|
== انواع آسيبآسیب هايهای فناوريفناوری اطلاعات در خانواده ==
ظهور فناوري‌هايفناوری‌های جديدجدید ارتباطيارتباطی و اطلاعاتي،اطلاعاتی، چالش بزرگ نظام‌هاينظام‌های سياسيسیاسی در عرصة سياست‌گذاريسیاست‌گذاری مليملی است .
اينترنت،اینترنت، جهان جديديجدیدی خلق کرده است. خوش بينانبینان مي‌گويندمی‌گویند در ايناین جهان جديدجدید که آن را جامعة اطلاعاتياطلاعاتی ناميده‌اند،نامیده‌اند، آزادي‌هايآزادی‌های فکري،فکری، تحقيقاتيتحقیقاتی ، آموزشي،آموزشی، تفريحيتفریحی و شغليشغلی رو به رشد خواهد بود و تجارت الکترونيکالکترونیک ، خدمات بهداشتيبهداشتی و پزشکيپزشکی راه دور و خدمات تلفن بين‌الملليبین‌المللی از طريقطریق اينترنتاینترنت جايجای اشکال سنتيسنتی را خواهد گرفت . اما منتقدان، اينترنتاینترنت را بيشتربیشتر در ترکيب‌هايترکیب‌های اضافياضافی و به عنوان مضاف به مناطق جغرافياييجغرافیایی ، سياسيسیاسی اقتصادياقتصادی به کار مي‌برندمی‌برند. با ايناین وصف ، مانند ديگردیگر پديده‌هايپدیده‌های وارداتيوارداتی از جهان صنعتيصنعتی مي‌توانمی‌توان از اينترنتاینترنت اغنيااغنیا و فقرا، اينترنتاینترنت آمريکاييآمریکایی ، اروپايي،اروپایی، آفريقاييآفریقایی و در سطوح ملي،ملی، مثلاً اينترنتاینترنت ايرانيایرانی سخن گفت . مطالعة تأثيرپذيريتأثیرپذیری متقابل اينترنتاینترنت و فرهنگ‌هايفرهنگ‌های مختلف را آخرينآخرین پروژه‌هايپروژه‌های کلان دانشگاه UCLAدر آمريکاستآمریکاست. در تحليلتحلیل مسائل مربوط به اينترنتاینترنت در کشورهايکشورهای در حال توسعه، به رغم برخيبرخی مشابهت‌هايمشابهت‌های ظاهريظاهری ، بايدباید تفاوت‌هايتفاوت‌های ساختاريساختاری و عميقعمیق آنها را با کشورهايکشورهای صنعتيصنعتی در نظر گرفت
به طور تقريبتقریب هر سه ماه يکیک بار توسعة وب، دوبرابر مي‌شودمی‌شود. اما ايناین رشد روزافزون ، کاملاً نابرابر توزيعتوزیع شده است . در حاليحالی که آمريکاآمریکا و کانادا 63٪ ، اروپا4/22 ٪ و استراليااسترالیا ، ژاپن و نيوزيلندنیوزیلند 4/6٪ از کامپيوترهايکامپیوترهای متصل به اينترنتاینترنت را در اختياراختیار دارند ، بقيةکشورهايبقیةکشورهای آسياييآسیایی و آفريقاييآفریقایی تنها 9/5٪ از ايناین کامپيوترهاکامپیوترها را در خود جايجای داده‌اند. بررسيبررسی ويژگي‌هايویژگی‌های کاربران اينترنتاینترنت نشان مي‌دهدمی‌دهد که تحصيلاتتحصیلات و ثروت، دو عامل مهم در ميزانمیزان استفاده است . کاربران اينترنتاینترنت بيشتربیشتر از طبقة متوسط بالا ، جوان، تحصيلتحصیل کرده، مرد و شهر نشين‌اندنشین‌اند. 83٪ کاربران اينترنتاینترنت در آمريکا،آمریکا، 6٪ در اروپا، 3٪ در اقيانوسيهاقیانوسیه و 8٪ در بقيةبقیة قاره‌هايقاره‌های دنيادنیا قرار دارند. نگاهينگاهی به وضعيتوضعیت و موقعيتموقعیت زبان‌هايزبان‌های مختلف در اينترنتاینترنت ميزانمیزان سلطة زبان هايهای غربيغربی را نشان ميمی دهددهد. در ميانمیان کسانيکسانی که از اينترنتاینترنت استفاده مي‌کنندمی‌کنند و حدود 288 ميليونمیلیون نفر برآورد مي‌شوند،می‌شوند، 3/51٪ به انگليسيانگلیسی سخن مي‌گويندمی‌گویند و عرب زبانان کمتر از 1٪ استفاده کنندگان را تشکيلتشکیل مي‌دهندمی‌دهند. بيشبیش از 80 درصد کل اطلاعاتياطلاعاتی که در بيشبیش از 100 ميليونمیلیون رايانةرایانة سرتاسر جهان ذخيرهذخیره شده به زبان انگليسيانگلیسی است
ضريبضریب نفوذ اينترنتاینترنت در کشور ما 5/2 و در کشور کرة جنوبي،جنوبی، با جمعيتجمعیت کمتر از ما ، 42 است . مقايسةمقایسة شاخص‌هايشاخص‌های مهم توسعة فناوريفناوری ايرانایران با متوسط مقاديرمقادیر شاخص‌هايشاخص‌های جهانيجهانی که در جدول زيرزیر آمده است ، جايگاهجایگاه کشورمان را در ايناین زمينهزمینه بهتر نشان ميمی دهد
== زندگيزندگی در عصر مجازيمجازی شهر الکترونيکالکترونیک ==
به نگاه خوش بينانهبینانه در توصيفتوصیف عصر مجازيمجازی مي‌نويسدمی‌نویسد: در عصر مجازيمجازی بيشتربیشتر امور زندگيزندگی انسان به صورت مجازيمجازی صورت مي‌گيردمی‌گیرد. دفتر کار مجازي،مجازی، تجارت مجازي،مجازی، تفريحاتتفریحات مجازي،مجازی، سفرهايسفرهای مجازيمجازی و موارد مشابه آن نمونه‌هايينمونه‌هایی اند که در فضايفضای سه بعديبعدی شرايطيشرایطی مناسب را برايبرای خانواده در عصر اشاره شده فراهم مي‌کنندمی‌کنند. آياآیا آسيب‌شناسيآسیب‌شناسی عصر مجازيمجازی سؤال بعديبعدی مسئولينمسئولین تربيتيتربیتی عصر مجازيمجازی نخواهد بود؟ آياآیا اگر آن را بشناسيمبشناسیم ، زمينةزمینة جلوگيريجلوگیری از آسيب‌هايآسیب‌های احتمالياحتمالی را قبل از وقوع مي‌توانيممی‌توانیم فراهم کنيمکنیم ؟ نتيجةنتیجة ابتداييابتدایی ايناین تحول آن است که فرد گراييگرایی و ديکتاتوريدیکتاتوری از جوامع حذف،و کا ر گروهيگروهی و تفکر جمعيجمعی که از طريقطریق رسانه‌ايرسانه‌ای مانند وب امروزينامروزین ، اما به شکليشکلی سه بعديبعدی سازماندهيسازماندهی خواهد شد، جايگزينجایگزین مي‌شودمی‌شود. دانش محوريمحوری اساس ادارة جوامع مجازيمجازی خواهد شد و آموزش در طول عمر به عنوان نيازنیاز اوليهاولیه و دائميدائمی بشر مطرح خواهد شد و بدينبدین ترتيبترتیب همة امور ادارة جوامع امروزيامروزی تغييرتغییر خواهد کرد و امکان تحقق عدالت و داشتن رفاه بيشتربیشتر برايبرای همه فراهم مي‌گرددمی‌گردد در ايناین عصر مجازيمجازی تغييراتتغییرات اساسياساسی در رفتار بشر به وجود خواهد آمد و برخيبرخی از صفت‌هايصفت‌های ناپسند که به دلايلدلایل مختلف گريبانگریبان زندگيزندگی امروز دنياستدنیاست ( مانند تجاوز به حقوق ديگراندیگران ) به دليلدلیل عينيعینی و قانونمند بودن همة امور اجرايياجرایی از جامعه رخت خواهد بست و همة کارها قابل رؤيترؤیت و پيگيريپیگیری خواهد بود. مردم در جهان مجازيمجازی شناخت بهتريبهتری از جهان و فلسفة وجوديوجودی انسان خواهند داشت و به نحو بهتريبهتری تربيتتربیت خواهند شد و با توجه به ايناین که از نظر تئوريتئوری در عصر مزبور مشکلات معيشتيمعیشتی و تهيةتهیة ابزار کار حل و فصل شده، دانش و اطلاعات در سطح گسترده‌ايگسترده‌ای در همة زمينه‌هازمینه‌ها در دسترس مردم قرار دارد، توجه به مسايلمسایل روحيروحی ، رواني،روانی، معنويومعنویو گرايشگرایش به مذهب افزايشافزایش خواهد يافتیافت . توسعه و ترويجترویج سيستم‌هاسیستم‌ها بسياربسیار مدرن فناوريفناوری در زمينه‌هايزمینه‌های اجرايياجرایی و عملياتيعملیاتی و انجام بخش اعظم کارهايکارهای روزمرة انسانيانسانی از آن طريق،طریق، چهره‌ايچهره‌ای از شهرهايشهرهای محل سکونت بشر يکيیکی دو دهة آيندهآینده به نمايشنمایش خواهند نهاد که در حال حاضر ممکن است تصور آن کميکمی رؤياييرؤیایی و مشکل باشد. چنينچنین شهرهاييشهرهایی به نام شهرهايشهرهای الکترونيکالکترونیک ناميدهنامیده مي‌شودومی‌شودو خانواده‌هايخانواده‌های ساکن در آن نيزنیز با توجه به فرهنگ و سيستمسیستم اجرايياجرایی آن دارايدارای فرهنگ خاصيخاصی خواهند بود که به عنوان خانواده تلقيتلقی مي‌گرددمی‌گردد. ايجادایجاد تحول اساسياساسی در زندگيزندگی انسانيانسانی با توجه به دستاوردهايدستاوردهای فناوريفناوری اطلاعات، در صورتيصورتی ميسرمیسر و امکان‌پذيرامکان‌پذیر خواهد بود که کليةکلیة فرايندهافرایندها و تبليغاتتبلیغات ناشيناشی از ايناین نفاورينفاوری به صورت مجموعه‌ايمجموعه‌ای منسجم و يکپارچهیکپارچه در شهرها و جوامع محل زندگيزندگی و استقلال مردم به صورت عينيعینی و عمليعملی قابليتقابلیت اجرايياجرایی داشته باشد. شهرهايشهرهای الکترونيکيالکترونیکی با چنينچنین نيتنیت و هدفيهدفی شکل گرفته‌اند و به دنبال آن شهروند الکترونيکيالکترونیکی به عنوان يکیک عضو ساکن و شاغل در شهر الکترونيکالکترونیک مفهوميمفهومی عينيعینی مي‌يابدمی‌یابد. ايجادایجاد شهر الکترونيکالکترونیک تأثيراتتأثیرات بسياريبسیاری در زمينه‌هايزمینه‌های اقتصادياقتصادی ، اجتماعياجتماعی ، فرهنگيفرهنگی و سياسيسیاسی به دنبال خواهد داشت
== آموزش خانواده، رکن توسعه ==
<blockquote>مؤثرترينمؤثرترین رکن توسعة خانواده در شهر الکترونيکالکترونیک ، آموزش است . فناوريفناوری اطلاعات شرايطيشرایطی به وجود ميمی آورد که امکان آموزش هر چيزچیز به هر کس، در هر جا و هر زمان فراهم شود. با توسعة آموزش الکترونيکيالکترونیکی و آموزش مجازيمجازی فرصت‌هايفرصت‌های جديديجدیدی برايبرای خانواده به وجود مي‌آيدمی‌آید تا ضمن حفظ فرهنگ بوميبومی از تجربياتتجربیات مفيدمفید سايرينسایرین هم بتواند به خوبيخوبی استفاده نمايدنماید. ايناین نوع سيستمسیستم آموزشيآموزشی مزايايمزایای زياديزیادی دارد که بعضيبعضی از آنها عبارت‌اند از :
ـ آموزش هر کس در هر جا و هر زمان ، فارغ از هر گونه محدوديتمحدودیت نژادينژادی ، سن و امثال آن .
ـ کاهش هزينه‌هايهزینه‌های فيزيکيفیزیکی ساختمان در ارتباط با آموزش
ـ دسترسيدسترسی آنيآنی به منابع و اطلاعات در هر زمان
ـ امکان کار جمعيجمعی و بحث‌هايبحث‌های دو طرفه
ـ فراهم بودن درس‌ها و منابع آموزشيآموزشی رويروی خط به صورت منظم و يکپارچهیکپارچه با شرايطيشرایطی متناسب‌تر از شيوةشیوة آموزشيآموزشی سنتيسنتی
ـ دسترسيدسترسی به تجربياتتجربیات ديگراندیگران در آموزش
ـ يکنواختیکنواخت کردن متون درس‌ها </blockquote>ـ انتخاب متن مورد علاقه براساس امکانات و توانمندي‌هايتوانمندی‌های فرد <blockquote>ـ به روز شدن کليةکلیة متون آموزشيآموزشی و درسيدرسی و سادگيسادگی روند آن ـ امکان ارزيابيارزیابی و اندازه‌گيرياندازه‌گیری آموزش خلاق
ـ امکان ذخيرهذخیره سازيسازی تجربياتتجربیات
سواد، مهارت اينترنتياینترنتی و معضلات اخلاقياخلاقی </blockquote><blockquote> کامپيوترکامپیوتر و به دنبال آن اينترنتاینترنت ، هم نيازنیاز به نوعينوعی خاص از سواد و مهارت دارد و هم الگوهايالگوهای فرهنگيفرهنگی و رفتاريرفتاری ويژه‌ايویژه‌ای به دنبال مي‌آوردمی‌آورد. مهمترينمهمترین مسال اينترنتاینترنت از لحاظ فرهنگيفرهنگی عدم تطابق محتوايمحتوای ارائه شده با الگوهايالگوهای فرهنگيفرهنگی و هنجارهايهنجارهای رفتاريرفتاری جوامع مختلف است . فناوريفناوری اينترنتاینترنت برايبرای بيشترينبیشترین سرعت و کمترينکمترین کنترل، طراحيطراحی شده است . لذا اعمال کنترل‌هايکنترل‌های اخلاقياخلاقی در آن دشوار است . حجم بالايبالای محتوايمحتوای مستهجن تجاريتجاری و مجانيمجانی در اينترنتاینترنت ، يکيیکی از معضلات اخلاقياخلاقی و خانوادگيخانوادگی است . مشکل فرهنگيفرهنگی ديگردیگر اينترنت،غلبةاینترنت،غلبة زبان انگليسيانگلیسی و فقدان منابع غنيغنی به زبان هايهای ديگردیگر است ، در نتيجهنتیجه سلطة زبان انگليسيانگلیسی بر زبان‌هايزبان‌های ديگردیگر به وسيلةوسیلة اينترنتاینترنت تقويتتقویت مي‌شودمی‌شود </blockquote> جريانجریان بين‌الملليبین‌المللی اطلاعاتع جريانيجریانی است مرکز پيرامونيپیرامونی از شمال و غرب به سويسوی جنوب و شرق . از کشورهايکشورهای توسعه يافتهیافته به سويسوی کشورهايکشورهای در حال توسعه. در واقع ايناین جريانجریان به شدت يکیک سويهسویه ، عمودي،عمودی، تحقيرگر،تحقیرگر، منفي‌گراومنفی‌گراو سلطه جويانهجویانه است. ايناین جريانجریان ، تواناييتوانایی منابع خارجيخارجی را برايبرای اجراياجرای اقداماتياقداماتی نظيرنظیر کنترل و نفوذ در کشورهايکشورهای هدف بسياربسیار افزايشافزایش داده است کشورهايکشورهای در حال توسعه معتقدند جريانجریان آزاد اطلاعات، آنها را در يکیک رقابت نابرابر و بي‌فايدهبی‌فایده با دولت‌هايدولت‌های ديگردیگر و شرکت‌هايشرکت‌های خارجيخارجی و چند مليتيملیتی قرار مي‌دهدمی‌دهد و با تهديدتهدید ثبات جامعه از لحاظ فرهنگيفرهنگی ، ناامنيناامنی فزاينده‌ايفزاینده‌ای بر ايناین کشورها تحميلتحمیل مي‌کندمی‌کند. فرو ريختنریختن مرزهايمرزهای فرهنگيفرهنگی کشورهايکشورهای هدف، در برابر فناوري‌هايفناوری‌های جديدجدید اطلاعاتياطلاعاتی و ارتباطيارتباطی تأثيراتيتأثیراتی شگرف بر امنيتامنیت سياسي،سیاسی، اقتصادياقتصادی و فرهنگيفرهنگی ايناین کشورها داشته است و تلاش‌هايتلاش‌های انفراديانفرادی کشورهاييکشورهایی نظيرنظیر کانادا و فرانسه وجهت گيري‌هايگیری‌های جمعيجمعی اتحاديه‌هاياتحادیه‌های بين‌الملليبین‌المللی نظيرنظیر جنبش‌جنبش غيرغیر متعهد‌هامتعهدها و سازمان کنفرانس اسلامياسلامی در برابر سلطه جوييجویی ارتباطيارتباطی برخيبرخی کشورها که در يونسکویونسکو نيزنیز بازتاب پردامنه‌ايپردامنه‌ای داشته است ، نشانة نگرانينگرانی ايناین دولت‌هاست
مزایا و عیب‌های اینترنت
مزايا و عيب‌هاي اينترنت
به دليلدلیل نبود ضوابط و مقررات جهانيجهانی و الزامات ناشيناشی از آن، متأسفانه در اينترنتاینترنت هيچهیچ گونه تضمينيتضمینی وجود ندارد که همة گروه‌ها و انجمن‌ها در جهت و سيرسیر اهداف انسانيانسانی شکل بگيرندبگیرند و فعاليتفعالیت کنند، زيرازیرا در کنار گروه‌ها و انجمن‌‌هايانجمن‌های خوبيخوبی مانند انجمن مبارزه با ايدز،ایدز، مبارزه با سرطان ، گروه‌هايگروه‌های آزاديآزادی خواه و مدافع حقوق بشر، در موارديمواردی حضور انجمن همجنس‌بازان و گروه‌هايگروه‌های خشن و جانيجانی نيزنیز ديدهدیده مي‌شوندمی‌شوند
اینترنت و امنیت فرهنگی
اينترنت و امنيت فرهنگي
== امنيتامنیت فرهنگيفرهنگی مهمترينمهمترین مؤلفه برايبرای ساختن مفهوم جديدجدید مردم سالاريسالاری فرهنگيفرهنگی است . بنا به يکیک تعبير،تعبیر، مردم سالاريسالاری فرهنگيفرهنگی عبارت است از ==
1ـ حفاظت و تشويقتشویق تنوع فرهنگيفرهنگی و حق دسترسيدسترسی به فرهنگ برايبرای همة افراد داخل کشور و جهان
2ـ تشويقتشویق مشارکت فعال در حياتحیات فرهنگيفرهنگی جامعه .
3ـ توانا ساختن مردم برايبرای مشارکت در تصميم‌سازي‌هاييتصمیم‌سازی‌هایی که کيفيتکیفیت زندگيزندگی فرهنگيفرهنگی آنان را تحت تأثيرتأثیر قرار مي‌دهدمی‌دهد.
4ـ تضمينتضمین دسترسيدسترسی برابر و عادلانه به منابع و حمايت‌هايحمایت‌های فرهنگيفرهنگی .
به ايناین ترتيبترتیب در امنيتامنیت فرهنگيفرهنگی نيزنیز بايدباید به دو بعد مليملی و جهانيجهانی توجه کرد. نحوة نگرش به منشأ و آثار توسعة فناوريفناوری و رسانه‌هايرسانه‌های نو، به خصوص اينترنت،اینترنت، يکيیکی از عرصه‌هايعرصه‌های اصلياصلی تقابل ميانمیان دو راهبرد ثبات گرا و تحول گرا در رويکردهايرویکردهای امنيتيامنیتی ايرانایران امروز است . در راهبرد ثبات گرايي،گرایی، گسترش رسانه هايهای نو موجب تقدس زداييزدایی از ارزش هايهای سنتيسنتی و قديمقدیم و اختلال در حفظ ويژگي‌هايویژگی‌های منحصر به فرد جامعة ايرانيایرانی مي‌شودمی‌شود. در مقابل، تحول گرايانگرایان معتقدند گسترش رسانه‌ها موجب ظهور ارزش‌هايارزش‌های جديدجدید و افزايشافزایش تطابق با فرهنگ جهانيجهانی مي‌شودمی‌شود. ثبات گرايانگرایان که نگران کاهش توان حاکميتحاکمیت سياسي،سیاسی، نظم ، کنترل، اقتدار، استقلال و سلطة نخبگان داخلي‌اند،داخلی‌اند، رسانه هايهای مرزشکن و جديدجدید را عامل اصلياصلی بي‌ثباتيبی‌ثباتی مي‌دانندمی‌دانند و از طرف ديگردیگر تحول گرايانگرایان که آزاديآزادی سياسيسیاسی تنوع ، مشروعيتمشروعیت غيرمتمرکزغیرمتمرکز ، اقتدار اسفنجياسفنجی ، به هم پيوستگيپیوستگی بين‌الملليبین‌المللی و جهانيجهانی شدن را شعار خود قرار داده‌اند، ايناین رسانه‌هايرسانه‌های نو را به عنوان مهمترينمهمترین عامل تحول ارزيابيارزیابی مي‌کنندمی‌کنند. در ايناین ميانمیان رويکردرویکرد اعتدال گرا در زمينةزمینة اولويت‌هاياولویت‌های فرهنگيفرهنگی معتقد است که مي‌توانمی‌توان با تفکيکتفکیک ارزش‌هايارزش‌های بيناديبینادی از سنت‌ها و ارزش‌هايارزش‌های ابزاريابزاری ، موقتيموقتی و مصلحتيمصلحتی ، پندارة تقابل ميانمیان تغييراتتغییرات محيطيمحیطی ناشيناشی از تقويتتقویت رسانه هايهای جهانيجهانی را با ارزش‌ها واکاويواکاوی و بازسنجيبازسنجی کرد و با سخت‌گيريسخت‌گیری نسبت به حفظ ارزش‌هايارزش‌های بنيادي،بنیادی، از نوآوري‌هاينوآوری‌های درون فرهنگيفرهنگی نسبت به آن دسته از سنت هايهای مقدس نماينمای امروزيامروزی خود، که چيريچیری جز بدعت هايهای ديرپادیرپا نيستند،نیستند، استقبال کرد. خط مشيمشی اعتدال گرايانه،گرایانه، افزايشافزایش کاراييکارایی دولت در مقايسهمقایسه با بديل‌هايبدیل‌های فرامليفراملی و تحمل وحدت فرهنگيفرهنگی ساختار در عينعین پاسداشت پاره فرهنگ‌هايفرهنگ‌های قوميقومی و بوميبومی ـ به عنوان سرچشمه‌هايسرچشمه‌های زلال آفرينش‌هايآفرینش‌های فرهنگيفرهنگی ـ در سطوح فرامليفراملی ، لازمة اقتدار حکومت مي‌داندمی‌داند. در زمينةزمینة راهبردهايراهبردهای مربوط به تمرکز قدرت مشروعيتمشروعیت هوشمند، به معنايمعنای اتخاذ الگويالگوی اقتضايياقتضایی و پرهيزپرهیز از الگوهايالگوهای تماماً همگرا يایا تماماً واگرا در قبال معادلة مشروعيتمشروعیت مليملی و بين‌الملليبین‌المللی است . الگويالگوی مديريتمدیریت کلان در ايناین رويکردرویکرد متمايلمتمایل به تفکر راهبرديراهبردی و مديريتمدیریت بر منبايمنبای هدف و نتيجهنتیجه است . در ايناین ديدگاهدیدگاه انحرافات ناشيناشی از فشارهايفشارهای داخليداخلی و خارجيخارجی از طريقطریق بازنگريبازنگری مستمر اهداف و مسيرهامسیرها تصحيحتصحیح مي‌شودمی‌شود و در ايناین فرايند،فرایند، خصوصاً بر نظرياتنظریات و مشارکت نخبگان غيردولتيغیردولتی اعم از دانشگاهيان،دانشگاهیان، فناوران حرفه‌ايحرفه‌ای و منتقدان و رقبايرقبای سياسيسیاسی تاکيدتاکید ميمی
رسانه و فرصت‌ها
يکيیکی از مهمترينمهمترین کارکرد رسانه‌ها ، کمک به فرايندفرایند فرهنگ‌پذيريفرهنگ‌پذیری است . فرهنگ‌پذيريفرهنگ‌پذیری عبارت است از فرايندفرایند انتقال ارزش ها، هنجارها، عقايد،عقاید، باورها ، معيارهامعیارها و الگوهايالگوهای رفتاريرفتاری و احساسياحساسی موجود در فرهنگ جامعه به آحاد افراد آن . نهاد خانواده و سپس نهاد تعليمتعلیم و تربيتتربیت ، اوليناولین مراکز انتقال مفاهيممفاهیم فرهنگيفرهنگی به کودکان‌اند. اينترنتاینترنت در آمريکا،آمریکا، نه به عنوان تهديدتهدید امنيتي،امنیتی، بلکه به عنوان بزرگترينبزرگترین فرصت مليملی تلقيتلقی مي‌شودمی‌شود. توسعة اينترنتاینترنت در داخل و استفاده از آن برايبرای تأثيرگذاريتأثیرگذاری بر ديگراندیگران ( سايرسایر ملل ) بخشيبخشی مهم از سياست‌هايسیاست‌های راهبرديراهبردی آمريکاستآمریکاست . چينچین رسماً اعلام کرده است درصدد برقراريبرقراری توازن ميانمیان جريانجریان آزاد اطلاعات و صيانتصیانت فرهنگ و ارزش‌هايارزش‌های اجتماعياجتماعی خود است . معاون شرکت دولتيدولتی اينترنتاینترنت چينچین گفته است : ما علاقه‌ايعلاقه‌ای به قمار، پورنوگرافيپورنوگرافی و موارد حساسيتحساسیت برانگيزبرانگیز سياسيسیاسی نداريمنداریم . اما اينترنتاینترنت را حتيحتی با محتوايمحتوای فيلترفیلتر شده، مهمترينمهمترین نيرويينیرویی مي‌دانيممی‌دانیم که قادر است درهايدرهای چينچین را بر رويروی دنيادنیا بگشايدبگشاید و راه تغييراتتغییرات اقتصادياقتصادی را هموار کند. تقريباًتقریباً در تمام کشورهايکشورهای حاشيةحاشیة خليجخلیج فارس کنترل قويقوی دولتيدولتی بر محتوا و توزيعتوزیع اطلاعات وجود دارد. ايناین کنترل‌هابه علل مذهبي،مذهبی، سياسيسیاسی و فشارهايفشارهای داخليداخلی صورت مي‌گيردمی‌گیرد. روش اصلياصلی کنترل اطلاعات الکترونيکالکترونیک در ايناین کشورها انحصار مخابرات در شرکت‌هايشرکت‌های دولتيدولتی است . يکيیکی از پيامدهايپیامدهای اصلياصلی ايناین کنترل دولتي،دولتی، تأخيرتأخیر در رسيدنرسیدن اينترنتاینترنت و کنديکندی در همه گيرگیر شدن آن در ايناین کشورهاست . در حال حاضر اينترنتاینترنت در ايرانایران نقشينقشی بسياربسیار مهم از لحاظ امنيتامنیت فرهنگيفرهنگی ايفاایفا مي‌کندمی‌کند. از نظر علميعلمی ، افزايشافزایش تواناييتوانایی دسترسيدسترسی دانشجوياندانشجویان ، استادان و محققان ايرانيایرانی به منابع الکترونيکالکترونیک و تماس هايهای علميعلمی با دانشمندان ديگردیگر کشورها کاملاً مرهون اينترنتاینترنت دانشگاهيدانشگاهی است . از نظر افزايشافزایش کسب آگاهي‌هايآگاهی‌های سياسيسیاسی و اجتماعياجتماعی و دريافتدریافت آرايآرای مختلف و امکان گفت و گو و ابراز خود برايبرای همگان، نمي‌تواننمی‌توان نقش اينترنتاینترنت را انکار کرد. امروزه سايت‌هايسایت‌های مختلف ايرانيایرانی با تشکيلتشکیل گروه‌هايگروه‌های مباحثاتيمباحثاتی بسياربسیار جديجدی در مورد مسائل جهانيجهانی و مليملی عرصة وسيعيوسیعی برايبرای آگاهيآگاهی جوييجویی و اعلام‌نظرهاياعلام‌نظرهای تخصصيتخصصی و عموميعمومی فراهم کرده‌اند. پيگيريپیگیری نظرسنجي‌هاينظرسنجی‌های اينترنتياینترنتی د رمور دانتخابات و ضرر ارتباط با آمريکا،آمریکا، مهمترينمهمترین شخصيتشخصیت قرن اخيراخیر ايرانایران و 000 نشان مي‌دهدمی‌دهد که اينترنتاینترنت برايبرای ايرانيانایرانیان امکانات کاملاً مساعديمساعدی برايبرای ابراز آزادنة عقايدعقاید و مشارکت سياسيسیاسی و فرهنگيفرهنگی فراهم آورده است . حتيحتی برخيبرخی احزاب و داوطلبان نمايندگي،نمایندگی، برايبرای تبليغاتتبلیغات انتخاباتيانتخاباتی خود از اينترنتاینترنت استفاده کردند. به ايناین ترتيبترتیب مي‌توانمی‌توان نقشينقشی مهم برايبرای اينترنتاینترنت در گسترش آزادي‌هاآزادی‌ها و مشارکت سياسيسیاسی و دموکراسيدموکراسی فرهنگيفرهنگی قائل شد
انواع آسيبآسیب هايهای فناوريفناوری اطلاعات در خانواده
الف ) آسيب‌اخلاقيآسیب‌اخلاقی :
حدود 5/1 درصد از مجموع اطلاعات موجود در سايت‌هايسایت‌های اينترنتياینترنتی ، غيراخلاقيغیراخلاقی ، بيشبیش از 90 درصد از آنها تجاريتجاری و مابقيمابقی آن با سايرسایر امور علميعلمی ، فرهنگي،فرهنگی، ورزشيورزشی و سايرسایر موضوعات مرتبط است . ايناین در حاليحالی است که 11 درصد افراد رويروی زمينزمین با رفتارهايرفتارهای جنسيجنسی ناسالم مواجه‌اند که اصولاً ربطيربطی به اينترنتاینترنت ندارد. بنابراينبنابراین آسيب‌هايآسیب‌های ناشيناشی از اينترنتاینترنت ، در مقابسه با شرايطشرایط عاديعادی فساد اخلاقياخلاقی در جامعة چندينچندین برابر کمتراست . اما آن چه مي‌تواندمی‌تواند در اينترنتاینترنت خطرناک‌تر تلقيتلقی گردد، ارتباطيارتباطی است که از طريقطریق اتاق‌هاياتاق‌های گفت و گو بينبین افراد مختلف برقرار مي‌شودمی‌شود و در برخيبرخی موارد صدمات زيادزیاد به وجود ميمی آورد. ايناین اتاق‌هاياتاق‌های گفت و گو که معمولاً با نام هايهای جعليجعلی و مجهول امکان ارتباط در آن وجود دارد، مي‌تواندمی‌تواند زمينه‌هايزمینه‌های لازم را برايبرای ايجادایجاد برخيبرخی از مفاسد اجتماعياجتماعی به وجود آورد و تقريباًتقریباً راهيراهی هم برايبرای جلوگيريجلوگیری از آن وجود ندارد. در يکیک اتاق گفت و گو ، مرديمردی 60 ساله ميمی تواند خود را 20 ساله معرفيمعرفی کند و به اذيتاذیت و آزار ديگراندیگران بپردازد. به جرئت مي‌توانمی‌توان گفت که خطر اتاق‌هاياتاق‌های گفت و گو به مراتب بيشتربیشتر از سايت‌هايسایت‌های غيراخلاقيغیراخلاقی موجود در اينترنتاینترنت است ، زيرازیرا بي‌اطلاعيبی‌اطلاعی خانواده‌ها از ايناین موضوع خطرهاييخطرهایی را به خانواده‌ها تحميلتحمیل مي‌کندمی‌کند. از سويسوی ديگردیگر ، از جمله چالش هايهای اساسياساسی گسترش فناوريفناوری ارتباطات در‌جهاندرجهان مخصوصاً کشورهايکشورهای در حال توسعه، آسيب‌هايآسیب‌های فرهنگيفرهنگی و اجتماعياجتماعی است . قرار گرفتن در معرض فرهنگ‌هايفرهنگ‌های گوناگون، آزادي‌هايآزادی‌های زيادزیاد در يکیک دورة زمانيزمانی نسبتاً کوتاه و امکان دسترسيدسترسی به اطلاعات غيراخلاقيغیراخلاقی گوناگون از طريقطریق اينترنتاینترنت ، برخيبرخی از نمونه‌هاينمونه‌های ايناین خطرها مي‌باشندمی‌باشند. در کشورهايکشورهای در حال توسعه، از جمله کشورما، بنابر شرايطشرایط فرهنگيفرهنگی و اجتماعي،اجتماعی، احتمال آسيب‌پذيريآسیب‌پذیری زياديزیادی در اثر تعامل گسترده با ديگردیگر فرهنگ ها وجود دارد. به رغم پيشرفت‌هايپیشرفت‌های حاصل شده در سازوکارهايسازوکارهای امنيتيامنیتی و کنترليکنترلی در اينترنتاینترنت ، قابليت‌هايقابلیت‌های کنترليکنترلی در ايناین گونه موارد کمتر مؤثر واقع مي‌شوندمی‌شوند. بنابراينبنابراین توجه به شرايطشرایط فرهنگيفرهنگی و اجتماعياجتماعی کشورها يایا مناطق جغرافياييجغرافیایی خاص، قبل از ايجادایجاد شهر الکترونيک،الکترونیک، آماده کردن خانواده‌ها از بعد فرهنگيفرهنگی ، اجتماعياجتماعی و اخلاقياخلاقی ضروريضروری است .
ب ) آسيب‌هايآسیب‌های پزشکيپزشکی :
1ـ بازي‌هايبازی‌های کامپيوتريکامپیوتری به سبب داشتن صفحات گرافيکيگرافیکی ، تنوع رنگ و سرعت زيادزیاد تعويضتعویض صفحات، تأثيراتتأثیرات منفيمنفی بر رويروی مغز و اعصاب کودکان و حتيحتی بزرگترها مي‌گذاردمی‌گذارد و از ايناین ر اه برخيبرخی اختلالات را موجب مي‌شوندمی‌شوند.
2ـ استفادة زيادزیاد از کامپيوترکامپیوتر آثار منفيمنفی بر بيناييبینایی افراد به جايجای مي‌گذاردمی‌گذارد و موجب سوزش چشم‌ها مي‌شودمی‌شود.
3ـ تأثيراتتأثیرات منفيمنفی کامپيوترکامپیوتر بر بدن افراد عبارت‌اند از : دردهايدردهای شديدشدید کمر، دست، گردن و سر که به صورت آرتروز ظاهر مي‌شودمی‌شود و گاهيگاهی موجب ايجادایجاد کيستکیست مفصليمفصلی در مچ دست مي‌شودمی‌شود. افتادن سرشانه ها و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبيعيطبیعی مشکلات ديگردیگر مرتبط با آسيب‌هايآسیب‌های پزشکيپزشکی کامپيوترکامپیوتر است . که به دليلدلیل نشستن به مدت طولانيطولانی در پشت کامپيوترکامپیوتر و تايپتایپ و کار زيادزیاد با آن به وجود ميمی آيدآید.
ج ) آسيبآسیب فرهنگيفرهنگی ـ اجتماعياجتماعی :
از بعد فرهنگيفرهنگی و اجتماعياجتماعی موارد زيرزیر را مي‌توانمی‌توان به عنوان اساسي‌تريناساسی‌ترین و مهمترينمهمترین پيامدهايپیامدهای ناشيناشی از توسعة فناوريفناوری اطلاعات قلمداد کرد :
1ـ منزويمنزوی کردن بسياريبسیاری از کودکان : کودکانيکودکانی که از بدو زندگيزندگی و در دوران کودکيکودکی به دليلدلیل کمبود فضاهايفضاهای تفريحيتفریحی و آموزشيآموزشی در منزل با بازي‌هايبازی‌های کامپيوتريکامپیوتری مشغول مي‌شوندمی‌شوند به مرور نوعينوعی انزواطلبيانزواطلبی را پيشپیش مي‌گيرندمی‌گیرند که در نهايتنهایت باعث منزويمنزوی شدن آنان از اجتماع مي‌شودمی‌شود. حال آن که کودکان در دوران رشد مي‌بايستمی‌بایست با همنوعان و کودکان همسن خود بازي‌هايبازی‌های دسته جمعيجمعی انجام دهند. تا ارتباطات اجتماعياجتماعی را فرا گيرندگیرند. منزويمنزوی شدن کودک و بازيبازی با افراديافرادی که در دنيايدنیای واقعيواقعی وجود خارجيخارجی ندارد، در آيندهآینده ممکن است آثار بسياربسیار منفيمنفی و نامطلوب در رفتارهايرفتارهای اجتماعياجتماعی کودک ايجادایجاد کند.
2ـ قهرمانانيقهرمانانی که در بازي‌هايبازی‌های رايانه‌ايرایانه‌ای ظاهر ميمی شوند با تصاويرتصاویر و صحنه‌هايصحنه‌های خشونت آميزآمیز همراه‌اند که تأثيراتتأثیرات منفيمنفی فرهنگيفرهنگی ـ اجتماعياجتماعی را به دنبال دارد
ملاحظات اساسياساسی فرهنگيفرهنگی
گسترش اينترنتاینترنت در کشور ايرانایران بايدباید به گونه‌ايگونه‌ای باشد که به خلاقيتخلاقیت گستري،گستری، مدد رساند، نه ايناین که موجبات خلاقيتخلاقیت زداييزدایی را فراهم آورد. سياست‌گذاريسیاست‌گذاری درمورد توسعة اينترنتاینترنت نبايدنباید به توسعة مصرف يایا باز توليدتولید محتوايمحتوای آن محدود شود، بلکه بايدباید گسترش فرهنگ بوميبومی و مذهبيمذهبی و مقاومت فرهنگيفرهنگی را به دنبال داشته باشد. بنابراينبنابراین :
1ـ بيشبیش و پيشپیش از توسعة اينترنتاینترنت بايدباید به نظام توليدتولید و سازماندهيسازماندهی الکترونيکالکترونیک اطلاعات علميعلمی ، ادارياداری و ماليمالی بر اساس استانداردهاياستانداردهای قابل تبادل در شبکه اهتمام داشت و بودجه‌هايبودجه‌های کلانيکلانی را به ايناین امر اختصاص داد.
2ـ تدوينتدوین و اجراياجرای قوانينقوانین مورد نيازنیاز و روزآمد در حوزة ارتباطات شبکه ايای بسياربسیار اساسياساسی است. ايناین قوانينقوانین ، به خصوص موضوع حقوق تکثيرتکثیر و مالکيتمالکیت آثار فرهنگيفرهنگی و نرم افزارها و اطلاعات الکترونيکالکترونیک ، تأثيريتأثیری قاطع در تشويقتشویق توليدتولید فرهنگيفرهنگی بر رويروی شکبه دارد.
3ـ در سياست‌گذاريسیاست‌گذاری فرهنگيفرهنگی بايدباید چگونگيچگونگی کاربرد فناوريفناوری توسط مؤسسات فرهنگيفرهنگی و تأثيرتأثیر آن را بر مخاطبان در نظر گرفت . معلوم نيستنیست که هر گونه استفاده از تکنولوژيتکنولوژی جديدجدید لزوماً به افزايشافزایش تأثيرپذيريتأثیرپذیری مخاطبان منجر شود. <blockquote>4ـ نظام نظارت فرهنگيفرهنگی بر محتوايمحتوای داده‌هايداده‌های مبادله شده و ثبت مليملی ، نقشينقشی اساسياساسی در پيش‌گيريپیش‌گیری از گسترش فساد، تهديداتتهدیدات امنيتيامنیتی ، رسوخ جاسوسيجاسوسی و خراب کاريکاری الکترونيکالکترونیک و عملياتعملیات روانيروانی دارد. به نظر مي‌رسدمی‌رسد تهديدتهدید اصلياصلی و بالفعل کشور در مورد اينترنتاینترنت ، فقدان گفتمان امنيتيامنیتی در مورد ايناین پديدهپدیده است . اينترنتاینترنت که به طور بالقوه مي‌تواندمی‌تواند هم تهديدتهدید و هم فرصتيفرصتی طلاييطلایی برايبرای امنيتامنیت فرهنگيفرهنگی و سياسيسیاسی باشد، به عرصه‌ايعرصه‌ای فراخ برايبرای رقابت گروه هايهای فشار سياسيسیاسی و اقتصادياقتصادی تبديلتبدیل شده است . فقدان دانش جامع‌نگر در مورد صورت مسئله و نبود مطالعات سياست‌گذاريسیاست‌گذاری مقايسه‌ايمقایسه‌ای در کشور، حاکميتحاکمیت روش آزمون و خطا و اعمال سلايقسلایق فرديفردی و سازمانيسازمانی را به دنبال داشته است . مسئوليت‌پذيريمسئولیت‌پذیری دولت در سياست‌گذاريسیاست‌گذاری علميعلمی ، کارشناسانه و همه سونگر و بهره‌گيريبهره‌گیری از تمام توان علميعلمی کشور شرط اصلياصلی تحقق بيشترينبیشترین منافع و کمترينکمترین آسيب‌هاآسیب‌ها از گسترس صنعت اينترنتاینترنت در ايرانایران است .</blockquote>[http://up.iranblog.com/images/l2b7nff38cjkesghm5x0.pdf دانلود این مقاله]
منبع:
ـ آشنا ، حسام‌الدينحسام‌الدین ( 1380). اينترنتاینترنت و امنيتامنیت فرهنگيفرهنگی ـ سياسيسیاسی 000 ( مجموعه مقالات) کميسيونکمیسیون مليملی يونسکویونسکو .
ـ احمدياحمدی ، مهرناز ( 1380). رسانه‌ها تغييرتغییر دهندة تصورات : روزنامه ايرانایران .
ـ اعزازياعزازی ، شهلا ( 1378) . خانواده و تلويزيونتلویزیون : مرنديزمرندیز.
ـ پورحسينپورحسین ، رضا ( 1380) سايتسایت تبيانتبیان . WWW. TEBYAN . NET
ـ توسليتوسلی ؛ غلام عباس (1383) . پروژة اصلاحات بستر فرهنگيفرهنگی ـ روانيروانی نامناسب و نقش آن در رشد آسيب‌هاآسیب‌ها و مشکلات اجتماعياجتماعی ، مجموعه مقالات مسايلمسایل اجتماعياجتماعی ايرانایران : آگه .
ـ جلاليجلالی ، عليعلی اکبر (1382) . آسيب‌شناسيآسیب‌شناسی فناوريفناوری اطلاعات در خانواده : پژوهشکدة خانواده .
ـ رفيع‌پور،رفیع‌پور، فرامرز ( 1378) . وسايلوسایل ارتباط جمعيجمعی و تغييرتغییر ارزش‌ها: کتاب فردا.
ـ ساروخانيساروخانی ، باقر (1372) . جامعه شناسيشناسی ارتباطات ، تهران : انتشارات اطلاعات .
ـ شيرازيشیرازی ، فريبافریبا ( 1371 ) . زنان و رسانه‌هايرسانه‌های جهانيجهانی ، مجلة پيامپیام زن ، شمارهء 71.
ـ شيرازيشیرازی ، فريبافریبا (1371) زنان و رسانه جهاني،جهانی، مجلة پيامپیام زن ، شمارة 71.
ـ شعبانيشعبانی ، احمد (1382) . جامعة اطلاعات ايرانایران و چالش‌هايچالش‌های رويارويرویاروی آن ، فصلنامة اطلاع رسانيرسانی ، دورة 19، اسفندماه ، شمارة اول و دوم .
ـ فورسلوند، تيتيتیتی (1380) . قوانينقوانین و اقدامات مربوط به رسانه‌هايرسانه‌های ديداريدیداری و محافظت از کودکان، ترجمة مهديمهدی شفقتيشفقتی . تهران : مرکز تحقيقاتتحقیقات صدا و سيماسیما .
ـ کريميکریمی ، يوسفیوسف (1379) : روان‌شناسيروان‌شناسی اجتماعياجتماعی . تهران : نشر ارسباران .
ـ کودکان و خشونت در رسانه‌هايرسانه‌های جمعيجمعی (يونسکویونسکو ) (1380) ترجمة مهديمهدی شفقتيشفقتی مرکز تحقيقاتتحقیقات صدا و سيماسیما .
ـ مهاجرانيمهاجرانی ، عطاء ا000 (1374) وضعيتوضعیت زنان در رسانه‌ها، مجموعه مقالات : دفتر امور زنان نهاد رياستریاست جمهوريجمهوری .
ـ محمديمحمدی ، مجيدمجید (1379) . سيمايسیمای اقتدارگرايياقتدارگرایی تلويزيونتلویزیون دولتيدولتی ايرانایران ، تهران : جامعة ايرانيانایرانیان .
| 