ویکی‌کتاب:خودآموز/چگونه یک کتاب را ویرایش کنیم؟
ویرایش ویکی‌متن ویرایش
ما یک کتاب کامل درباره ویرایش ویکی‌متن داریم که همه مبانی را پوشش می‌دهد، نه فقط مواردی که در اینجا در ویکی‌کتاب استفاده می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ویرایش صفحه‌ها موجود و ایجاد صفحه‌ها تازه و زیبا، ویرایش ویکی‌متن را بررسی کنید. (برای یک مرور سریع، به بخش نشانه‌گذاری ویکی این کتاب مراجعه کنید).
چرا کاربران در ویکی‌کتاب ویرایش می‌کنند؟... ویرایش
مردم به دلایل گوناگونی تصمیم به ویرایش ویکی‌کتاب می‌گیرند، بنابراین تلاش برای فهمیدن دلیل آن کار دشواری است.
برخی از افراد هنگام مطالعه، اشتباه دستوری یا نگارشی پیدا می‌کنند که آن‌ها را آزار می‌دهد. آن‌ها به جای اینکه منتظر بمانند تا شخص دیگری این کار را انجام دهد خودشان آن را درست می‌کنند.
برخی از افراد واقعاً می‌خواهند مواردی را که می‌دانند به اشتراک بگذارند و به دانشجویان دیگر کمک کنند تا به جای خرید کتاب‌های درسی به صورت رایگان یاد بگیرند.
برخی از افراد به دلیل بی‌حوصلگی و برای داشتن سرگرمی‌مفید، ویرایش می‌کنند.
برخی افراد ویرایش می‌کنند چون قرار است معلمشان به آن‌ها نمره بدهد!
حتی کسانی هستند که کارشان ایجاد ویکی برای شرکت‌هایشان است و این آن‌ها را مجبور می‌کند که با دقت بیشتری به ویکی نگاه کنند و از این طریق به راحتی خطاها را تشخیص می‌دهند و آن‌ها را تصحیح می‌کنند.
دلایل زیادی برای ویرایش وجود دارند، اما در نهایت دلایل واقعاً مهم نیستند. نکته مهم این است که شما در پروژه ویکی‌کتاب شرکت می‌کنید و اولین قدم را برای عضویت در انجمن ویکی‌کتاب برداشته اید.
چگونه ویرایش کنیم؟ ویرایش
تقریباً در همه صفحه‌ها پیوندی در بالای صفحه با عنوان «ویرایش» وجود دارد. روی آن پیوند کلیک کنید و به صفحه‌ای منتقل خواهید شد که می‌توانید متن صفحه را ویرایش و ذخیره کنید. ما می‌گوییم «تقریباً همه» زیرا برخی از صفحه‌ها به دلایل گوناگونی در برابر ویرایش محافظت می‌شوند. اگر صفحه‌ای محافظت شده باشد، پیوند «ویرایش» با پیوند «نمایش مبدأ» جایگزین می‌شود. برای دیدن نحوه نوشتن متن می‌توانید کد منبع را مشاهده کنید، اما نمی‌توانید هیچ تغییری در صفحه‌های محافظت شده ایجاد کنید.
هنگام ویرایش یک صفحه، یک جعبه متن با متن فعلی صفحه نمایش داده می‌شود. می‌توانید مواردی را در صفحه تغییر دهید یا اضافه کنید و پس از پایان کار آن را ذخیره کنید.
با کلیک بر روی دکمه پیش‌نمایش، پیش‌نمایشی از صفحه جدید نشان داده می‌شود. در صورت استفاده از پیش‌نمایش هیچ تغییری ایجاد نمی‌شود.
با کلیک بر روی دکمه انتشار تغییرات، تغییرات شما ذخیره می‌شود.
اگر یک ویرایش کوچک انجام داده اید، روی کادر تأیید «این ویرایش، جزئی است» کلیک کنید. با این کار ویرایش به عنوان یک ویرایش جزئی ثبت می‌شود تا نیاز نباشد که دیگر ویراستاران آن را به دقت بازرسی کنند.
خلاصه ویرایش ویرایش
جعبه متنی به نام «خلاصه» به شما فرصتی می‌دهد تا توضیح دهید که چه کاری انجام داده اید و چرا آن را انجام داده اید. نیازی به نوشتن خلاصه نیست، اما توصیه شده است. اگر یک ویرایش جزئی انجام داده‌اید مثلا غلط‌های املایی یا نگارشی یا دستوری را تصحیح کرده‌اید کافی است در خلاصه ویرایش بنویسید «اصلاح نگارشی» یا «اصلاح دستوری». اگر ویرایش مهم و خیلی زیادی انجام داده‌اید علت ویرایش‌تان را بنویسید. این کار به دیگر کاربران کمک می‌کند تا دلیل ویرایش شما را دریابند و اگر اشتباهی در ویرایش‌تان باشد آن را اصلاح کنند.
هنگامی‌که دیگر خوانندگان و ویراستاران به تاریخچه صفحه نگاه می‌کنند خلاصه ویرایش شما را در آنجا می‌بینند. به عبارت دیگر اگر شخصی بخواهد بداند روند تغییرات یک صفحه به چه صورت بوده است با خواندن خلاصه ویرایش‌ها می‌تواند متوجه شود. در حالی که اگر خلاصه ویرایش نوشته نشده باشد مجبور است ویرایش‌ها را یکی یکی بررسی کند.
مزیت دیگری که خلاصه ویرایش دارد این است که مشخص می‌کند کاربری که آن ویرایش را انجام داده، قصدش خرابکاری بوده است یا اینکه کاربری جدید بوده است که با سیاست‌ها به طور کامل آشنایی نداشته است. نوشتن یک خلاصه ویرایش مثل «تلاش برای تصحیح فلان چیز یا مطمئن نیستم درست ویرایش کرده باشم» یا حتی «نیاز به کمک دارم!» مشخص می‌کند که شما خرابکار نیستید و نیاز به کمک کسی دارید که ویرایش‌تان را بررسی کند.
پیگیری کردن ویرایش‌ها ویرایش
راه‌های مختلفی در ویکی‌کتاب برای پیگیری کردن ویرایش‌ها وجود دارد. شما ممکن است بخواهد ویرایش‌های خودتان، ویرایش‌های یک صفحه خاص یا ویرایش‌های کل جامعه را پیگیر کنید. در زیر به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
تغییرات اخیر ویرایش
هر تغییری که توسط دیگر ویراستاران ویکی‌کتاب در همه صفحه‌ها اعمال شده در فهرست تغییرات اخیر ذکر شده است. با کلیک روی پیوند "تغییرات اخیر" در نوار ناوبری سمت راست صفحه، می‌توانید به این لیست برسید. در اینجا، تغییرات ایجاد شده را به ترتیب زمانی معکوس، با جدیدترین تغییر در بالای لیست مشاهده خواهید کرد. هر تغییر حاوی عنوان صفحه ویرایش شده، نام کاربر (یا آدرس IP شخص در صورت ورود به سیستم نیست) و داده‌های مختلف دیگر خواهد بود.
فهرست پیگیریها ویرایش
وقتی شما حساب کاربری‌تان را ایجاد کردید از آن پس وقتی با حسای کاربری‌تان وارد ویکی‌کتاب شوید، یک «فهرست پیگیریها» خواهید داشت. پیوند مربوط به این فهرست پیگیریها در بالای صفحه سمت چپ قرار دارد. همچنین می‌توانید با رفتن به این صفحه فهرست پیگیری‌هایتان را مشاهده کنید. اگر هنوز حساب کاربری ندارید، یکی برای خودتان بسازید.
فیدهای RSS و ATOM ویرایش
فیدهای RSS و ATOM هم برای تغییرات اخیر و هم برای تاریخچه صفحه‌ها مهیا است.
فید آنلاین ویرایش‌ها ویرایش
کاربرانی که با آی‌آر‌سی آشنایی دارند می‌توانند از طریق کانال ویکی‌کتاب از تغییرات لحظه به لحظه مطلع شوند.
پیگیری تمام صفحه‌ها یک کتاب ویرایش
تفاوت تاریخچه ویرایش
از روی تفاوت تاریخچه می‌توانید نسخه‌های متفاوت یک صفحه را ببینید. وقتی یکی از نسخه‌های قبلی یک صفحه را مشاهده می‌کنید، محتوای قبلی صفحه، در پایین نشان داده می‌شود.
در تغییرات اخیر و فهرست پیگیریها یک دکمه به نام «تاریخچه» در کنار ویرایش‌های انجام شده وجود دارد که با کلیک بر روی آن می‌توانید نسخه‌های قبلی صفحه را ببینید. با کلیک بر روی «نمایش تاریخچه» در بالای صفحه این امکان برای شما فراهم می‌شود که نسخه‌های قبلی یک صفحه را ببینید و در صورت نیاز آن‌ها را از نو ویرایش کنید.
افزودن صفحه جدید ویرایش
انتقال و تغییر نام صفحه‌ها ویرایش
انتقال و تغییر نام صفحه‌ها را از مدیران بخواهید. با این حال برای آشنا شدن با ساختار کتاب‌ها می‌توانید این فصل از خودآموز را مطالعه کنید.
زدن برچسب ویرایش
از برچسب‌ها برای هشدار دادن چیزهای خوب یا بد به کاربران استفاده می‌شود. با برچسب می‌توانید چیزهای مختلفی را گوشزد نمایید مثلا خوب یا برگزیده بودن یک کتاب، درخواست برای حذف، نیاز به تمیزکاری، الخ.
| نام‌الگو | وظیفه |
|---|---|
| درخواست حذف سریع | {{حذف سریع}} |
| نظرخواهی برای حذف | {{نامزد حذف}} |
| صفحه دارای نقض حق تکثیر است | {{نقض حق تکثیر}} |
| پیشنهاد افزایش بخش‌های صفحه | {{بخش}} |
| نیاز به تمیزکاری عمومی | {{تمیزکاری}} |
| نیاز به ادغام صفحه | {{ادغام با}} |
| اعلان فعالیت کلاسی | {{شبیه به یک کلاس}} |