آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان/تاثیر کار با کامپیوترهای خانگی بر فعالیتهای کودکان
| تفاوت فرهنگی در استفاده از منسجرها در آسیا و آمریکای شمالی | تاثیر کار با کامپیوترهای خانگی بر فعالیتهای کودکان | اثرات مثبت بازیهای رایانه‌ای بر رفتار انسان |
| آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسان |
چکیده ویرایش
افزایشِ زمان استفادهٔ کودکان از کامپیوتر (رایانه) در خانه و مدرسه سوالاتی را مطرح می‌کند در خصوص اینکه فناوری رایانه ممکن است باعث چه اثراتی در زندگی آنها شود. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهند که استفاده از کامپیوتر (رایانه) بر روی روابط دوستانه و خانوادگی کودکان تاثیرگذار است و همچنین استفاده از اینترنت ممکن است باعث افزایش تنهایی و بروز افسرگی در آنان گردد.
این مقاله یک مرور کلی از تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر استفاده از کامپیوتر بر جسم، شناخت و نقش اجتماعی کودکان است.
آینده کودکان ویرایش
زمان آن رسیده که به بررسی تاثیر کار با کامپیوترهای خانگی توسط کودکان و نوجوانان پرداخت. اغلب کودکان آمریکایی هم اکنون به کامپیوترهای خانگی دسترسی دارند و از آن برای اکثر فعالیتهای خود اعم از بازی، تکالیف مدرسه، گفتگو با دوستان و ایمیل استفاده می‌کنند. با پررنگ شدن نقش کامپیوترهای خانگی در زندگی کودکان افزایش نگرانی‌ها از تغییرات رفتاری آنها بیشتر شده است. نظرسنجی انجام شده از والدین حاکی از آن است که آنها برای فرزندان خود کامپیوتر خانگی خریده‌اند و اشتراک اینترنت در اختیارشان قرار داده‌اند تا فرصت‌های آموزشی را برای آنها فراهم نمایند و آنها را برای حضور در «عصر اطلاعات» آماده کنند. اگرچه نفوذ وب و اینترنت به زندگی فرزندان به نگرانی والدین آنها افزوده است اما با این حال آنها عموما به کامپیوتر نگاه مطلوبی دارند و حتی در نظر گرفتن کودکان، بدون کامپیوتر را نقطه ضعف می شمارند.
این بحث به دنبال بررسی تاثیر استفاده کامپیوترهای خانگی توسط کودکان از ۴ منظر می‌باشد.
۱- فیزیکی – تندرستی
۲- شناختی و توسعه مهارتهای علمی
۳- توسعه اجتماعی و روابط
۴- برداشتها و پذیرش واقعیات
جایجایی فعالیت‌ها ویرایش
هنگامیکه کودک به جای استفاده از تلویزیون از کامپیوتر استفاده می‌کند، عملی مثبت انجام داده است اما اگر به جای شرکت در مسابقات ورزشی و فعالیتهای اجتماعی به استفاده از کامپیوتر بپردازد، نگرانی در خصوص تغییرات فیزیکی، روانی و تندرستی کودک افزایش می‌یابد. در سال ۱۹۹۹ از سوی والدین گزارش شده است که کودکان کاربر کامپیوتر به طور متوسط ۴ساعت و ۴۸ دقیقه در روز را در مقابل صفحه تلویزیون یا مانیتور کامپیوتر می گذرانند. تعدادی از کودکان زمان خود را بصورت ترکیبی صرف رسانه‌های مختلف می‌کنند و احتمال جابجایی این زمان صرف شده بازمان ورزش منظم و بقیهٔ فعالیتهای اجتماعی با استفاده از کامپیوتر افزایش می‌یابد بنابراین تاثیرمنفی بیشتری بر فیزیک و سلامت اجتماعی آنها خواهد داشت.
تاثیرات جسمانی ویرایش
تحقیقات سیستماتیکی بر اثرات فیزیکی استفاده از کامپیوتر بر کودکان تاکنون به طور محدود صورت گرفته است اما با این حال مطالعات گسترده‌ای در زمینه مشاهده تلویزیون انجام گرفته است حاکی از آن است که با توجه به شباهت این دو رسانه می‌توان نتایج را تعمیم داد.
۲- خطر چاقی
فعالیتهای در حال نشستن مانند تماشای تلویزیون و استفاده از کامپیوتر از عامل چاقی کودکان هستند. شواهد حاکی از آن است که چاقی در کودکان زمانی رخ می‌دهد که آنها حداقل ۵ ساعت در روز به تماشای تلویزیون و کار با کامپیوتر بپردازند.
۱- تاثیرات فیزیکی دیگر
گسترش شدت علاقه به بازیهای کامپیوتری موجب توجه محققان در بررسی افرادی که به این بازیها علاقمن هستند شد. در بعضی از موارد مشاهده شده است که بازی بیش از حد با کامپیوتر (رایانه) منجر به بروز تشنج در کودکان گردیده است. یک تیم تحقیقاتی با بررسی ۳۵ مورد گزارش شده مربوط به کودکان مبتلا به تشنج به دلیل استفاده از کامپیوتر، متوجه شدند که پرهیز از بازیهای کامپیوتری منجر به بهبودی نسبی بیماری آنان شد.
تاثیر بر مهارتهای شناختی و عملکرد تحصیلی ویرایش
کامپیوتر و اینترنت به طور گسترده‌ای توسط کودکان در مدرسه و برای به دست آوردن اطلاعات استفاده می‌شود. اما این سوال وجود دارد که آیا استفاده از کامپیوتر در خانه کودکان را «باهوش تر» می‌کند؟
بازیهای کامپیوتری خاصی یافت شده است که اثرات مثبت فوری بر روی مهارتهای خاص شناختی و استفاده از کامپیوتر خانگی تاثیر مثبتی بر عملکرد تحصیلی آنها داشته است.
بازیهای کامپیوتری و توسعه مهارتهای شناختی ویرایش
به مهارتهای مرتیط با تفکر ودانش – مهارتهایی که کودکان برای شناخت لازم دارند تا زبان و اعداد را بیاموزند-، مهارتهای شناختی گویند که با آن استدلال می‌کنند، مسائل را حل می‌کنند، یاد می‌گیرند و به خاطر می سپارند.
مطالعات نشان می‌دهد کودکانی که بازیهای کامپیوتری انجام می‌دهند می‌توانند مهارتهای هوش تصویری خود را بهبود ببخشند. مهارتهایی که ممکن است بهبود آنها به "چرخهای آموزشی" سواد رایانه‌ای کمک کند.
در مجموعه‌ای از برنامه‌های کامپیوتر کاربردی (nogames)، شکاف موجود بین جنسیت‌ها در استفاده از کامپیوتر رو به کاهش است و دختران در حال حاضر با اعتماد به نفسی مشابه پسران از کامپیوتر استفاده می‌کنند.
تاثیر بر روابط و توسعه اجتماعی ویرایش
استفاده از رایانه‌های خانگی نه تنها می‌تواند مهارتهای شناختی و آکادمیک کودکان را تحت تاثیر قرار دهد همچنین می‌تواند در شکل دادن به تعاملات اجتماعی کودکان و توسعه ارتباطات اجتماعی آنان نیز تاثیر بگذار. در تعامل کودکان و والدین و دیگر اشخاص، یک عارضه آشکار شده است و آن تفاوت کودک استفاده کننده از کامپیوتر با پدر و مادر سنتی خود است. کودک زرنگ و دانا نقش معلم را برای پدر و مادر خود بازی می‌کند!
بالارفتن خشونت رفتاری وافسردگی ویرایش
اگرچه نرم‌افزارهای آموزشی و بازیهای بسیاری وجود دارند که رفتار مثبت از قبیل حمایت، همکاری و به اشتراک گذاری را آموزش می‌دهند اما اغلب بازیها، رقابت، جنگ، نزاع و درگیری را ترویج می‌دهند و منجر به شکل گیری رفتار خشونت آمیز در کودکان می‌گردند و استفاده بیش از حد از اتاق‌های گفتگوی آنلاین و ارتباطات برخط منجر به افسردگی آنها می‌گردد.
اثرات اجتماعی برقراری ارتباط از طریق اینترنت ویرایش
استفاده از کامپیوتر در برقراری ارتباط با دیگران به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است. اغلب جوانان تماس‌های اجتماعی آنلاین برقرار می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که اثرات اجتماعی چنین ارتباطاتی بستگی به این دارد که آیا این ارتباط با خانواده و دوستان است یا با غریبه‌ها و آشنایان؟
دسترسی به اطلاعات ویرایش
از آنجایی که انواع متفاوت و فراوانی از اطلاعات در اینترنت موجود می‌باشد این نگرانی وجود دارد که اطلاعاتی که نباید در اختیار کودکان و نوجوانان قرار بگیرد آزادانه در دسترس آنها باشد و مخاطرات فراوانی را به همراه داشته باشد. تحقیقات موجود نشان می‌دهد که اثرات اجتماعی استفاده از کامپیوتر توسط کودکان، به طور گسترده‌ای متفاوت است و بستگی به مقدار زمان صرف شده، نوع فعالیت و ماهیت محتوای اطلاعات دارد.
نتیجه‌گیری، مفاهیم سیاست، و نیازهای پژوهشی آینده ویرایش
استفاده روزانه از رایانه توسط کودکان و نوجوانان در حال افزایش است هم در مدرسه و هم در خانه. اگرچه کودکان هنوز زمان بیشتری را صرف تماشای تلویزیون نسبت به استفاده از کامپیوترمی کنند، اما استفاده از رایانه‌های خانگی به سرعت در حال رشد است.
نیاز مبرم به تحقیقات بیشتر و نظام‌مند در طیف گسترده‌ای از موضوعات در جهت کمک به درک بهتر اثرات استفاده از کامپیوتر در کودکان رشد جسمی، فکری، و اجتماعی وجود دارد. موارد زیر برخی از مبرم ترین این نیازها است:
اگر چه رایانه‌ها و اینترنت به طور گسترده‌ای توسط کودکان در مدرسه برای به دست آوردن اطلاعات، شواهد بیشتر و بهتر مورد نیاز استفاده می‌شود و استفاده از کامپیوتر خانگی می‌تواند عملکرد تحصیلی را بهبود بخشد، تحقیقات بیشتر لازم است تا تعیین گردد آیا استفاده قابل توجه از رایانه‌های خانگی می‌تواند در دراز مدت اثرات زیادی بر مهارتهای شناختی و پیشرفت تحصیلی داشته باشد؟
نیاز مبرم به تحقیق جهت تعیین تاثیراستفاده بیش از حد رایانه و اینترنت، تنهایی شخص، روابط اجتماعی، روحی و رفاهی، وجود دارد.
واضح است، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما پژوهش هرگز کامل خواهد شد. ما باید به برداشتن گام‌هایی که می‌توانند در حال حاضر به حداکثر رساندن اثرات مثبت و به حداقل رساندن اثرات منفی رایانه‌های خانگی در زندگی کودکان کمک کنند، بپردازیم.