آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/اضطراب در اینترنت: مطالعه تجربی در تاثیرات شخصیت، باورها و حمایت‌های اجتماعی

اثرات مثبت بازی‌های رایانه‌ای تأثیر کار با کامپیوترهای خانگی بر فعالیتهای کودکان آموزش از راه دور در یک کشور آفریقایی
آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان


دراین مقاله تاچر و همکارانش ریشه‌های اضطراب در اینترنت را مورد بررسی قرار داده‌اند و به صورت خاص مدلی برای روابط گسترده ویژگی‌ها و خصیصه‌های وضعیتی (اضطراب در کامپیوتر، خود کارآمدی کامپیوتر و استعداد شخصی در فناوری اطلاعات)، باورهایی که درباره محیط کار وجود دارد (سطح منابع و اعتماد به تکنولوژی) و دو گونه از حمایت‌های اجتماعی از فناوری اطلاعات (حمایت مدیر و همکار) که منجر به اضطراب در فرد برای استفاده از برنامه‌های اینترنتی می‌گردد را ارائه می‌کنند. مدل ارائه شده در این تحقیق توسط شرکت کنندگان در تیم‌های مجازی که به مدت ۱۶ هفته به طول انجامیده است، مورد آزمون قرارگرفته است.

نویسندگان ابتدا با اشاره به مثالی از خرید اینترنتی، نمونه‌ای از اضطراب در اینترنت را مطرح می‌کنند؛ علی‌رغم توسعه فناوری‌های تحت وب و فراهم آمدن امکان خرید اینترنتی، هنوز بسیاری از کاربران به دلیل دلهره و نگرانی از عواقب استفاده از اینترنت، رغبتی برای تکمیل پروسه خرید با استفاده از اینترنت نشان نمی‌دهند، و فقط برای جمع‌آوری اطلاعات محصولات از اینترنت استفاده می‌کنند و نهایتاً خریدشان را از روش‌های غیر اینترنتی انجام می‌دهند. در صورتی که افراد و سازمان‌ها می‌توانند از تراکنش‌های اینترنتی بهره‌مند شوند. در واقع اضطراب اینترنتی، ترس یا دلهره‌ای است که افراد در استفاده از اینترنت دارند که استفاده فرد از پست الکترونیکی، چت و پایگاه‌های داده‌ای بر خط را شامل می‌شود. زیرا این نگرانی بر رفتار فرد تأثیر می‌گذارد و برای اینکه بتوان از پتانسیل‌های بیشتری برای همه در بهره‌برداری از وب ایجاد نمود، می‌بایستی مدیریت شود؛ لذا سوال این تحقیق «ریشه‌ها و منابع اضطراب در اینترنت چیست؟» می‌باشد.

اضطراب به حالتی ناخوشایند یا شرایطی که با تنش، دلهره و نگرانی مشخص می‌گردد، اشاره دارد و فردی که در این شرایط قرار می‌گیرد، محیط برایش ترسناک به نظر می‌آید. معمولاً استرس‌های کاری و کار بیش از حد، عامل اضطراب می‌باشد. نویسندگان این مقاله مدلی طراحی نمودند که چگونگی نقش و تأثیر ویژگی‌های شخصیتی، باورهای فردی و حمایت اجتماعی در اضطراب اینترنتی را مشخص می‌کند. آن‌ها فرض‌های زیر را بیان و سعی به اثبات این فرضیات با روش‌های علمی از جمله پرسشنامه و روش‌های آماری-تحلیلی می‌نمایند:

اضطراب کامپیوتری

  • فرض H1 a: اضطراب کامپیوتری تأثیر مثبتی در اضطراب اینترنتی خواهد گذاشت.

خودکارآمدی کامپیوتر

  • فرض H1 b: خودکارآمدی کامپیوتر در ارتباط منفی با اضطراب اینترنتی خواهد داشت.

استعداد شخصی در فناوری اطلاعات

  • فرض H1 c: داشتن استعداد در زمینه فناوری اطلاعات ارتباط منفی با اضطراب اینترنتی خواهد داشت.

باورهای فردی

  • فرض H2: اداراک کاربر از وجود منابع کافی و پشتیبانی لازم ارتباط منفی با اضطراب اینترنتی خواهد داشت.

اعتماد به تکنولوژی

  • فرض H3: داشتن اطمینان بالا از تکنولوژی ارتباط منفی با اضطراب اینترنتی خواهد داشت.

حمایت مدیر

  • فرض H4 a: حمایت مدیر تأثیر مثبتی بر ادراک از سطح منابع خواهد گذاشت، که می‌تواند بخشی از اثرات منفی حمایت مدیر بر اضطراب اینترنتی را توجیه کند.
  • فرض H4 b: حمایت مدیر تأثیر مثبتی بر اعتماد به تکنولوژی خواهد گذاشت، که می‌تواند بخشی از اثرات منفی حمایت مدیر بر اضطراب اینترنتی را توجیه کند.

حمایت همکار

  • فرض H5 a: حمایت همکار تأثیر مثبتی بر ادراک از سطح منابع خواهد گذاشت، که می‌تواند بخشی از اثرات منفی حمایت همکار بر اضطراب اینترنتی را توجیه کند.
  • فرض H5 b: حمایت همکار تأثیر مثبتی بر اعتماد به تکنولوژی خواهد گذاشت، که می‌تواند بخشی از اثرات منفی حمایت همکار بر اضطراب اینترنتی را توجیه کند.

در این مطالعه برای استخراج نمونه‌ها از ۱۱۱ دانشجو (۸۶ نفر آقا و ۲۸ نفر خانم) که در سه گرایش از یک رشته ارشد MIS در یکی از دانشگاه‌های بزرگ دولتی در جنوب آمریکا تحصیل می‌کردند، استفاده شده است و به این دانشجویان که به صورت اختیاری در این در تحقیق شرکت کردند، امتیاز تشویقی داده شده است و ۸۶ درصد از شرکت کنندگان (۹۹ دانشجو) پاسخ‌های قابل استفاده ارائه کردند. در این تحقیق دانشجویان به صورت رندوم به یک تیم مجازی ۳ نفره برای انجام پروژه‌هایی در طول ترم، که نیاز به اینترنت برای تحقیق، ایمیل، یک برنامه تحت شبکه محلی و پروتکل انتقال فایل داشت، اختصاص یافتند. این برنامه‌ها برای کارهای گروهی مانند زمانبدی، جمع‌آوری اطلاعات، انتقال و ویرایش فایل‌ها، مباحثه گروهی و ارتباطات دیگر که برای موفقیت پروژه ضروری بودند، بکار گرفته شدند. هر گروه می‌بایستی در طی مدت یک ترم ۴ پروژه که حدود ۵۰ درصد از نمره درس را داشت، انجام می‌داد. پس از تحلیل اولیه برروی داده‌ها برای ارزیابی توزیع داده‌ها نواحی اوج و شیب بسیاری را نمایان شد، لذا از روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی (Partial Least Squares) برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. برای تست صحیح یا غلط بودن فرضیات از روش t-Statistic و نتایج بدست آمده نشان دهنده صحت فرض‌های H1 a، H2، H3، H4 a و H5 b براساس مدل مربوطه قرارگرفت.

نویسندگان محدودیت‌های موجود در این مطالعه را مواردی چون اختصاص تیم به دانشجویان با گرایش مختلف که همکلاسی همدیگر نبودند، دانشجویان می‌بایستی نیمی از وقت خود را برای تکمیل دیگر تکالیف در طول ترم صرف می‌کردند، داده‌ها در یک بازه زمانی خاص جمع‌آوری شدند که ممکن است بر نتیجه تأثیر گذار باشد و همچنین اینکه این مطالعه می‌تواند براساس نوع برنامه‌ها کاربردی انجام پذیرد و کاربران در مواجهه با برخی برنامه‌ها اضطراب بیشتری تجربه می‌نمایند. البته در این مطالعه برنامه کاربردی خاصی مد نظر نبوده است.

نتایج حاصله از داده‌ها بدست آمده بیانگر آن است که اضطراب در اینترنت تاثیرگرفته از شخصیت و باورهای فرد می باشدکه می‌توان با پشتیبانی از تکنولوژی بوسیله منابع کافی، اعتماد سازی در تکنولوژی و اعمال فضای حمایتی توسط مدیر و همکار برای استفاده تکنولوژی توسط کاربر، این باورها را تحت تأثیر قرارمی دهد. این یافته‌ها نمایانگرآن که مدیران می‌توانند با ارائه منابع مناسب و ایجاد جو حمایتی از اضطراب اینترنتی کاربران بکاهند، که این امر تأثیر بسزایی در استفاده افراد از تکنولوژی در محیط کار و بهره‌وری سازمان‌ها دارد.

منابع ویرایش

  • عنوان انگلیسی مقاله: Internet Anxiety: An Empirical Study of the Effects of Personality, Beliefs, and Social Support
  • پیوند به مقاله: دریافت منبع