ویکی‌کتاب

آموزش زبان کردی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
Mondephile (بحث | مشارکت‌ها)
۱۶۲ ویرایش‌ها
خنثی‌سازی ویرایش 28493 توسط 78.38.243.150 (بحث)، ابرابزار، ابرابزار، ابرابزار، ابرابزار، ابرابزار، ابراب...
خط ۱:
زبان کُردی چیست؟
 
زبان کُردی بخشی از خانواده زبانهای هند و اروپائی است. این زبان با گویشهای متعدد خود عضو شاخه شمال شرقی این خانواده در قسمت زبانهای هند و ایرانی و یکی از زبان‌های شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی (اوستایی – کُردی – فارسی – بلوچی – تاجیکی- پشتو) است که در بخش‌هایی از خاورمیانه‌خاورمیانه که‌که به آن سرزمین کُردستان گفته‌گفته می‌شود به آن گفتگو می‌شود و با زبان فارسی قرابت نزدیکی دارد.
 
پروفسور ن. مکنزی نوشته است نوشته‌است: که در نظر اول می‎توان انتظار داشت که منظور از زبان مادی زبان کُردی است .
 
همچنین ولادیمیر مینورسکی معتبرترین زبانشناس زبان کُردی این نظر را تایید میکندمی‌کند:
 
«اگر کُردها از نوادگان مادها نباشند، پس برسر ملتی چنین کهن و مقتدر چه آمده‌است و این همه قبیله و تیرهٔ مختلف کُرد که به اینیک زبان ایرانی و جدای از زبان دیگر ایرانیان تکلم می‌کنند؛ از کجا آمده‌اند؟»
 
بدون ترديدتردید اشعار بابا طاهر در گويشگویش کُردی جنوبی " لَکی" در قرن يازدهیازده ميلادیمیلادی و نوشتهنوشته‌های هایآیین آیين يارسانیارسان در گويشگویش اورامانی و گورانی در قرن سيزدهسیزده هم ميلادی ،میلادی، بخشی از کهن ترينترین آثار ادبی کُردستان هستند.
 
از نظر جغرافیایی سرزمین کُردستان به قسمت‌هایی از ایران، ترکیه‌،ترکیه، عراق و سوریه گفته می‌شود. اما جمعیتهای پراکنده کُرد نیز در جمهوری آذربایجانآذربایجان، ، روسیه ،روسیه، ارمنستان، شمال خراسان و در مناطقی از استان گیلان (یعنی لوشان و چمخاله لنگرود) یافت می‌شوند.
 
 
الفبای کردی چیست ؟
 
نزدیک به (٤٢٪)کُردها در کُردستان ترکیه ( شمال سرزمین کُردستان ) از الفبای لاتین(در گذشته زبان کُردی تنها با الفبای سامی نوشته می‌شد؛ اما از جنگ جهانی اول به بعد از نویسه لاتین استفاده می شود) و بقیه کُردها به ترتیب (٣٨٪) در کُردستان ایران ( شرق سرزمین کُردستان) و (١٨٪) در کزدستان عراق ( جنوب سرزمین کُردستان) و (٢٪) در کُردستان سوریه ( غرب سرزمین کُردستان) در مجموع (٥٨٪) از الفبای عربی ( سامی) استفاده می کنند . علاوه بر این تعداد ،کُردهای روسیه از الفبای سیریلیک استفاده می کنند .
 
الفبای کردی چیست؟
 
نزدیک به (۴۲٪)کُردها در کُردستان ترکیه (شمال سرزمین کُردستان) از الفبای لاتین(در گذشته زبان کُردی تنها با الفبای سامی نوشته می‌شد؛ اما از جنگ جهانی اول به بعد از نویسه لاتین استفاده می‌شود) و بقیه کُردها به ترتیب (۳۸٪) در کُردستان ایران (شرق سرزمین کُردستان) و (۱۸٪) در کزدستان عراق (جنوب سرزمین کُردستان) و (۲٪) در کُردستان سوریه (غرب سرزمین کُردستان) در مجموع (۵۸٪) از الفبای عربی (سامی) استفاده می‌کنند. علاوه بر این تعداد، کُردهای روسیه از الفبای سیریلیک استفاده می‌کنند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
مقدمه: معرفی نویسه‌های الفبای کُردی
 
درس اول: نویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و فارسی مشترک هستند.
مقدمه: معرفی نویسه های الفبای کُردی
 
درس اول : نویسه هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و فارسی مشترک هستند .
 
درس دوم : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا ) متفاوت هستند .
 
درس سوم: نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ (طرز ادا ) مشترک هستند .
 
درس چهارم : نویسه هایینویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ (طرز ادا ) باالفبای فارسی متفاوتند.
 
درس اول
دسته اول: نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ مشترک هستند
 
دسته دوم : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ متفاوت هستند .
 
دسته سوم : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ مشترک هستند .
 
دسته چهارم : نویسه هایینویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ متفاوتند .
 
بررسی دسته اول :
 
نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ (طرز ادا ) بین الفبای کُردی و الفبای فارسی مشترک هستند .
 
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است . فایل هایفایل‌های صوتی را دانلود کرده و به
 
دقت به آن گوش دهید . "
 
در صامت ها صامت‌ها:ب/ پ / ت / ج/ چ/ خ/ د / ر/ ز / ژ / س/ ش/ ف/ ک/ گ/ ل/ م/ ن/ ه‍ / ی ( 20۲۰ نویسه)
 
در مصوت ها مصوت‌ها: ا / ی (صدای ایی کشیده ) / ( 2۲ نویسه)
 
صامت‌ها:
صامت ها :
 
-----------------------------------------------------------------------
 
1۱ - (ب : بـ ـبـ ـب ب )
 
باران، سبەینێ، قەڵب، کەڵەباب، بەران، بۆق، سەبر، سێبەر، کەباب، باب
باران ، سبەینێ ، قەڵب ، کەڵەباب ، بەران ، بۆق ، سەبر ، سێبەر ، کەباب ، باب
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " b / B " نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
2۲ - ( پ : پــ ـپـ ـپ پ )
 
پیر، تەپڵ، خشپە، پەپوولە، سپی، سپڵە، شڵپە، قاپ، ئەسپ، تۆپ
پیر ، تەپڵ ، خشپە ، پەپوولە ، سپی ، سپڵە ، شڵپە ، قاپ ، ئەسپ ،تۆپ
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " p /P" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
3۳ - ( ت : تــ ـتـ ـت ت )
 
تەرزە، تازە، تۆز، پشتێن، نیشتمان، نەتەوە، سەردەشت، زەرتوشت، تەڕ، تەماتە
تەرزە ، تازە ، تۆز ، پشتێن ، نیشتمان ، نەتەوە ، سەردەشت ، زەرتوشت ، تەڕ ، تەماتە
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " t / T " نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
4۴ - ( ج : جـ ـجـ ـج ج )
 
جێگا، جل، جوولەکە، جۆگە، جووچکە، هەنجیر، زنجیر، پەنجە، ڕەنج، سەرنج
جێگا ، جل ، جوولەکە ، جۆگە ، جووچکە ، هەنجیر ، زنجیر ، پەنجە ، ڕەنج ، سەرنج
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " c / C " نشان داده می شود می‌شود.
 
( دانلود فایل نویسه هاینویسه‌های " ب / پ / ت /ج " )
 
-----------------------------------------------------------------------
 
5۵ - (چ : چـ ـچـ ـچ چ )
 
بێچوو، کەوچک، کەچەڵ، قاچ، ماچ، کۆچ، ورچ، پرچ، چرچ، کچ
بێچوو ، کەوچک ، کەچەڵ ، قاچ ، ماچ ، کۆچ ، ورچ ، پرچ ، چرچ ، کچ
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " ç / Ç" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
6۶ - ( خ : خـ ـخـ ـخ خ )
 
خاو، خێل، خەرمان، تەختە، خوشک، مێخەک، خەو، بەرخ، شاخ، داخ
خاو ، خێل ، خەرمان ، تەختە ، خوشک ، مێخەک ، خەو ، بەرخ ، شاخ ، داخ
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " x / X" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
7۷ - (د : د ــد )
 
دەرزی، دەست، کورد، ورد، درشت، درۆ، دەم، دڕک، دار، درگا
دەرزی ، دەست ، کورد ، ورد ، درشت ، درۆ ، دەم ، دڕک ، دار ، درگا
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " d / D" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
8۸ - ( ر : ر ـر )
 
سەرباز، سەردار، دەرزی، دەردەدار، زۆر، برۆ، برا، کرێکار، کوردستان، کەر
سەرباز ، سەردار ، دەرزی ، دەردەدار ، زۆر ، برۆ ، برا ، کرێکار ، کوردستان ، کەر
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " r / R" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
9۹ - ( ز : ز ـز )
 
زانا، زیرەک، زەماوەند، زۆر، مزگێنی، بەرز، زەرگەتە، زریکە، زانست، پارێزەر، زانکۆ
زانا ، زیرەک ، زەماوەند ، زۆر ، مزگێنی ، بەرز ، زەرگەتە ، زریکە ، زانست ، پارێزەر ، زانکۆ
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " z / Z" نشان داده می شود می‌شود.
 
( دانلود فایل صوتی نویسه هاینویسه‌های " چ / خ / د / ر / ز " )
 
-----------------------------------------------------------------------
 
10۱۰ – ( ژ : ژ ـژ )
 
بێژنگ، کەژ، ژین، ژار، ژیر، ژن، ئەژنۆ، ژێر، ژیلەمۆ، ژان
بێژنگ ، کەژ ، ژین ، ژار ، ژیر ، ژن ، ئەژنۆ ، ژێر ، ژیلەمۆ ، ژان
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " j / J" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
11۱۱ – ( س : ســ ـسـ ـس س )
 
سارد، ئەسرین، سنوور، سه‌رۆک، زانست، هه‌ناسه، سی، مامۆستا، سه‌ره‌تا، کۆسپ
سارد ، ئەسرین ، سنوور ، سه‌رۆك ، زانست ، هه‌ناسه ، سی ، مامۆستا ، سه‌ره‌تا ، کۆسپ
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " s / S " نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
12۱۲ – ( ش : شــ ـشـ ـش ش )
 
شار، شاباش، شاخ، شەو، شین، شەل، شووشە، شمشاڵ، شووتی، شەکەت
شار ، شاباش ، شاخ ،شەو ، شین ، شەل ، شووشە ، شمشاڵ ، شووتی ، شەکەت
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " ş / Ş" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
13۱۳ – ( ف : فـ ـفـ ـف ف )
 
فێنک، فشە، تریفە، تف، ماف، فیشەک، فانتۆم، ده‌رفه‌ت، بەفر، شەرەف
فێنک ، فشە ، تریفە ، تف ، ماف ، فیشەک ، فانتۆم ، ده‌رفه‌ت ، بەفر ، شەرەف
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " f / F" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
14۱۴ – ( ک : کــ ـکـ ـک ک )
 
کاوە، کەم، چکۆلە، تێکۆشان، مێشک، وشک، تاریک، پاک، چاک، بووک
کاوە ، کەم ، چکۆلە ، تێکۆشان ، مێشک ، وشک ، تاریک ، پاک ، چاک ،بووک
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " k / K" نشان داده می شود می‌شود.
 
( دانلود فایل صوتی نویسه هاینویسه‌های " ژ / س / ش / ف / ک " )
 
-----------------------------------------------------------------------
 
15۱۵ – ( گ : گــ ـگـ ـگ گ )
 
گەڵا، هەنگاو، مانگ، ڕەنگ، گورگ، مانگا، گرێو، گڕ، گریان، گاڵتە،
گەڵا ، هەنگاو ، مانگ ، ڕەنگ ، گورگ ، مانگا ، گرێو ، گڕ ،گریان ، گاڵتە ،
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " g / G" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
16۱۶ – ( ل : لــ ـلـ ـل ل )
 
لێو، کەل و پەل، کەلاوە، لاو، لاواز، گەردەلوول، لۆتی، مەلە، مەل، لێبووردن
لێو ، کەل و پەل ، کەلاوە ، لاو ، لاواز ، گەردەلوول ، لۆتی ، مەلە ، مەل ، لێبووردن
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " l / L" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
17۱۷ – ( م : مــ ـمـ ـم م )
 
مشکمشک، ،مانگ، مانگهێمن، ،سمێڵ، هێمنسمۆرە، ،نم، سمێڵبزمار، ، سمۆرە ، نم ، بزمار ، مەلە ،مەلە، دیمەن، کۆمار
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " m / M" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
18۱۸ – ( ن : نــ ـنـ ـن ن )
 
نان، نەرم، ناو، گزنگ، نەوسن، بزن، بەران، شنۆ، شنە، هەناسە
نان ، نەرم ، ناو ، گزنگ ، نەوسن ، بزن ، بەران ، شنۆ ، شنە ، هەناسە
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " n / N" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
19۱۹ – ( ﮬ : هـ ـهـ )
 
هێمن، هەنار، هەنجیر، نهێنی، بەهار، مەهاباد، داهاتوو، هاندان، هەرمێ، هەڵبژاردن
هێمن ، هەنار ، هەنجیر ، نهێنی ، بەهار ، مەهاباد ، داهاتوو ، هاندان ، هەرمێ ، هەڵبژاردن
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " h / H" نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
20۲۰ – ( ی : يـیـ ی )
 
یارمەتی، یار، یاخی، یانزە، وەیلان، بایێخ، تایبەت، یەکیەتی، یەک، سەیران
یارمەتی ، یار ، یاخی ، یانزە ، وەیلان ، بایێخ ، تایبەت ، یەکیەتی ، یەک ، سەیران
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " y / Y" نشان داده می شود می‌شود.
 
( دانلود فایل صوتی نویسه های " گ / ل / م / هـ / ی " )
 
(دانلود فایل صوتی نویسه‌های " گ / ل / م / هـ / ی ")
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
مصوت‌ها:
 
۱- (ا: ا ـا)
مصوت ها :
 
یارمەتی، یار، یاخی، بەران، هەناسە، فانتۆم، تاریک، پاک، چاک، نان
1- ( ا : ا ـا )
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " a / A" نشان داده می‌شود.
یارمەتی ، یار ، یاخی ، بەران ، هەناسە ، فانتۆم ، تاریک ، پاک ، چاک ،نان
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " a / A" نشان داده می شود .
 
-----------------------------------------------------------------------
 
2۲ – ( ی : ـيـ ىـیـ ی)
 
یاخی، تاریک، هەنجیر، شین، ئه‌سرین، پیت، تیشک، دیمه‌ن، به‌زه‌ای، زایینی
یاخی ، تاریک ، هەنجیر ، شین ، ئه‌سرین ، پیت ، تیشک ، دیمه‌ن ، به‌زه‌یی ، زایینی
 
در الفبای لاتین این آوا را با نویسه " î / Î" نشان داده می شود می‌شود.
 
( دانلود فایل نویسه های " ا / ی " )
 
(دانلود فایل نویسه‌های " ا / ی ")
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
لازم به ذکر است:
 
۱: چون کاربرد این نویسه‌ها شبیه زبان فارسی است نیازی به توضیح بیشتر ندارد.
لازم به ذکر است :
 
1 : چون کاربرد این نویسه ها شبیه زبان فارسی است نیازی به توضیح بیشتر ندارد .
 
2 : هدف فقط شنیدن و دیدن کلماتی است که با این تعداد نویسه مشترک نوشته شده اند ، در درس های بعدی با معنی این کلمات نیز آشنا خواهید شد .
 
 
۲: هدف فقط شنیدن و دیدن کلماتی است که با این تعداد نویسه مشترک نوشته شده‌اند، در درس‌های بعدی با معنی این کلمات نیز آشنا خواهید شد.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
جدول مقایسه ایی نویسه‌های لاتین با عربی مربوط به دسته اول:
 
صامت‌ها
جدول مقایسه ایی نویسه های لاتین با عربی مربوط به دسته اول :
 
الفبای لاتین
صامت ها
الفبای لاتین
الفبای عربی
 
B - b
ب
 
P - p
پ
 
T - t
ت
 
C - c
ج
 
Ç - ç
چ
 
X - x
خ
 
D - d
د
 
R - r
ر
 
Z - z
ز
 
J – j
ژ
 
S - s
س
 
Ş - ş
ش
 
F – f
ف
 
K – k
ک
 
G – g
گ
 
L – l
ل
 
M – m
م
 
N – n
ن
 
H – h
هـ
 
Y – y
يی
 
مصوت‌ها
 
الفبای لاتین
مصوت ها
الفبای لاتین
الفبای عربی
 
A - a
ا
 
î / Î
ی
 
درس دوم
دسته اول (درس اول): نویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و الفبای
درس دوم
دسته اول ( درس اول ) : نویسه هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و الفبای
 
فارسی مشترک هستند .
 
دسته دوم ( درس دوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ
 
متفاوت هستند .
 
دسته سوم ( درس سوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ
 
مشترک هستند .
 
دسته چهارم ( درس چهارم ) : نویسه هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند .
 
مشترک هستند.
 
دسته چهارم (درس چهارم): نویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
بررسی دسته دوم:
 
نویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا) متفاوت هستند.
 
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است. فایل‌های صوتی را دانلود کرده و به
 
دقت به آن گوش دهید. "
 
در صامت‌ها: / ح / ع / غ / ق / و /
بررسی دسته دوم :
 
در مصوت‌ها: (و: ـو)
نویسه هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا ) متفاوت هستند .
 
نویسه‌های زیر در ظاهر کاملا شبیه به نویسه‌های زبان فارسی هستند اما باید تاکید کرد، اگرچه از نظر نوشتاری این شباهت درست است اما در زبان کُردی این نویسه‌ها کاملا متفاوت تلفظ (اَدا) می‌شود. بدین معنی که کُردها کلماتی مانند " حسن، علی، غار، قاز، ورود " را نسبت به فارس‌ها بسیار متفاوت تلفظ می‌کنند.
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است . فایل های صوتی را دانلود کرده و به
 
صامت‌ها:
دقت به آن گوش دهید . "
 
در صامت ها : / ح / ع / غ / ق / و /
 
در مصوت ها : ( و : ـو )
 
نویسه های زیر در ظاهر کاملا شبیه به نویسه های زبان فارسی هستند اما باید تاکید کرد ، اگرچه از نظر نوشتاری این شباهت درست است اما در زبان کُردی این نویسه ها کاملا متفاوت تلفظ ( اَدا ) می شود . بدین معنی که کُردها کلماتی مانند " حسن ، علی ، غار ، قاز ، ورود " را نسبت به فارس ها بسیار متفاوت تلفظ می کنند .
 
صامت ها :
 
-----------------------------------------------------------------------
 
1۱ - (ح : حـ ـحـ ـح ح )
 
در زبان فارسی تلفظ این نویسه بسیار به نویسه‌نویسه "( ﮬ : هـ ـهـ ) " شبیه استشبیه‌است لذا برای تشخیص آن ،آن، به نویسه ینویسهٔ " ح " ، ( ح ِ جیمی ) و به نویسه " ﮬ " (ﮬِ دو چشم ) گفته می شود می‌شود. بدین گونه که کلمه " حمید " با ( ح ِ جیمی ) و " هادی " با (ﮬِ دو چشم ) نوشته می شودمی‌شود در حالی هر دو نویسه ( ح و ﮬ ) بصورت " ﮬ " تلفظ می شودمی‌شود یعنی " حمید " را " همید " و " هادی " را نیز " هادی " تلفظ می کنند می‌کنند.
 
اما در زبان کُردی نویسه " ح " همانند عربی از حلق تلفظ می شود می‌شود. و تفاوت آن نسبت به نویسه " ﮬ " کاملا قابل تشخیص است .
 
به تلفظ نویسه " ح " در کلمات زیر گوش دهید :
 
دانلود فایل صوتی
 
" حەسەن، حەرام، حاشا، حاڵی کردن، حەپلە، حەوت، حیلەباز، حەیدەر، حەوتە، حەشار "
" حەسەن ، حەرام ، حاشا ، حاڵی کردن ، حەپلە ، حەوت ، حیلەباز ، حەیدەر ، حەوتە ، حەشار "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند این نویسه در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان تا مدتها کُردها با تلفظ این نویسه مشکل داشتند و مدت زیادی طول کشیده تا تلفظ این نویسه را یاد گرفتند .
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده استنشده‌است و از همان نویسه ینویسهٔ " h / H " استفاده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
2۲ - ( ع : عـ ـعـ ـع ع )
 
در زبان فارسی تلفظ این نویسه بسیار به نویسه‌ هاینویسه‌های زیر شبیه است شبیه‌است:
 
( اَ َ ) آوای فتحه در عربی / آ ( آی با کلاه ) / ( اُ ُ )آوای ضمه در عربی / ( اِ ِ )آوای کسره در عربی
 
لذا برای تشخیص آن،بهآن، به نویسه "ع "،( عین )گفته می شودمی‌شود. در زبان فارسی کلمات "علیعلی، ، عالی ،عالی، علوم
 
، عشق" به ترتیب شبیه " اَلی، آلیآلی، ، اُلوم ،اُلوم، اِشق " تلفظ می شوند می‌شوند.
 
اما در زبان کُردی نویسه " ع " همانند عربی از حلق تلفظ می شود می‌شود. و تفاوت آن نسبت به نویسه هاینویسه‌های ذکر شده در بالا کاملا قابل تشخیص است .
 
به تلفظ نویسه " ع " در کلمات زیر گوش دهید :
 
‌ لینک دانلود فایل صوتی
 
" عەلی، عالی، عولووم، عەشق، عاجز، عادەت، عەرەب، عەسکەر، عەزرەت، عەوداڵ "
" عەلی ، عالی ، عولووم ، عەشق ، عاجز ، عادەت ، عەرەب ، عەسکەر ، عەزرەت ، عەوداڵ "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند این نویسه در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان این نویسه نیز وارد آواهای زبان کُردی شده است شده‌است. به همین دلیل در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای آن تعریف نشده استنشده‌است و از همان نویسه ینویسهٔ " e /E" استفاده می شود می‌شود.
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده استنشده‌است و مانند زبان فارسی عمل می شودمی‌شود یعنی به جای این نویسه از نویسه هاینویسه‌های " e / E یا a / A یا o / O یا / Ê ê " استفاده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
3۳ و 4۴ - ( غ : غـ ـغـ ـغ غ ) و ( ق : قـ ـقـ ـق ق )
 
در زبان فارسی نویسه " غ " همانند نویسه " ق " تلفظ می شود می‌شود. لذا به نویسه " غ " ، (غین ) و به نویسه " ق " ، (قاف ) گفته می شود می‌شود. بدین گونه که کلمات (غار، غارغارتگر، ،غافل، غارتگر ، غافل ، غربت ،غربت، غایب ) با " غین " و کلمات (قاب، قابقاتل، ،قصاب، قاتل ، قصاب ، قشنگ ،قشنگ، قطار ) با " قاف " نوشته می شوندمی‌شوند اما همه کلمات تقریبا با " قاف " تلفظ می شوندمی‌شوند یعنی بدین صورت :
 
(قار، قارتگر، قافل، قربت، قایب، قاب، قاتل، قصاب، قشنگ، قطار)
(قار ، قارتگر ، قافل ، قربت ، قایب ، قاب ، قاتل ، قصاب ، قشنگ ، قطار )
 
تلفظ این دو نویسه در زبان کُردی :
 
در زبان کُردی برای تلفظ نویسه " ق " انتهای زبان به ته سقف دهان چسبیده می شودمی‌شود و در لحظه بیرون راندن هوا (با فشار ) زبان از سقف دهان جدا شده و آزاد می گردد می‌گردد.
 
برای تلفظ نویسه " غ " انتهای زبان به انتهای سقف دهان ( نزدیک به زبان کوچک ) چسبیده می شودمی‌شود و در هنگام بیرون راندن هوا ( بدون فشار ) زبان همچنان به سقف دهان چسبیده می ماند می‌ماند.
 
------------------------------------
 
به تلفظ نویسه " ق " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" قەشەنگ، قەتار، قابلەمە، قۆری، قیر، قرپۆک، قاچ، قارچ، قەیتان، قازی "
" قەشەنگ ، قەتار ، قابلەمە ، قۆری ، قیر ، قرپۆک ، قاچ ، قارچ ، قەیتان ، قازی "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " q / Q " نشان داده می شود می‌شود.
 
------------------------------------
 
به تلفظ نویسه "غ " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" غارەتگەر، غافڵ، غوربەت، غاییب، غار کردن، غەزەب، غەیبەت، غەمبار، غەمخۆر، غیرەت "
" غارەتگەر ، غافڵ ، غوربەت ، غاییب ، غار کردن ، غەزەب ، غەیبەت ، غەمبار ، غەمخۆر ، غیرەت "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند نویسه ینویسهٔ " غ " در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان این نویسه نیز وارد آواهای زبان کُردی شده است شده‌است.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
در بیشتر کلمات ریشه دار زبان کُردی نویسه ینویسهٔ " غ " به نویسه ینویسهٔ " خ " تبدیل می شود می‌شود. در کلماتی که همچین تبدیلی صورت نمی گیردنمی‌گیرد کلمه یی کُردی جای کلمه یکلمهٔ بیگانه را می گیردمی‌گیرد.
 
کلمه غیر کُردی نوشتن کلمه با الفبای عربی تبدیل "غ"به"خ"یا جایگزینی با یک کلمه کُرددی
سطر ۴۸۳ ⟵ ۴۵۶:
 
-----------------------------------------------------------------------
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده‌است و به جای این نویسه از نویسه " x / X " استفاده می‌شود.
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده است و به جای این نویسه از نویسه " x / X " استفاده می شود .
 
-----------------------------------------------------------------------
 
5۵ –( و : و )
 
در زبان فارسی این نویسه همانند ( V ) در انگلیسی و ( ڤ ) در کُردی تلفظ می شود . بدین گونه که کلمه " ورود " بصورت ( vorood ) ادا می شود . اصولا تلفظ دو نویسه " V " و " W " در زبان انگلیسی بسیار متفاوت هستند .
 
به تلفظ ( W و V ) در کلمات زیر گوش دهید :
 
در زبان فارسی این نویسه همانند (V) در انگلیسی و (ڤ) در کُردی تلفظ می‌شود. بدین گونه که کلمه " ورود " بصورت (vorood) ادا می‌شود. اصولا تلفظ دو نویسه " V " و " W " در زبان انگلیسی بسیار متفاوت هستند.
 
به تلفظ (W و V) در کلمات زیر گوش دهید:
 
" World , Want , Word , Web , Wage "
 
 
 
" Vacant , Van , Vanish , Verb , View "
 
تلفظ نویسه " و " در کُردی همانند تلفظ نویسه " W " در انگلیسی و نویسه " و " در عربی است. بدین گونه که برای تلفظ آن لبها غنچه می‌شوند و هرگز از دندانها استفاده نمی‌شود (لبها و دندانها هیچ تماسی با هم پیدا نمی‌کنند).
 
تلفظ نویسه " و " در کُردی همانند تلفظ نویسه " W " در انگلیسی و نویسه " و " در عربی است . بدین گونه که برای تلفظ آن لبها غنچه می شوند و هرگز از دندانها استفاده نمی شود ( لبها و دندانها هیچ تماسی با هم پیدا نمی کنند ) .
 
به تلفظ نویسه " و " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" وەک، وشە، وەرە، وەرز، وریا، وشک، وشتر، ورگ، ورد، واتا "
" وەک ، وشە ، وەرە ، وەرز ، وریا ، وشک ، وشتر ، ورگ ، ورد ، واتا "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " w / W " نشان داده می شود می‌شود.
 
پنج نویسه ینویسهٔ " ح / ع / غ / ق / و " با آنکه ظاهرا در کُردی و فارسی مشترک هستند اما باید
 
تاکید کرد که از لحاظ شکل تلفظ قرابتی با هم ندارند .
 
 
تاکید کرد که از لحاظ شکل تلفظ قرابتی با هم ندارند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
مصوت‌ها:
 
به کلمات زیر در زبان کُردی و فارسی نگاه کنید:
مصوت ها :
 
کُردی: کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ
به کلمات زیر در زبان کُردی و فارسی نگاه کنید :
 
فارسی: سرور، غرور، شروع، رود، کور
کُردی : کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ
 
در نگاه اول نویسه " و (صدای او) " در کلمات کُردی و فارسی مشترک هستند.
فارسی : سرور ، غرور ، شروع ، رود ، کور
 
در نگاه اول اما نویسه " و ( صدای او ) " در کلمات کُردی ونسبت به فارسی مشترکبسیار هستند.کوتاه تر (در حدود یک سوم) ادا می‌شود.
 
مانند تلفظ " او " در کلمه انگلیسی " Put " و احیانا تلفظ "او" در کلمه فارسی " پول ".
اما نویسه " و ( صدای او ) " در کُردی نسبت به فارسی بسیار کوتاه تر ( در حدود یک سوم ) ادا می شود .
 
به این نویسه در کُردی (اوی کوتاه) گفته می‌شود.
مانند تلفظ " او " در کلمه انگلیسی " Put " و احیانا تلفظ "او" در کلمه فارسی " پول " .
 
کلمات فارسی فوق را با الفبای کُردی می‌نویسیم:
به این نویسه در کُردی ( اوی کوتاه ) گفته می شود .
 
فارسی: سرور، غرور، شروع، رود، کور
کلمات فارسی فوق را با الفبای کُردی می نویسیم :
 
کُردی: سوروور، غوروور، شورووع، روود، کوور
فارسی : سرور ، غرور ، شروع ، رود ، کور
 
در کُردی آوای " اوی کوتاه " را با یک " و " و آوای " اوی کشیده " را با دو "وو" نشان می‌دهند.
کُردی : سوروور ، غوروور ، شورووع ، روود ، کوور
 
پس نویسه " و " در بیشتر کلمات فارسی صدای " اوی کشیده " و در کلمات کُردی صدای " اوی کوتاه " می‌دهد.
 
به تلفظ نویسه " و (صدای او کوتاه) " در کلمات زیر گوش دهید:
در کُردی آوای " اوی کوتاه " را با یک " و " و آوای " اوی کشیده " را با دو "وو" نشان می دهند .
 
" کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ، چەکوش، درومان، سوتمان، کوڕ، کورتان "
پس نویسه " و " در بیشتر کلمات فارسی صدای " اوی کشیده " و در کلمات کُردی صدای " اوی کوتاه " می دهد .
 
به تلفظ نویسه " و ( صدای او کوتاه ) " در کلمات زیر گوش دهید :
 
 
" کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ ، چەکوش ، درومان ، سوتمان ، كوڕ ، کورتان "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " u / U " نشان داده می شود .
 
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " u / U " نشان داده می‌شود.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
نکته مهم
 
به این کلمات دقت کنید:
نکته مهم
 
وەک، وشە، وەرە، وەرز، وریا، وشک، وشتر، ورگ، ورد، واتا
به این کلمات دقت کنید :
 
کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ، چەکوش، درومان، سوتمان، کوڕ، کورتان
وەک ، وشە ، وەرە ، وەرز ، وریا ، وشک ، وشتر ، ورگ ، ورد ، واتا
 
نویسه (و) در کدامیک صامت (صدای واو) و در کدامیک مصوت (صدای او) است؟
کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ ، چەکوش ، درومان ، سوتمان ، كوڕ ، کورتان
 
واضح است که در این کلمات (و) هم به عنوان صامت و هم به عنوان مصوت بکار برده شده‌است.
نویسه ( و ) در کدامیک صامت ( صدای واو ) و در کدامیک مصوت ( صدای او ) است ؟
 
واضح (و) استدر کهردیف دراول اینبه کلماتعنوان صامت (آوای ونویسه W) همو بهدر عنوان صامت وردیف همدوم به عنوان مصوت بکار برده شده است . (آوای نویسه U)
 
(و) در ردیف اول به عنوان صامت ( آوای نویسه W ) و در ردیف دوم به عنوان مصوت ( آوای نویسه U )
 
این اشکال در الفبای عربی که برای هر دو آوای ( W صامت و U مصوت در لاتین ) یک نویسه ( کارکتر ) الفبایی یعنی " و " تعریف شده است موجب مشکلاتی در امر یادگیری زبان کُردی شده است . در الفبای کُردی با نویسه لاتین این اشکال برطرف شده است بدین گونه که برای آوای صامت نویسه W و برای آوای مصوت نویسه U تعریف شده است .
 
برای توضیحات تکمیلی به " نقدی بر الفبای زبان کُردی " مراجعه کنید .
 
 
این اشکال در الفبای عربی که برای هر دو آوای (W صامت و U مصوت در لاتین) یک نویسه (کارکتر) الفبایی یعنی " و " تعریف شده‌است موجب مشکلاتی در امر یادگیری زبان کُردی شده‌است. در الفبای کُردی با نویسه لاتین این اشکال برطرف شده‌است بدین گونه که برای آوای صامت نویسه W و برای آوای مصوت نویسه U تعریف شده‌است.
 
برای توضیحات تکمیلی به " نقدی بر الفبای زبان کُردی " مراجعه کنید.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
جدول تطابقی نویسه‌های لاتین با نویسه‌های عربی مربوط به دسته دوم
 
صامت‌ها
 
لاتین
جدول تطابقی نویسه های لاتین با نویسه های عربی مربوط به دسته دوم
عربی
 
 
صامت ها
لاتین
عربی
ندارد
ح
 
ندارد
ع
 
ندارد
غ
 
Q – q
ق
 
W – w
و
 
مصوت‌ها
 
لاتین
 
مصوت ها
لاتین
عربی
 
u / U
و
 
nvs s,l
درس دوم
دسته اول ( درس اول ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و الفبای
 
فارسی مشترک هستند .
 
دسته دوم ( درس دوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ
 
متفاوت هستند .
 
دسته سوم ( درس سوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ
 
مشترک هستند .
 
دسته چهارم ( درس چهارم ) : نویسه هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند .
 
مشترک هستند.
 
دسته چهارم (درس چهارم): نویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
بررسی دسته دوم:
 
نویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا) متفاوت هستند.
 
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است. فایل‌های صوتی را دانلود کرده و به
 
دقت به آن گوش دهید. "
 
در صامت‌ها: / ح / ع / غ / ق / و /
بررسی دسته دوم :
 
در مصوت‌ها: (و: ـو)
نویسه هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ (طرز ادا ) متفاوت هستند .
 
نویسه‌های زیر در ظاهر کاملا شبیه به نویسه‌های زبان فارسی هستند اما باید تاکید کرد، اگرچه از نظر نوشتاری این شباهت درست است اما در زبان کُردی این نویسه‌ها کاملا متفاوت تلفظ (اَدا) می‌شود. بدین معنی که کُردها کلماتی مانند " حسن، علی، غار، قاز، ورود " را نسبت به فارس‌ها بسیار متفاوت تلفظ می‌کنند.
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است . فایل های صوتی را دانلود کرده و به
 
صامت‌ها:
دقت به آن گوش دهید . "
 
در صامت ها : / ح / ع / غ / ق / و /
 
در مصوت ها : ( و : ـو )
 
نویسه های زیر در ظاهر کاملا شبیه به نویسه های زبان فارسی هستند اما باید تاکید کرد ، اگرچه از نظر نوشتاری این شباهت درست است اما در زبان کُردی این نویسه ها کاملا متفاوت تلفظ ( اَدا ) می شود . بدین معنی که کُردها کلماتی مانند " حسن ، علی ، غار ، قاز ، ورود " را نسبت به فارس ها بسیار متفاوت تلفظ می کنند .
 
صامت ها :
 
-----------------------------------------------------------------------
 
1۱ - (ح : حـ ـحـ ـح ح )
 
در زبان فارسی تلفظ این نویسه بسیار به نویسه‌نویسه "( ﮬ : هـ ـهـ ) " شبیه استشبیه‌است لذا برای تشخیص آن ،آن، به نویسه ینویسهٔ " ح " ، ( ح ِ جیمی ) و به نویسه " ﮬ " (ﮬِ دو چشم ) گفته می شود می‌شود. بدین گونه که کلمه " حمید " با ( ح ِ جیمی ) و " هادی " با (ﮬِ دو چشم ) نوشته می شودمی‌شود در حالی هر دو نویسه ( ح و ﮬ ) بصورت " ﮬ " تلفظ می شودمی‌شود یعنی " حمید " را " همید " و " هادی " را نیز " هادی " تلفظ می کنند می‌کنند.
 
اما در زبان کُردی نویسه " ح " همانند عربی از حلق تلفظ می شود می‌شود. و تفاوت آن نسبت به نویسه " ﮬ " کاملا قابل تشخیص است .
 
به تلفظ نویسه " ح " در کلمات زیر گوش دهید :
 
دانلود فایل صوتی
 
" حەسەن، حەرام، حاشا، حاڵی کردن، حەپلە، حەوت، حیلەباز، حەیدەر، حەوتە، حەشار "
" حەسەن ، حەرام ، حاشا ، حاڵی کردن ، حەپلە ، حەوت ، حیلەباز ، حەیدەر ، حەوتە ، حەشار "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند این نویسه در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان تا مدتها کُردها با تلفظ این نویسه مشکل داشتند و مدت زیادی طول کشیده تا تلفظ این نویسه را یاد گرفتند .
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده استنشده‌است و از همان نویسه ینویسهٔ " h / H " استفاده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
2۲ - ( ع : عـ ـعـ ـع ع )
 
در زبان فارسی تلفظ این نویسه بسیار به نویسه‌ هاینویسه‌های زیر شبیه است شبیه‌است:
 
( اَ َ ) آوای فتحه در عربی / آ ( آی با کلاه ) / ( اُ ُ )آوای ضمه در عربی / ( اِ ِ )آوای کسره در عربی
 
لذا برای تشخیص آن،بهآن، به نویسه "ع "،( عین )گفته می شودمی‌شود. در زبان فارسی کلمات "علیعلی، ، عالی ،عالی، علوم
 
، عشق" به ترتیب شبیه " اَلی، آلیآلی، ، اُلوم ،اُلوم، اِشق " تلفظ می شوند می‌شوند.
 
اما در زبان کُردی نویسه " ع " همانند عربی از حلق تلفظ می شود می‌شود. و تفاوت آن نسبت به نویسه هاینویسه‌های ذکر شده در بالا کاملا قابل تشخیص است .
 
به تلفظ نویسه " ع " در کلمات زیر گوش دهید :
 
‌ لینک دانلود فایل صوتی
 
" عەلی، عالی، عولووم، عەشق، عاجز، عادەت، عەرەب، عەسکەر، عەزرەت، عەوداڵ "
" عەلی ، عالی ، عولووم ، عەشق ، عاجز ، عادەت ، عەرەب ، عەسکەر ، عەزرەت ، عەوداڵ "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند این نویسه در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان این نویسه نیز وارد آواهای زبان کُردی شده است شده‌است. به همین دلیل در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای آن تعریف نشده استنشده‌است و از همان نویسه ینویسهٔ " e /E" استفاده می شود می‌شود.
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده استنشده‌است و مانند زبان فارسی عمل می شودمی‌شود یعنی به جای این نویسه از نویسه هاینویسه‌های " e / E یا a / A یا o / O یا / Ê ê " استفاده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
3۳ و 4۴ - ( غ : غـ ـغـ ـغ غ ) و ( ق : قـ ـقـ ـق ق )
 
در زبان فارسی نویسه " غ " همانند نویسه " ق " تلفظ می شود می‌شود. لذا به نویسه " غ " ، (غین ) و به نویسه " ق " ، (قاف ) گفته می شود می‌شود. بدین گونه که کلمات (غار، غارغارتگر، ،غافل، غارتگر ، غافل ، غربت ،غربت، غایب ) با " غین " و کلمات (قاب، قابقاتل، ،قصاب، قاتل ، قصاب ، قشنگ ،قشنگ، قطار ) با " قاف " نوشته می شوندمی‌شوند اما همه کلمات تقریبا با " قاف " تلفظ می شوندمی‌شوند یعنی بدین صورت :
 
(قار، قارتگر، قافل، قربت، قایب، قاب، قاتل، قصاب، قشنگ، قطار)
(قار ، قارتگر ، قافل ، قربت ، قایب ، قاب ، قاتل ، قصاب ، قشنگ ، قطار )
 
تلفظ این دو نویسه در زبان کُردی :
 
در زبان کُردی برای تلفظ نویسه " ق " انتهای زبان به ته سقف دهان چسبیده می شودمی‌شود و در لحظه بیرون راندن هوا (با فشار ) زبان از سقف دهان جدا شده و آزاد می گردد می‌گردد.
 
برای تلفظ نویسه " غ " انتهای زبان به انتهای سقف دهان ( نزدیک به زبان کوچک ) چسبیده می شودمی‌شود و در هنگام بیرون راندن هوا ( بدون فشار ) زبان همچنان به سقف دهان چسبیده می ماند می‌ماند.
 
------------------------------------
 
به تلفظ نویسه " ق " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" قەشەنگ، قەتار، قابلەمە، قۆری، قیر، قرپۆک، قاچ، قارچ، قەیتان، قازی "
" قەشەنگ ، قەتار ، قابلەمە ، قۆری ، قیر ، قرپۆک ، قاچ ، قارچ ، قەیتان ، قازی "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " q / Q " نشان داده می شود می‌شود.
 
------------------------------------
 
به تلفظ نویسه "غ " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" غارەتگەر، غافڵ، غوربەت، غاییب، غار کردن، غەزەب، غەیبەت، غەمبار، غەمخۆر، غیرەت "
" غارەتگەر ، غافڵ ، غوربەت ، غاییب ، غار کردن ، غەزەب ، غەیبەت ، غەمبار ، غەمخۆر ، غیرەت "
 
لازم به ذکر است که تعداد زیادی از زبان شناسان کُرد معتقدند نویسه ینویسهٔ " غ " در هیچ کلمه ریشه دار کُردی بکار نمی رودنمی‌رود و این نویسه متعلق به زبان هایزبان‌های سامی بوده که با ورود اسلام به سرزمین کُردستان این نویسه نیز وارد آواهای زبان کُردی شده است شده‌است.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
در بیشتر کلمات ریشه دار زبان کُردی نویسه ینویسهٔ " غ " به نویسه ینویسهٔ " خ " تبدیل می شود می‌شود. در کلماتی که همچین تبدیلی صورت نمی گیردنمی‌گیرد کلمه یی کُردی جای کلمه یکلمهٔ بیگانه را می گیردمی‌گیرد.
 
کلمه غیر کُردی نوشتن کلمه با الفبای عربی تبدیل "غ"به"خ"یا جایگزینی با یک کلمه کُرددی
سطر ۷۶۹ ⟵ ۷۰۰:
 
-----------------------------------------------------------------------
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده‌است و به جای این نویسه از نویسه " x / X " استفاده می‌شود.
 
در الفبای لاتین نویسه ایی جدا برای این آوا تعریف نشده است و به جای این نویسه از نویسه " x / X " استفاده می شود .
 
-----------------------------------------------------------------------
 
5۵ –( و : و )
 
در زبان فارسی این نویسه همانند ( V ) در انگلیسی و ( ڤ ) در کُردی تلفظ می شود . بدین گونه که کلمه " ورود " بصورت ( vorood ) ادا می شود . اصولا تلفظ دو نویسه " V " و " W " در زبان انگلیسی بسیار متفاوت هستند .
 
به تلفظ ( W و V ) در کلمات زیر گوش دهید :
 
در زبان فارسی این نویسه همانند (V) در انگلیسی و (ڤ) در کُردی تلفظ می‌شود. بدین گونه که کلمه " ورود " بصورت (vorood) ادا می‌شود. اصولا تلفظ دو نویسه " V " و " W " در زبان انگلیسی بسیار متفاوت هستند.
 
به تلفظ (W و V) در کلمات زیر گوش دهید:
 
" World , Want , Word , Web , Wage "
 
 
 
" Vacant , Van , Vanish , Verb , View "
 
تلفظ نویسه " و " در کُردی همانند تلفظ نویسه " W " در انگلیسی و نویسه " و " در عربی است. بدین گونه که برای تلفظ آن لبها غنچه می‌شوند و هرگز از دندانها استفاده نمی‌شود (لبها و دندانها هیچ تماسی با هم پیدا نمی‌کنند).
 
به تلفظ نویسه " و " در کلمات زیر گوش دهید:
تلفظ نویسه " و " در کُردی همانند تلفظ نویسه " W " در انگلیسی و نویسه " و " در عربی است . بدین گونه که برای تلفظ آن لبها غنچه می شوند و هرگز از دندانها استفاده نمی شود ( لبها و دندانها هیچ تماسی با هم پیدا نمی کنند ) .
 
به تلفظ نویسه " و " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" وەک، وشە، وەرە، وەرز، وریا، وشک، وشتر، ورگ، ورد، واتا "
" وەک ، وشە ، وەرە ، وەرز ، وریا ، وشک ، وشتر ، ورگ ، ورد ، واتا "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " w / W " نشان داده می شود .
 
پنج نویسه ی " ح / ع / غ / ق / و " با آنکه ظاهرا در کُردی و فارسی مشترک هستند اما باید
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " w / W " نشان داده می‌شود.
تاکید کرد که از لحاظ شکل تلفظ قرابتی با هم ندارند .
 
پنج نویسهٔ " ح / ع / غ / ق / و " با آنکه ظاهرا در کُردی و فارسی مشترک هستند اما باید
 
تاکید کرد که از لحاظ شکل تلفظ قرابتی با هم ندارند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
مصوت‌ها:
 
به کلمات زیر در زبان کُردی و فارسی نگاه کنید:
مصوت ها :
 
کُردی: کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ
به کلمات زیر در زبان کُردی و فارسی نگاه کنید :
 
فارسی: سرور، غرور، شروع، رود، کور
کُردی : کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ
 
در نگاه اول نویسه " و (صدای او) " در کلمات کُردی و فارسی مشترک هستند.
فارسی : سرور ، غرور ، شروع ، رود ، کور
 
در نگاه اول اما نویسه " و ( صدای او ) " در کلمات کُردی ونسبت به فارسی مشترکبسیار هستند.کوتاه تر (در حدود یک سوم) ادا می‌شود.
 
مانند تلفظ " او " در کلمه انگلیسی " Put " و احیانا تلفظ "او" در کلمه فارسی " پول ".
اما نویسه " و ( صدای او ) " در کُردی نسبت به فارسی بسیار کوتاه تر ( در حدود یک سوم ) ادا می شود .
 
به این نویسه در کُردی (اوی کوتاه) گفته می‌شود.
مانند تلفظ " او " در کلمه انگلیسی " Put " و احیانا تلفظ "او" در کلمه فارسی " پول " .
 
کلمات فارسی فوق را با الفبای کُردی می‌نویسیم:
به این نویسه در کُردی ( اوی کوتاه ) گفته می شود .
 
فارسی: سرور، غرور، شروع، رود، کور
کلمات فارسی فوق را با الفبای کُردی می نویسیم :
 
کُردی: سوروور، غوروور، شورووع، روود، کوور
فارسی : سرور ، غرور ، شروع ، رود ، کور
 
در کُردی آوای " اوی کوتاه " را با یک " و " و آوای " اوی کشیده " را با دو "وو" نشان می‌دهند.
کُردی : سوروور ، غوروور ، شورووع ، روود ، کوور
 
پس نویسه " و " در بیشتر کلمات فارسی صدای " اوی کشیده " و در کلمات کُردی صدای " اوی کوتاه " می‌دهد.
 
به تلفظ نویسه " و (صدای او کوتاه) " در کلمات زیر گوش دهید:
در کُردی آوای " اوی کوتاه " را با یک " و " و آوای " اوی کشیده " را با دو "وو" نشان می دهند .
 
" کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ، چەکوش، درومان، سوتمان، کوڕ، کورتان "
پس نویسه " و " در بیشتر کلمات فارسی صدای " اوی کشیده " و در کلمات کُردی صدای " اوی کوتاه " می دهد .
 
به تلفظ نویسه " و ( صدای او کوتاه ) " در کلمات زیر گوش دهید :
 
 
" کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ ، چەکوش ، درومان ، سوتمان ، كوڕ ، کورتان "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " u / U " نشان داده می شود .
 
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " u / U " نشان داده می‌شود.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
نکته مهم
 
به این کلمات دقت کنید:
نکته مهم
 
وەک، وشە، وەرە، وەرز، وریا، وشک، وشتر، ورگ، ورد، واتا
به این کلمات دقت کنید :
 
کورد، کورسی، کورت، کوردستان، گورگ، چەکوش، درومان، سوتمان، کوڕ، کورتان
وەک ، وشە ، وەرە ، وەرز ، وریا ، وشک ، وشتر ، ورگ ، ورد ، واتا
 
نویسه (و) در کدامیک صامت (صدای واو) و در کدامیک مصوت (صدای او) است؟
کورد ، کورسی ، کورت ، کوردستان ، گورگ ، چەکوش ، درومان ، سوتمان ، كوڕ ، کورتان
 
واضح است که در این کلمات (و) هم به عنوان صامت و هم به عنوان مصوت بکار برده شده‌است.
نویسه ( و ) در کدامیک صامت ( صدای واو ) و در کدامیک مصوت ( صدای او ) است ؟
 
واضح (و) استدر کهردیف دراول اینبه کلماتعنوان صامت (آوای ونویسه W) همو بهدر عنوان صامت وردیف همدوم به عنوان مصوت بکار برده شده است . (آوای نویسه U)
 
(و) در ردیف اول به عنوان صامت ( آوای نویسه W ) و در ردیف دوم به عنوان مصوت ( آوای نویسه U )
 
این اشکال در الفبای عربی که برای هر دو آوای ( W صامت و U مصوت در لاتین ) یک نویسه ( کارکتر ) الفبایی یعنی " و " تعریف شده است موجب مشکلاتی در امر یادگیری زبان کُردی شده است . در الفبای کُردی با نویسه لاتین این اشکال برطرف شده است بدین گونه که برای آوای صامت نویسه W و برای آوای مصوت نویسه U تعریف شده است .
 
برای توضیحات تکمیلی به " نقدی بر الفبای زبان کُردی " مراجعه کنید .
 
 
این اشکال در الفبای عربی که برای هر دو آوای (W صامت و U مصوت در لاتین) یک نویسه (کارکتر) الفبایی یعنی " و " تعریف شده‌است موجب مشکلاتی در امر یادگیری زبان کُردی شده‌است. در الفبای کُردی با نویسه لاتین این اشکال برطرف شده‌است بدین گونه که برای آوای صامت نویسه W و برای آوای مصوت نویسه U تعریف شده‌است.
 
برای توضیحات تکمیلی به " نقدی بر الفبای زبان کُردی " مراجعه کنید.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
جدول تطابقی نویسه‌های لاتین با نویسه‌های عربی مربوط به دسته دوم
 
صامت‌ها
 
لاتین
جدول تطابقی نویسه های لاتین با نویسه های عربی مربوط به دسته دوم
عربی
 
 
صامت ها
لاتین
عربی
ندارد
ح
 
ندارد
ع
 
ندارد
غ
 
Q – q
ق
 
W – w
و
 
مصوت‌ها
 
لاتین
عربی
 
مصوت ها
لاتین
عربی
u / U
و
 
درس چهارم
دسته اول ( درس اول ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری و تلفظ بین الفبای کُردی و الفبای
 
فارسی مشترک هستند .
 
دسته دوم ( درس دوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری مشترک ولی از نظر تلفظ
 
متفاوت هستند .
 
دسته سوم ( درس سوم ) : نویسه هایینویسه‌هایی که از نظر نوشتاری متفاوت ولی از نظر تلفظ
 
مشترک هستند .
 
دسته چهارم ( درس چهارم ) : نویسه هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند .
 
دسته چهارم (درس چهارم): نویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری وهم از نظر تلفظ
 
باالفبای فارسی متفاوتند.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
بررسی دسته چهارم:
 
نویسه‌هایی که هم از نظر نوشتاری و هم از نظر تلفظ (طرز ادا) باالفبای فارسی متفاوتند.
بررسی دسته چهارم :
 
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است. فایل‌های صوتی را دانلود کرده و به
نویسه هایی که هم از نظر نوشتاری و هم از نظر تلفظ (طرز ادا ) باالفبای فارسی متفاوتند .
 
دقت به آن گوش دهید. "
" این علامت نشان دهنده لینک دانلود فایل صوتی است . فایل های صوتی را دانلود کرده و به
 
در صامت‌ها: ئـ/ ڕ / ڤ / ڵ
دقت به آن گوش دهید . "
 
در صامت ها مصوت‌ها: ئـ/ بزرۆکه ڕ (i / ڤ / ڵI)
 
صامت‌ها:
در مصوت ها : بزرۆكه ( i / I )
 
صامت ها:
 
-----------------------------------------------------------------------
 
1۱ - ( ئـ )
 
تقریبا معادل همزه ( ء ) در فارسی است . در زبان کُردی بصورت بسیار خفیف ادا می شودمی‌شود و همیشه در ابتدای کلمات کاربرد دارد . همچنین به تمامی مصوت هامصوت‌ها هم می چسبد می‌چسبد.
 
(ئـ+ ـه): ئەو، ئەسرین، ئەردەڵان، ئەرخەیان، ئەمشەو،
(ئـ+ ـه ) : ئەو ، ئەسرین ، ئەردەڵان ، ئەرخەیان ، ئەمشەو ،
 
(ئـ+ ـ ـێـ ) : ئێوارەئێوارە، ،ئێرە، ئێرەئێوە، ، ئێوە ، ئێستە ،ئێستە، ئێسک
 
(ئـ+ ـۆ ) : ئۆخەیئۆخەی، ،ئۆباڵ، ئۆباڵئۆخر، ، ئۆخر ، ئۆقرە ،ئۆقرە، ئۆگر
 
(ئـ+ ـا ) : ئازادئازاد، ،ئاوات، ئاواتئاگر، ، ئاگر ، ئاش ،ئاش، ئاکام
 
(ئـ+ ـوو ) : ئووستا
 
(ئـ+ ـيـ ـیـ) : ئیتر ، ئیش ،ئیتر، ئیش،
 
(ئـ+ بزرۆكه بزرۆکه) : ئسپار ،ئسپار، ئستران
 
حال به تلفظ نویسه " ( ئـ ) " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" ئەسرین، ئەردەڵان، ئێرە، ئێوە، ئێستە، ئاوات، ئاگر، ئووستا، ئیتر، ئسپار"
" ئەسرین ، ئەردەڵان ، ئێرە ، ئێوە ، ئێستە ، ئاوات ، ئاگر ، ئووستا ، ئیتر ، ئسپار"
 
در الفبای لاتین برای این آوا نویسه ایی جداگانه تعریف نشده استنشده‌است بلکه با مصوت بعد از خود در
 
مجموع تشکیل یک نویسه می دهد می‌دهد.
 
بصورت زیر است :
 
(ئـ+ ـه ) >> ئە = e برای مثال : ئەو = ew ، ئەرخەیان = erxeyan
 
(ئـ+ ـ ـێـ ) >> ئێ = ê برای مثال : ئێوارە = êware ،êware، ئێرە = êre
 
(ئـ+ ـۆ ) >> ئۆ = o برای مثال : ئۆخەی = oxey ،oxey، ئۆقرە = oqre
 
(ئـ+ ـا ) >> ئا = a برای مثال : ئازاد = azad ،azad، ئاوات = awat
 
(ئـ+ ـوو ) >> ئوو = û برای مثال : ئووستا = ûsta
 
(ئـ+ ـيـ ـیـ) >> ئی = î برای مثال : ئیتر = îtir
 
-----------------------------------------------------------------------
 
2۲ - ( ڕ : ڕ ـڕ )
 
در زبان کُردی دو نوع آوا وجود دارد که یکی را با نویسه " ر " و دیگری را با نویسه " ڕ " نشان
می‌دهند. تلفظ " ر " نازک همانند حرف " ر " در زبان فارسی می‌باشد. اما نویسه دوم که به زبان
 
کُردی اختصاص دارد "رای غلیظ " گفته می‌شود. این آوا را می‌توان در زبان اسپانیولی نیز یافت.
می دهند . تلفظ " ر " نازک همانند حرف " ر " در زبان فارسی می باشد . اما نویسه دوم که به زبان
 
برای تلفظ این آوا سطح بیشتری از نوک زبان به قسمت ابتدای سقف دهان می‌چسبد. در آوای
کُردی اختصاص دارد "رای غلیظ " گفته می شود . این آوا را می توان در زبان اسپانیولی نیز یافت .
 
" ر " برای تلفظ این آوا سطح بیشتری ازتنها نوک زبان به ابتدایی ترین قسمت ابتدای سقف دهان می چسبد می‌چسبد. در آوای
 
برای درک تفاوت بین این دو آوا به تلفظ کلمات زیر گوش دهید:
" ر " تنها نوک زبان به ابتدایی ترین قسمت سقف دهان می چسبد .
 
برای درک تفاوت بین این دو آوا به تلفظ کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" تلفظ نویسه " ر " : باران ، کاروان ، شار ، دار ، سەربەرز ، تێرباران، ،کاروان، تەیارەشار، دار، ،سەربەرز، تەرزەتێر، ،تەیارە، لەرزەتەرزە، ،لەرزە، تەخار "
 
این نویسه هیچگاه در ابتدای کلمه قرار نمی گیرد نمی‌گیرد.
 
-------------------------------------------
سطر ۱٬۰۲۳ ⟵ ۹۱۷:
لینک دانلود فایل صوتی
 
" تلفظ نویسه " ڕ " : ڕێوی ، ڕەش ، ڕزگار ، مەڕ ، گاڕانڕێوی، ، پاڕانەوەڕەش، ،ڕزگار، دڕمەڕ، ،گاڕان، خڕپاڕانەوە، ،دڕ، شەڕخڕ، ،شەڕ، شڕ "
 
این نویسه در هر جایی از کلمه می تواندمی‌تواند قرار گیرد.
 
با توجه نکته بالا هیچ کلمه ایی در زبان کُردی با آوای " ر نازک " آغاز نمی گرددنمی‌گردد و اگر کلمه ایی
 
با "ر " شروع شود حتما "رای غلیظ " است که در ابتدای آن کلمه استفاده شده است شده‌است. به دلیل
 
وجود این قاعده در زبان کُردی بعضی اوقات " ر " اول کلمات را بدون علامت ( ̬ ) در زیر " ر " { ڕ }
 
می‌نویسند.
می نویسند .
 
البته این نحوه نوشتن از نظر مجمع زبان کُردی در کردستان عراق این کار اشتباه است و باید " ر "
 
اول کلمات را دقیقا بصورت { ڕ } نوشت .
 
-------------------------------------------
 
مثال هایمثال‌های بیشتر :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" ڕۆژ، هەڕەشە، دۆڕان، ڕاست، ڕووت، گەڕان، زێڕ، کڕێوە، کەڕ، ڕاوچی، ڕا کردن، سڕینەوە"
" ڕۆژ ، هەڕەشە ، دۆڕان ، ڕاست ، ڕووت ، گەڕان ، زێڕ ، کڕێوە ، کەڕ ، ڕاوچی ، ڕا کردن ، سڕینەوە"
 
در الفبای لاتین این آوا در وسط کلمات با نویسه " rr / RR " و در ابتدای کلمات " r / R " نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
3۳ - ( ڤ : ڤـ ـڤـ ـڤ ڤ )
 
این آوا در زبان فارسی نیز تلفظ می شود می‌شود. تلفظ آن معادل تلفظ " و " در اول کلمه " ورود " است . در انگلیسی برای نشان دادن این آوا از نویسه " V " استفاده می شود می‌شود.
 
به تلفظ نویسه " ( ڤ : ڤـ ـڤـ ـڤ ڤ ) " در کلمات زیر گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" ئەڤین، تاڤگە، چاڤ، دەڤەر، گۆڤار، پەیڤین، ڤژە، بڤە، مرۆڤ، تەڤ"
" ئەڤین ، تاڤگە ، چاڤ ، دەڤەر ، گۆڤار ، پەیڤین ، ڤژە ، بڤە ، مرۆڤ ، تەڤ"
 
لازم به ذکر است این آوا در کرمانجی شمالی ( کردستان ترکیه ) بیشترین کاربرد را دارد .
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " v / V " نشان داده می شود می‌شود.
 
-----------------------------------------------------------------------
 
4۴ - ( ڵ : ـڵـ ـڵ ڵ )
 
در زبان کُردی دو نوع آوا وجود دارد که یکی را با نویسه " ل " و دیگری را با نویسه " ڵ " نشان
می‌دهند. تلفظ " ل " نازک همانند حرف " ل" در زبان فارسی می‌باشد. در آوای " ل " تنها نوک زبان
 
به ابتدای سقف دهان می‌چسبد. اما نویسه دوم که به زبان کُردی اختصاص دارد " لام غلیظ " گفته
می دهند . تلفظ " ل " نازک همانند حرف " ل" در زبان فارسی می باشد .در آوای " ل " تنها نوک زبان
می‌شود این آوا را می‌توان در زبان تُرکی نیز یافت.
 
برای تلفظ این آوا سطح زیادی از وسط و نوک زبان به سقف دهان می‌چسبد سپس رها می‌شود.
به ابتدای سقف دهان می چسبد .اما نویسه دوم که به زبان کُردی اختصاص دارد " لام غلیظ " گفته
 
برای درک تفاوت بین این دو آوا به تلفظ کلمات زیر گوش دهید:
می شود این آوا را می توان در زبان تُرکی نیز یافت .
 
تلفظ نویسه " ل " (ل ـلـ ـل ل):
برای تلفظ این آوا سطح زیادی از وسط و نوک زبان به سقف دهان می چسبد سپس رها می شود .
 
برای درک تفاوت بین این دو آوا به تلفظ کلمات زیر گوش دهید :
 
تلفظ نویسه " ل " ( ل ـلـ ـل ل ) :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" لانک، لووس، لۆکە، پشیلە، مەلە، گەل، کلک، دیل، جل، گول"
" لانک ، لووس ، لۆکە ، پشیلە ، مەلە ، گەل ، کلک ، دیل ، جل ، گول"
 
این نویسه هیچگاه در ابتدای کلمه قرار نمی گیرد نمی‌گیرد.
 
-------------------------------------------
 
تلفظ نویسه " ڵ " ( ـڵـ ـڵ ڵ ) :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
"کەڵەگەت، بەڵاڵووک، ئاڵۆز، گڵ، شتڵ، چقڵ، چەقەڵ، دڵ، تاڵ، گوڵ"
"کەڵەگەت ، بەڵاڵووک ، ئاڵۆز ، گڵ ، شتڵ ، چقڵ ، چەقەڵ ، دڵ ، تاڵ ، گوڵ"
 
این نویسه هیچگاه در ابتدای کلمه قرار نمی گیردنمی‌گیرد.
 
یعنی هیچ کلمه ایی در زبان کُردی با آوای" ل غلیظ " آغاز نمی گرددنمی‌گردد و اگر کلمه ایی با " ل " شروع
 
شود حتما " ل نازک " است ،است، که در ابتدای آن کلمه استفاده شده است شده‌است.
 
-------------------------------------------
 
مثال هایمثال‌های بیشتر :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" گەماڵ، تاڵ، ماڵ، حاڵ، منداڵ، شەماڵ، بەتاڵ، کۆتاڵ، کرمۆڵ، بەتاڵ"
" گەماڵ ، تاڵ ، ماڵ ، حاڵ ، منداڵ ، شەماڵ ، بەتاڵ ، کۆتاڵ ، کرمۆڵ ، بەتاڵ"
 
لازم به ذکر است این آوا در کرمانجی شمالی ( کردستان ترکیه ) کمترین کاربرد ا دارد .
 
در الفبای لاتین این آوا در وسط کلمات با نویسه " ll / LL " و در ابتدای کلمات "l / L " نشان داده می شود .
 
 
در الفبای لاتین این آوا در وسط کلمات با نویسه " ll / LL " و در ابتدای کلمات "l / L " نشان داده می‌شود.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
مصوت‌ها:
 
مصوت ها:
 
-----------------------------------------------------------------------
 
1 - بزرۆكهبزرۆکه ( i / I )
 
در الفبای عربی برای مصوت هشتم ( بزرۆكه بزرۆکه) هیچ نشانه ایی تعیین نشده استنشده‌است و تلفظ حرفی که، نوشته نمی شودنمی‌شود به دو اشکال اساسی زیر منجر شده است شده‌است:
 
1۱ – تعدادی از کلمات کردی هستند مانند {بردنبردن، ،من، منژن، ،مردن، ژن ، مردن ، بزن ،بزن، خستن } در ظاهر فاقد مصوت
 
هستند اما به هنگام تلفظ این کلمات آوای بزرۆكهبزرۆکه خودنمایی می کند می‌کند. بدین معنی که این صدا هم
 
وجود دارد و هم تلفظ می شودمی‌شود اما در الفبای عربی هیچ کارکتری برای آن درنظر گرفته نشده است نشده‌است.
 
به تلفظ این کلمات گوش دهید :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
"بردن (Birdin ) ، من ( Min ) ، ژن ( Jin ) ، مردن ( Mirdin ) ، بزن ( Bizin ) ، خستن ( Xistin ) "
 
۲ – اشکال دوم زمانی دردسرساز می‌شود که بخواهیم زبان کُردی را بر اساس این الفبا به یک غیر کُرد
 
آموزش دهیم. کُردها خود بنا به تجربه، ناخوداگاه می‌توانند تشخیص دهند که در کجای کلمه (بزرۆکه)
2 – اشکال دوم زمانی دردسرساز می شود که بخواهیم زبان کُردی را بر اساس این الفبا به یک غیر کُرد
 
وجود دارد اما برای غیر کُرد چنین امکانی حداقل در ابتدای راه وجود ندارد و این خود باعث سردرگمی
آموزش دهیم . کُرد ها خود بنا به تجربه ، ناخوداگاه می توانند تشخیص دهند که در کجای کلمه (بزرۆكه)
 
می‌شود.
وجود دارد اما برای غیر کُرد چنین امکانی حداقل در ابتدای راه وجود ندارد و این خود باعث سردرگمی
 
برای تشخیص بزرۆکه می‌توانیم از نکات زیر استفاده کنیم:
می شود .
 
الف: در اول کلماتی که با دو حرف صامت پشت سرهم شروع شده‌اند مانند {بردن، من، ژن، مردن، بزن، خستن} آوردن بزرۆکه حتمی است.
برای تشخیص بزرۆكه می توانیم از نکات زیر استفاده کنیم :
 
ب: چنانچه درآخرکلمه دو حرف صامت به‌دنبال هم بیایند، آمدن بزرۆکه درمیان آنها بستگی به نحوهٔ
الف : در اول کلماتی که با دو حرف صامت پشت سرهم شروع شده‌اند مانند {بردن ، من ، ژن ، مردن ، بزن ، خستن } آوردن بزرۆکه‌ حتمی است.
 
تلفظ آن کلمه‌دارد مانند کلمات {بردن، مردن، بزن، خستن} که بین دو حرف آخر همگی، آوردن بزرۆکه
ب : چنانچه‌ درآخرکلمه‌ دو حرف صامت به‌دنبال هم بیایند، آمدن بزرۆکه‌ درمیان آنها بستگی به‌ نحوه‌ی
 
تلفظلازم آناست کلمه‌دارداما در کلماتی مانند کلمات {بردن ،زانست مردن ، بزن ، خستن/ Zanist} که بین دو حرف آخر همگیهیچ ،آوردنمصوتی بزرۆکه‌قرار نمی‌گیرد.
 
پ: در زبان کُرد ی هیچگاه مصوت‌ها اول کلمه نمی‌آیند.
لازم است اما در کلماتی مانند { زانست / Zanist } بین دو حرف آخر هیچ مصوتی قرار نمی گیرد .
 
پ ج: هر کلمه ایی در زبان کُردکُردی یحداقل هیچگاهیک مصوت ها اول کلمه نمی آیند دارد.
 
د: تعداد مصوت‌های هر کلمه با تعداد سیلاب‌های (بخش‌های) آن کلمه برابر است.
ج : هر کلمه ایی در زبان کُردی حداقل یک مصوت دارد .
 
مثال: کلمه (زانست / Zanist) دو سیلاب دارد " زا Za + نست Nist "
د : تعداد مصوت های هر کلمه با تعداد سیلاب های ( بخش های ) آن کلمه برابر است .
 
در سیلاب اول نویسه " ا " مصوت است و در سیلاب دوم نویسه " بزرۆکه‌/ i " مصوت است.
مثال : کلمه ( زانست / Zanist) دو سیلاب دارد " زا Za + نست Nist "
 
در سیلاب اول نویسه " ا " مصوت است و در سیلاب دوم نویسه " بزرۆکه‌/ i " مصوت است .
 
-----------------------------------------------
 
مثال هایمثال‌های بیشتر :
 
لینک دانلود فایل صوتی
 
" بەفر ( Befir ) ، کۆتر ( Kotir ) ، سارم ( Sarim ) ، دەستت ( Destit ) ، باڵت ( ballit )
 
هاتم ( Hat im ) ، کردن ( Kirdin ) ، بردن ( Birdin ) ، خواردن ( Xiwardin ) ، ڕۆشتن ( Roştin )
 
زستان ( Zistan ) ، کوردستان ( Kurdistan ) "
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " i / I " نشان داده می شود .
 
 
در الفبای لاتین این آوا با نویسه " i / I " نشان داده می‌شود.
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
جدول مقایسه ایی نویسه‌های لاتین با عربی مربوط به دسته چهارم:
 
صامت‌ها
 
لاتین
جدول مقایسه ایی نویسه های لاتین با عربی مربوط به دسته چهارم :
 
صامت ها
لاتین
عربی
 
ندارد
ئـ
 
RR- rr
ڕ
 
V – v
ڤ
 
LL – ll
ڵ
 
مصوت‌ها
 
لاتین
مصوت ها
لاتین
عربی
 
i / I
بزرۆکه
بزرۆکه‌
برگرفته از «https://fa.wikibooks.org/wiki/آموزش_زبان_کردی»