|
}}
مقدمه: به صفاتی که از طریق والدین به فرزندان منتقل می‌شوند صفات ارثی می‌گویند. اما چه عاملی باعث انتقال خصوصياتخصوصیات و ويژگيهايویژگیهای يكیک جاندار به فرزندان آن مي‌شود؟می‌شود؟ با توجه به اينكهاینکه بدن جانداران از تقسيم‌هايتقسیم‌های متواليمتوالی يكیک سلول به نام سلول تخم به وجود مي‌آيدمی‌آید و سلول تخم هم به نوبه‌ينوبه‌ی خود از تركيبترکیب دو سلول جنسيجنسی به وجود مي‌آيدمی‌آید سلول جنسيجنسی والد نر و سلول جنسيجنسی والد ماده. بنابراينبنابراین عامل انتقال صفات و ويژگي‌هاویژگی‌ها بايدباید در بخشيبخشی از سلول‌هايسلول‌های جنسيجنسی قرار داشته باشد. به ايناین عوامل انتقال اطلاعات و ويژگي‌هاویژگی‌ها ماده ژنتيكژنتیک مي‌گويندمی‌گویند كهکه در داخل هسته سلولها قرار دارد. ▼
مقدمه: به صفاتي كه از طريق والدين به فرزندان منتقل مي‌شوند صفات ارثي مي‌گويند. اما چه عاملي باعث
▲انتقال خصوصيات و ويژگي‌هاي يك جاندار به فرزندان آن مي‌شود؟ با توجه به اينكه بدن جانداران از تقسيم‌هاي متوالي يك سلول به نام سلول تخم به وجود مي‌آيد و سلول تخم هم به نوبه‌ي خود از تركيب دو سلول جنسي به وجود مي‌آيد سلول جنسي والد نر و سلول جنسي والد ماده. بنابراين عامل انتقال صفات و ويژگي‌ها بايد در بخشي از سلول‌هاي جنسي قرار داشته باشد. به اين عوامل انتقال اطلاعات و ويژگي‌ها ماده ژنتيك مي‌گويند كه در داخل هسته سلولها قرار دارد.
ساختار ماده ژنتيكژنتیک
مولكولهايمولکولهای مهميمهمی كهکه ساختار يكیک سلول را تشكيلتشکیل مي‌دهندمی‌دهند عبارتند از: پروتئينهاپروتئینها-ليپيدهالیپیدها-كربوهيدرات‌هاکربوهیدرات‌ها-
نوکلئیک اسیدها-آب-ویتامین‌ها
نوكلئيك اسيدها-آب-ويتامين‌ها
از بينبین ايناین مولكول‌هامولکول‌ها نوكلئيكنوکلئیک اسيدهااسیدها (به معنيمعنی اسيدهاياسیدهای هسته‌ايهسته‌ای) ماده‌يماده‌ی ژنتيكژنتیک سلولها مي‌باشندمی‌باشند كهکه
مولكولهايمولکولهای بسياربسیار پيچيدهپیچیده و مهميمهمی هستند.
(دو نوع نوكلئيكنوکلئیک اسيداسید درون سلولها دارد).
(اسیدریبونوکلئیک)
(اسيدريبونوكلئيك)
( دئوکسی ریبونوکلئیک اسید )
( دئوكسي ريبونوكلئيك اسيد )
ساختار نوكلئيكنوکلئیک اسيدهااسیدها
[[پرونده:Fasle panjom sakhtare dna.jpg|بندانگشتی]]
نوكلئيكنوکلئیک اسيدهااسیدها مولكولهايمولکولهای پليمرپلیمر هستند يعنيیعنی از به هم پيوستنپیوستن واحدهايواحدهای ريزتريریزتری به نام نوكلئوتيدهانوکلئوتیدها
به وجود ميآيندمیآیند. هر واحد نوكلئوتيدنوکلئوتید از سه بخش تشكيلتشکیل ميشودمیشود: قند پنج كربنيکربنی- گروه فسفات- باز آليآلی
نیتروژندار.
نيتروژندار.
==ساختار کلی DNA==
از دو رشته پليپلی نوكلئوتيدينوکلئوتیدی تشكيلتشکیل شده است. ايناین دو رشته به وسيلهوسیله پيوندهاييپیوندهایی روبرويروبروی DNA هر مولكولمولکول
هم قرار گرفته‌اند و حول يكیک محور فرضيفرضی به دور يكديگریکدیگر پيچيده‌اندپیچیده‌اند و شكلشکل نردبان مارپيچيمارپیچی به خود گرفته‌اند. نرده‌هاينرده‌های ايناین نردبان را گروه‌هايگروه‌های قند و فسفات نوكلئوتيدهانوکلئوتیدها و پله‌هايپله‌های آن را بازهايبازهای آليآلی تشكيلتشکیل مي‌دهندمی‌دهند.
نكتهنکته: درست است كهکه هر گونه از جانداران تعداد مشخصيمشخصی كروموزومکروموزوم دارند اما تعداد كروموزومکروموزوم مهم نيستنیست
بلكهبلکه نوع ژن‌ها مهم هستند.
چگونگيچگونگی ايجادایجاد شكلشکل بدن يكیک جاندار و صفات ارثيارثی آن به وسيلهوسیله DNA
تقريباتقریبا شكلشکل و ساختار بدن و تمام ويژگيهايویژگیهای آن به وسيله‌يوسیله‌ی مولكولهايمولکولهای پروتئينيپروتئینی به وجود ميآيندمیآیند.
پروتئينهاپروتئینها مولكولهايمولکولهای پليمريپلیمری هستند كهکه از واحدهاييواحدهایی به نام آمينواسيدهاآمینواسیدها به وجود ميآيندمیآیند. پروتئينهاپروتئینها
تنوع بسياربسیار زياديزیادی دارند. چون بيستبیست نوع آمينواسيدآمینواسید وجود دارد و ايناین آمينواسيدهاآمینواسیدها با ترتيب‌هايترتیب‌های گوناگونيگوناگونی به
يكديگریکدیگر پيوستهپیوسته و پروتئينهاپروتئینها را به وجود ميآورندمیآورند. اما چه چيزيچیزی مشخص ميكندمیکند كهکه آمينواسيدهاآمینواسیدها به چه
ترتيبيترتیبی به يكديگریکدیگر بپيوندندبپیوندند و پروتئينهاپروتئینها را به وجود آورند؟
ميدانيممیدانیم كهکه ريبوزوم‌هاریبوزوم‌ها واحدهايواحدهای سازنده پروتئينهاپروتئینها هستند يعنيیعنی محليمحلی هستند كهکه آمينواسيدهاآمینواسیدها به يكديگریکدیگر
مي‌پيوندندمی‌پیوندند و پروتئينهاپروتئینها را به وجود ميآورندمیآورند. اما مطابق با كدامکدام الگو ايناین كارکار را انجام مي‌دهند؟می‌دهند؟ ايناین وظيفه‌يوظیفه‌ی مهم بر عهده‌يعهده‌ی مولكولهايمولکولهای DNA مي‌باشدمی‌باشد.
به عبارت ديگردیگر مولكولهايمولکولهای DNA با دستور ساخت پروتئين‌هايپروتئین‌های مختلف صفات و ويژگيهايویژگیهای يكیک جاندار را كنترلکنترل ميكنندمیکنند.
==آياآیا صفات ارثيارثی هم تحت تاثيرتاثیر محيطمحیط قرار ميگيرند؟میگیرند؟==
بسياريبسیاری از صفات و ويژگيهايویژگیهای يكیک جاندار نتيجهنتیجه بر هم كنشکنش ژن‌ها و محيطمحیط با يكديگریکدیگر است. يعنيیعنی محيطمحیط
ميتواندمیتواند در چگونگيچگونگی ظاهر شدن برخيبرخی صفات ارثيارثی تاثيرتاثیر داشته باشد. به عبارت ديگردیگر اگر جاندارانيجاندارانی كهکه از
لحاظ ژنتيكيژنتیکی يكسانیکسان هستند در محيطهايمحیطهای متفاوت رشد كنندکنند ويژگيهايویژگیهای كاملاکاملا يكسانيیکسانی نخواهند داشت. به
عنوان مثال اگر دو قلمه از يكیک گل شمعدانيشمعدانی تهيهتهیه كنيمکنیم و آنها را در محيطهايمحیطهای متفاوت از نظر مقدار نور
رشد دهيمدهیم هر چند كهکه هر دو ژنهايژنهای يكسانيیکسانی دارند از نظر رشد برابر نخواهند بود.
==انواع تقسیم سلولی==
[[پرونده:Fasle panjom taghsim.jpg|بندانگشتی]]
سلولها بايدباید تقسيمتقسیم شوند تا جاندار بتواند رشد كند،توليدکند،تولید مثل كندکند و قسمتهايقسمتهای آسيبآسیب ديدهدیده بدن خود را
ترميمترمیم كندکند. سلولها به دو روش تقسيمتقسیم ميشوندمیشوند كهکه عبارتند از:
# تقسيمتقسیم ميتوزمیتوز: تقسيميتقسیمی كهکه در آن از يكیک سلول دو سلول جديدجدید به وجود ميمی آيدآید و تعداد كروموزوکروموزو م‌هايم‌های
سلول هايهای جديدجدید با سلول والد برابر است. در نتيجهنتیجه قبل از تقسيمتقسیم بايستيبایستی تعداد كروموزوکروموزو م‌هايم‌های سلول والد دو
برابر شوند. (به عبارت ديگردیگر كروموزوم‌هاکروموزوم‌ها قبل از تقسيمتقسیم سلول همانند سازيسازی ميكنندمیکنند.) ايناین نوع تقسيمتقسیم سلوليسلولی
در تمام طول عمر در بدن انسان انجام ميمی شود. مثل تشكيلتشکیل گلبول هايهای قرمز كهکه حاصل ايناین نوع تقسيمتقسیم
هستند. يایا سلول هايهای پوششيپوششی پوست كهکه به طور مداوم با سلول هايهای جديدجدید تعويضتعویض ميمی شوند.
# تقسيمتقسیم ميوزمیوز: تقسيميتقسیمی كهکه در آن يكیک سلول دو بار پشت سر هم تقسيمتقسیم شده و چهار سلول به وجود
ميمی آورد. در نتيجهنتیجه هر كدامکدام از سلول ها به اندازه نصف سلول والد كروموزومکروموزوم خواهند داشت. ايناین نوع تقسيمتقسیم
فقط هنگام تشكيلتشکیل گامت ها انجام ميمی شود چون هر كدامکدام از گامت ها بايدباید نصف كروموزومکروموزوم هايهای لازم برايبرای ايجادایجاد
يكیک فرد را داشته باشند.
[[رده:زیست‌شناسی]]
| 