بلک‌بری ساخته می‌شود. این سیستم‌عامل از قابلیت چندوظیفگی پشتیبانی می‌کند.
آی‌او‌اس ویرایش
آی او اس سیستم‌عامل شرکت اپل است برای آی فون، آی پاد و آی پد و تلویزیون‌های نسل دوم اپل.
ویندوز فون ویرایش
ویندوزفون توسط شرکت مایکروسافت برای گوشی‌های هوشمند ساخته شده و جانشین پلتفرم ویندوز موبایل است. ویندوزفون ۷ در نوامبر ۲۰۱۰ معرفی شد. در این سیستم عامل به جای استفاده از شکل برنامه‌های مبتنی بر ویندوز (فایل‌های exe) از برنامه‌های مایکروسافت سیلورلایت استفاده شده است. ویندوز فون ۸ در اکتبر ۲۰۱۲ معرفی شد. پس از آن ویندوز فون ۸٬۱ در آوریل ۲۰۱۴ و سپس ویندوز ۱۰ موبایل در نوامبر ۲۰۱۵ معرفی شدند.
جاوا ویرایش
جاوا نخستین سیستم عامل گوشی‌ها بوده و براساس سکو و زبان برنامه‌نویسی جاوا ساخته شده. این سیستم عامل هم‌چنین پایه اندروید، بلک‌بری و سیمبین است. نوکیا، سونی‌اریکسون، سامسونگ و بسیاری دیگر از شرکت‌ها از این سیستم‌عامل استفاده می‌کنند.
سیمبین ویرایش
این سیستم عامل توسط شرکت نوکیا به‌عنوان جایگزینی برای جاوا ارائه شد. در برخی نسخه‌ها امکان اجرای مستقیم پرونده‌های اجرایی جاوا (jar و jad) را نیز دارند. این بدین‌خاطر است که سیمبین با استفاده از سکوی جاوا ساخته‌شده.