کتاب آشپزی/فرنی فشکل
فرنی فشکل یکی از غذاهای محلی استان گیلان است.[۱]
دستور شماره یک
ویرایشفرنی فشکل فرنی مخصوص گیلان است که از شیرهٔ حاصل از برنج ساییده به دست می‌آید.
مواد لازم برای ۶ نفر:
- برنج مرغوب ایرانی: ۲۵۰ گرم
- آب: حدود ۳ پیمانه
- گلاب: یک دوم پیمانه
- شکر: ۱۶۰ گرم
- شیر: ۸۰۰ میلی لیتر
- پودر هل: یک دوم قاشق مرباخوری
- تخم خرفه و پودر دارچین برای تزیین
طرز تهیه:
- ابتدا برنج را ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. بعد آن را چند دور شسته و با ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری گلاب در مخلوط کن بریزید. آن قدر با دستگاه برنج را بزنید تا حالت کش دار پیدا کند. نکته مهم در این مرحله این است که گلاب یا آب نباید به هیچ عنوان زیاد باشد چون حالت کش دار برنج از دست می‌رود.
- برنج زده شده را در ظرفی ریخته و کم‌کم آب به آن اضافه کنید تا مثل دوغ رقیق شود و با آب حل شود.
- این مایهٔ رقیق را در یک پارچه حریر بسیار نازک یا توری پارچه‌ای با سوراخ‌های بسیار ریز و فشرده که کاسه‌ای زیر آن قرار داده‌اید بریزید. این کار را آهسته انجام دهید تا پارچه به درون کاسه سر نخورد. پارچه را از اطراف جمع کرده، با فشردن توری شیره برنج را بگیرید. این کار را ۲ تا ۳ بار انجام دهید تا مقدار بسیار کمی از نشاستهٔ برنج باقی بماند. البته هر چقدر برنج شما زیادتر باشد تعداد دفعات انجام این کار نیز بیشتر طول خواهد کشید.
- شیرهٔ به دست آمده را در قابلمه‌ای ریخته و روی حرارت بسیار ملایم قرار دهید و مرتب با قاشق چوبی هم بزنید. به هیچ عنوان دست از هم زدن نکشید چرا که بلافاصله می‌بندد و گلوله می‌شود.
- بعد از ۴ دقیقه که شیرهٔ برنج داغ شد، کم‌کم شیر را به آن اضافه کرده و به هم زدن ادامه دهید.
- بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه که بوی خامی برنج از بین رفت شکر و گلاب را هم بیفزایید و آن قدر فرنی را هم بزنید تا رویهٔ آن شروع به چروک شدن کند و حباب‌های درشت بزند و غلیظ شود. در این مرحله پودر هل را هم اضافه کرده و چند دور هم بزنید.
- فرنی را از روی حرارت برداشته و سریع در ظرف‌های از پیش آماده شده بریزید و با تخم خرفه و دارچین تزیین نمایید.
نکته:
۱- این فرنی بعد از سرد شدن و داخل یخچال ماندن هم بسیار خوشمزه و لذیذ است و طعم آن اصلاً با فرنی تهیه شده با آرد برنج قابل مقایسه نیست.
۲- شیر را به مقدار اضافه تر از آنچه که در دستور گفته شده کنار دست خود داشته باشید چون بنا به نوع برنج ممکن است شیر بیشتری احتیاج داشته باشید.
۳- در شیوه سنتی بعد از هر بار گرفتن شیرهٔ برنج دوباره آن را در نمک یار با سنگ مخصوص می ساییدند تا دوباره کشدار شود. ولی به دلیل سخت و طولانی بودن این کار شما می‌توانید فقط همان بار اول آن را در مخلوط کن بزنید.
۴- نمک یار سینی سفالی سنگینی است که برای ساییدن برنج، تهیه دلار و... در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
۵- سنگ نمک یار هم یک سنگ بزرگ تقریباً بیضی شکل است که با آن مواد را درون نمک یار می ساییدند.
۶- برنج ساییده شده کش دار را فشکل می‌گویند.
۷- فرنی فشکل فرنی مخصوص گیلان است که از شیرهٔ حاصل از برنج ساییده به دست می‌آید.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «انواع غذای محلی». تبیان. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در 2014-02-15. بازبینی‌شده در ۲۶ بهمن ۱۳۹۲.
