کتاب آشپزی/آش گزنه
آش گزنه یا آش ترش از غذاهای سنتی مازندران است. غذای مورد نظر با وجود حبوبات در آن سرشار از پروتئین گیاهی بوده که خوشمزگی آن به خاطر وجود کدو حلوایی و سبزیجات معطر است. آش آخرین چهارشنبه سال در آخرین چهارشنبه سال زنان مازندرانی تدارک آش ترشیرا می‌بینند که در نوع خود بی نظیر است و جنبهٔ تبرک و شفا بخشی دارد. در این آش از چهار گیاه استفاده می‌شود از شکوفه‌های آلوچه گرفته تا بچا بچا (گل پامچال وحشی) و گل بنفشه و سبزی‌های گوناگون دیگر. یک پای ثابت این آش حتما (گزنه) می‌باشد. احتمالا ترشی آش اظهار دلسردی از سال کهنه می‌باشد. از قدیم الایام این آش ترش رادر روز سوم مرده‌ها طبخ می‌کردند و به همه مهمانان علاوه بر طعام آش ترش هم می‌دادند که این هم نشانهٔ تنفر از غم و ناراحتی بود. در هر صورت مردم این منطقه آش ترش آخرین چهارشنبه سال را به نیت مردگان خود خیرات می‌کنند. اگر کسی به خاطر اشتغال زیاد موفق به پختن این آش نشود حتما سهمی از آش همسایه‌ها و یا اقوام خود می‌برد.
دستور شماره یک
ویرایشمواد لازم:
- آرد گندم ۵۰۰ گرم
- چغندر ۵۰ گرم
- عدس ۵۰ گرم
- نخود ۵۰ گرم
- لوبیا ۳۰ گرم
- باقلا ۵۰ گرم
- کدو حلوایی ۱۰۰ گرم
- گشنیز ۱۰۰ گرم
- جعفری ۵۰ گرم
- سیر ۵۰ گرم
- ماست یک کیلوگرم
- نمک ۱۰ گرم
- زردچوبه ۱۰ گرم
طرز تهیه:
- آرد را خمیر کرده با وردنه آن را پهن می‌کنند.
- برای نازک شدن خمیر باید آن را این دست و آن دست کرد.
- خمیر نازک شده را روی ظرف پهن کرده و روی آن را آرد می‌پاشند و آهسته آهسته آن را تا می‌زنند و هم‌زمان با تا زدن خمیر، زیر آن نیز آرد می‌پاشند تا به هم نچسبد.
- خمیر را با چاقو به طور افقی برش می‌زنند.
- نخود، لوبیا، عدس، چغندر و باقلا را با هم می‌پزند.
- سبزی‌ها و کدو حلوایی را همراه با نمک و زردچوبه به مواد اضافه می‌کنند.
- بعد از پخته شدن مواد ماست را در آب حل کرده به آش اضافه می‌کنند.
- هم‌زمان آش را هم می‌زنند تا آش جوش بیاید.
- رشته‌ها را بعد از جوش آمدن اضافه می‌کنند و منتظر می‌مانند تا آش قوام بیاید.
خواص درمانی تلی آش:
غذای مورد نظر با وجود حبوبات در آن سرشار از پروتئین گیاهی بوده که خوشمزگی آن به خاطر وجود کدو حلوایی و سبزیجات معطر است همچنین وجود جعفری و گشنیز به آن طعم خوبی می‌دهد.