ویکیکودک:تمدنهای باستانی/مصریها
آنها در چه کشوری ساکن بودند؟
ویرایشمصریهای باستان در کنار رود نیل زندگی میکردند؛ رود نیل رودی است پر آب که در شمال خاوری آفریقا واقع شده است. جریان رود نیل به سمت شمال است و سرانجام به دریای مدیترانه میریزد. در شمالیترین نقطه رود نیل یک دلتا تشکیل شده است. محل تشکیل این دلتا در دهانه (مصب) رود است که در محل رسوبات و خاکهایی که رود با خود حمل کرده تشکیل شده است. در محل دلتا، رود معمولا چند شاخه میشود و یک شکل مثلث تشکیل میشود.
رود نیل برای زندگی در مصر بسیار مهم بود. سیلابهای فصلی در طول سال زمین را در جوار رودخانه با گل تازه میپوشاندند و مکان مناسبی را برای تولید غذا فراهم میآوردند. مردم کانالهای آبیاری را نیز احداث کردند تا آب رود را به سایر مناطق همجوار انتقال دهند. بیشتر مناطق اطراف را صحرا تشکیل میداده است بنابراین مردم زیاد از رود نیل به اطراف مهاجرت نکردهاند.
ساختمانهایشان به چه شکل بود؟
ویرایشدر مصر باستان دو نوع ساختمان وجود داشت، یکی خانه کارگری نامیده میشد و نوع دیگری خانه شهری نامیده میشد. هر دو نوع این خانهها از آجر ساخته میشدند؛ سنگ فقط برای بناهای ماندگار مثل اهرام استفاده میشد. آجر از ترکیب گل و سنگریزه و کاه ساخته میشد. بناها ترکیبی از این مواد را در یک قالب چوبی میریختند و در زیر آفتاب قرار میدادند تا خشک و سفت شود. بناهایی که از چنین آجرهایی ساخته شده بودند پس از مدتی خراب میشدند و به جای آنها بناهای نو ساخته میشد. خانهها معمولا در کنار رود نیل ساخته میشد و ارتفاع بلندی داشتند تا از سیلاب در امان بمانند.
آنها چه میخوردند؟
ویرایشغذایی که مصریان باستان مصرف میکردند با آنچه که ما امروزه میخوریم تفاوت چندانی نداشت. رود نیل برای آنها یک منبع آب دائم فراهم کرده بود، از این رو قادر به کشت محصولات متنوعی در محیط بیابانیای بودند که در آن زندگی میکردند. رایجترین محصولاتشان غلات، میوه و سبزی بود. مردم مصر به این محصولات به عنوان غذای اصلیشان وابسته بودند زیرا برایشان امکان پرورش حیوانات وجود نداشت. بنابراین از حیوانات اهلی بیشتر برای کار در مزرعه استفاده میکردند تا مصرف به عنوان غذا. خانوادههای مصری برای اینکه گوشت در سبد غذایشان داشته باشند اغلب به شکار میرفتند.
آنها چه میپوشیدند؟
ویرایشبسیاری از مصریان نیمتنهای از جنس کتان به تن میکردند. این سبک لباس پوشیدن برای آب و هوای داغ مصر مناسب بود. مردان نیمتنهشان تا زانوی پایشان بود و زنان تا قوزک کف پایشان. زنان گاهی شال بر سر میکردند. در هنگام کار کردن، مردان لنگ میپوشیدند یا اینکه چیزی نمیپوشیدند. زنان در هنگام کار کردن دامن کوتاهتر میپوشیدند. کودکان در تابستان چیزی نمیپوشیدند اما در زمستان شنل و روپوش به تن میکردند.
آنها چگونه مینوشتند؟
ویرایشمصریها سه خط داشتند. اولی خط هیروگلیف بود. هیروگلیف یک نوع خط تصویری بود که شکلها و کاراکترها کلمه را تشکیل میدادند. خواندن این خط میتواند خیلی سخت باشد زیرا کلمهها اغلب کنار هم قرار میگیرند، و مصریها از نشانههای سجاوندی استفاده نمیکردند. شکل دیگر خط، خط کشیشها نامیده میشود. این شکل با هیروگلیف یکسان است اما خیلی سریع به شیوه شکسته نوشته میشد. آخرین شکلی که به وجود آمد دموتیک بود، این خط در زمانی محبوب شد که مصر توسط فرعونها گردانده میشد.
آنها چه باورهایی داشتند؟
ویرایشدر بیشتر دوران تاریخ آنها به چند خدایی معتقد بودند. یک از مهمترین خدایان آنها، را، خدای خورشید بود. چند تا از رب النوع های آنان بر پایه جانوران بود یا نماد جانوری در بر داشت. یکی از این رب النوعها به صورت یک شغال و یکی دیگر به صورت گاو نشان داده میشد.
اغلب درباره این ایزدها یا ایزدبانوها افسانههایی نیز ساخته میشد که نشاندهنده باورهایی است که در مصر باستان وجود داشه است. یکی از این افسانهها که درباره اُزیریس و ایزیس است که به کمک آن مشخص شده است چه باورهایی داشتهاند مثلا اینکه آنها به حیات پس از مرگ اعتقاد داشتهاند.
مصریها عقیده داشتند وقتی انسان میمیرد وارد دنیای پس از مرگ میشود و در آنجا همانطور که در زمین زندگی کرده است به زندگی خود ادامه خواهد داد. برای اینکه این کار با موفقیت انجام شود هر چیزی را که در زندگی در زمین داشت نگه میداشتند. به همین دلیل فرعونها را با هر چیزی که داشتند دفن میکردند، و کسانی که ثروتمند بودند پس از مرگشان بر روی قبرشان منظرههایی از زندگی زمینیشان را نقاشی میکردند تا آن صحنهها در زندگی پس از مرگ برایشان بازسازی شود. به همین دلیل است که مصریها به مومیایی کردن اعتقاد داشتند، بدن باید حفظ میشد تا روح پس از مرگ به جسم بازگردد.
در زمان فرمانروایی یک فرعون به نام آخناتون آنها یکتاپرست شدند و در این زمان یک خدا به نام آتون (یکی دیگر از خدایان خورشید) را میپرستیدند. با این وجود یکتاپرستی هرگز مورد استقبال مردم مصر قرار نگرفت و پس از مرگ فرعون آخناتون آنها دوباره به چندخدایی گرایش پیدا کردند.
تاریخ آنها چه بود؟
ویرایشآیا بعضی از آنها امروزه نیز مشهور هستند؟
ویرایشامروزه چه چیزی از آنها بر جای مانده است؟
ویرایشامروزه پس از گذشت هزاران سال هنوز مصر یک کشور مهم با جمعیتی عظیم است. بسیاری از مصری ها در کنار رود نیل زندگی میکنند که اجدادشان هزاران سال پیش آنجا میزیستند.
مصریهای باستان پیامهایشان را با حکاکی دیوارهای ساختمانها مینوشتند و بیشتر کارهای اولیه مصرشناسان بر پایه همین نوشتهها بوده است. علاوه بر آن هزاران طومار پاپیروسی درباره جنبههای مختلف زندگی و سایر زمینهها وجود دارد که هنوز ترجمه نشده باقی مانده است. همچنین ما مقدار زیادی از هنر و جواهرات آنها را در دست داریم. قطعات بزرگ بسیاری در آرامگاه توتعنخآمون و آرمگاههای سایر فرعونها یافت شده است. یکی از مشهورترین این آثار سردیس نفرتیتی است.