سمشناسی بالینی برای محصولات تجاری/مواد سمی در مصارف خانگی و کشاورزی

مواد سمی و آلاینده‌ها مواد سمی در مصارف خانگی و کشاورزی افزودنی‌های خوراکی و آلایندگی
سمشناسی بالینی برای محصولات تجاری


مواد خطرناک خانگی به یکی از دلایل زیر ممکن است خطرناک باشند:[۱]

  1. اشتعال‎زایی: سبب آتش‎سوزی یا حریق می‎شود
  2. خورندگی: اجسام را می‎خورد و در صورت تماس با بافت زنده آن را تخریب می‎کند
  3. انفجاری و/یا واکنش‎دهنده: در صورت مواجهه با هوا، آب یا مواد شیمیایی غیر می‎تواند سبب انفجار یا انتشار بخارات سمی شود
  4. سمی بودن: زهرآگین بودن یا مسموم کننده بودن صورت فوری (حاد) یا پس از یک دوره زمانی (مزمن)
  5. رادیواکتیو بودن: می‎تواند سبب آسیب و تخریب سلول‎ها و مواد کروموزومی شود (موسوم به سرطان، جهش و آسیب جنینی)

محصولات خانگی خطرناک

محصول ترکیب احتمالی خطر احتمالی
خوشبوکننده‎های هوا، اسپری خوشبوکننده فرمالدهید سمی، سرطانزا، خارش زا برای چشم، بینی، گلو و پوست، احتمال استفراغ، سردرد، خون‎دماغ، سرگیجه، فراموشی، تنگی نفس 
ضدسرما (گرماساز مثل آتروپات) اتیلن گلایکول بسیار سمی، سه انس آن می‎تواند برای فرد بالغ کشنده باشد، اختلال در دستگاه گردش خون، پوست و کلیه‌ها
ضدسرما (گرماساز مثل آتروپات) متانول نسبتاً سمی، فروبردن آن از گلو سبب اغما می‌شود، اختلال تنفسی
سفیدکننده (بلیج) هیپوکلریت سدیم ۳۰ خورنده، سبب خراشیدگی یا زخم در پوست، چشم و مجرای تنفسی می‎شود، سبب تورم ریوی یا در صورت فروبردن سبب استفراغ و اغما می‌شود، در تماس با سایر مواد شیمیایی سبب بخارات کلرین می‌شود
واکس داشبورد (پولیش ماشین) مشتقات نفتی نقش در سرطان پوست و ریه، ایجاد خارش در پوست، چشم، بینی و ریه‎‌ها، در صورت وارد شدن به ریه‌ها می‌تواند سبب تورم ریوی کشنده شود
مایع ضد عفونی کننده (دستشویی یا ظرفشویی) هیپوکلریت سدیم خورنده، به وجود آورنده خارش در پوست و چشم، در صورت فروبردن می‌تواند سبب تورم ریوی، استفراغ یا اغما شود
مایع ضد عفونی کننده (دستشویی یا ظرفشویی) فنول‌ها، آمونیا آتش زا، بسیار سمی، اختلال در تنفس و گردش خون یا قلب، بخار خارش زا برای چشم، مجرای تنفسی و پوست، احتمال خارش مزمن
مایع لوله بازکنی هیدروکسید سدیم یا پتاسیم سوزش آور، خارش زا، از رفلاکس جلوگیری می‌کند، در پوست زخم ایجاد می‌کند، در صورت فروبردن به دلیل آسیب شدید بافتی سمی خواهد بود
مایع لوله بازکنی اسید هیدرو کلریک خورنده، خارش زا، آسیب زا به کلیه، جگر و دستگاه گوارش
مایع لوله بازکنی تری کلرومتان خارش زا برای بینی و چشم، از هم پاشنده دستگاه عصبی مرکزی، در صورت فروبردن آسب زا برای کلیه و جگر
پودر کک کش کارباریل بسیار سمی، در تداخل با دستگاه عصبی مرکزی انسان، ممکن است به پوست، دستگاه تنفسی یا دستگاه قلبی عروقی آسیب برساند
پودر کک کش دی کلروفن خارش پوست، ممکن است به کلیه، جگر و طحال و دستگاه عصبی مرکزی آسیب برساند
پودر کک کش کلردان و سایر هیدروکربن‌های کلردار تجزیه شدن بسیار آهسته، در زنجیره غذا انباشته می‌شود، می‌تواند به چشم، ریه، جگر، کلیه و پوست آسیب برساند
کف شور (واکس زمین شور) دی اتیلن گلایکول سمی، می‌تواند به دستگاه عصبی مرکزی آسیب برساند، آسیب به کلیه و جگر
کف شور (واکس زمین شور) محلول‌های نفتی شدیدا آتش زا، در سرطان پوست و ریه نقش دارد، خارش زا برای پوست، چشم، بینی، گلو و ریه
کف شور (واکس زمین شور) آمونیا بخارات خارش زا برای چشم، مجرای تنفسی و پوست، خارش مزمن احتمالی
واکس مبل (پولیش) مشتقات نفتی یا روغن‌های معدنی شدیداً آتش زا، نسبتاً سمی، در سرطان ریه و پوست نقش دارد، خارش زا برای پوست، چشم، بینی، گلو و ریه‌ها، با وارد شدن به ریه‌ها می‌تواند سبب تورم ریوی شود
فراتمیزکننده هیدروکسید پتاسیم یا سدیم سوزش آور، خارش زا، مانع رفلاکس می‌شود، ایجاد زخم در پوست و چشم، در صورت فروبردن به دلیل آسیب شدید بافتی سمی است
تینر رنگ هیدروکرین‎های آلیفاتیک کلردار تجزیه آهسته، آسیب به کلیه و جگر
تینر رنگ استرها سمی بودن آن بر اساس ترکیب شمییایی بکاررفته فرق می‎کند، سبب خارش در چشم، بینی و گلو می‎شود، سبب بیهوشی می‎شود
تینر رنگ الکل‎ها بخارشدنی و آتش‎زا، خرش در چشم و بینی
تینر رنگ هیدروکربن‎های حلقوی کلردار سمی بودن آن بر اساس ترکیب شمییایی بکاررفته فرق می‎کند، سبب بیماری‎های تنفسی می‎شود
تینر رنگ کتون‎ها آتش‎زا، خارش‎زا برای پوست، بنزن موجود در آن سرطان زا است، احتمال آسیب به کلیه و جگر
رنگ تینرهای هیدروکربنی حلقوی آتش‎زا، خارش‎زا برای پوست، دارای بنزن سرطان‎زا، احتمال آسیب به کلیه و جگر
رنگ روغن‎های معدنی شدیدا آتش‎زا، خارش‎آورنده پوست، چشم، بینی، گلو و ریه، تراکن بسیار بالای هوا می‎تواند سبب بیهوشی، مرگ شود
روغن موتور و بنزین هیدروکربن‎های نفتی (بنزن) شدیداً آتش‎زا، در سرطان پوست و ریه نقش دارد، خارش‎زا برای پوست، چشم، بینی، گلو و ریه، تورم ریوی، بنزن یک ماده سرطان زا است
روغن موتور و بنزین سرب آسیب به دستگاه‎های گوارش، تناسلی-ادراری، عصبی-ماهیچه‎ای، عصبی مرکزی، آسیب به مغز و کم‎خونی
لکه‎بر پرکلر اتیلن یا تری کلرو متان تجریه آهسته، آسیب به کلیه و جگر، پرکلر اتیلن مشکوک به سرطان زایی است
لکه‎بر هیدروکسید آمونیوم خورنده، بخار شدیداً خارش‎زا برای پوست، چشم و مجاری تنفسی، فروبردن آن سبب زخم در بافت‎ها می‎شود
لکه‎بر هیپوکلریت سدیم خورنده، خارش‎زا برای پوست، چشم، مجرای تنفسی، ممکن است سبب تورم ریوی و زخم پوستی شود
جرم‎گیر (گندزدا یا جوهرنمک) سولفات اسید سدیم، اسید هیپوکلریک یا اکسالات خورنده، ایجاد زخم در صورت تماس یا استنشاق، در صورت فروبردن ممکن است کشنده باشد
جرم‎گیر (گندزدا یا جوهرنمک) فنول‎های کلردار آتش‎زا، بسیار سمی، آسیب تنفسی، قلبی یا عروقی
شیشه‎شور دی‎اتیل گلایکول سمی، سبب آسیب به دستگاه عصبی مرکزی و آسیب جبران‎ناپذیر کلیه و جگر می‎شود
شیشه‎شور آمونیا بخار خارش‎زا برای چشم، احتمال خارش مزمن در پوست و مجرای تنفسی
رنگ لعاب چوب (وارنیش) روغن‎های معدنی، بنزین شدیدا آتش‎زا، در سرطان ریه و پوست نقش دارد، خارش‎آور برای پوست، چشم، بینی، گلو و ریه، با وارد شدن به ریه سبب تورم ریوی می‎شود
رنگ لعاب چوب (وارنیش) بنزن آتش‎زا، سرطان‎زا، در بافت‎های چرب، استخوان و جگر تجمع پیدا می‎کند
رنگ لعاب چوب (وارنیش) سرب آسیب‎زا به دستگاه‎های گوارش، تناسلی-ادراری، عصبی-ماهیچه‎ای، و دستگاه عصبی مرکزی، کم‎خونی و آسیب مغزی

منابع

ویرایش
  1. مواد خطرناک خانگی (مصرف روزمره) نوشته ویلما همت، متخصص خانه‎داری، ویرایش الکترونیکی مارچ ۱۹۹۶

[۱]