ژئوپلیتیک دریای کاسپین/مقدمه

'

مقدمه

مشارکت های بین المللی

ژئوپلیتیک دریای کاسپین

منطقه حوزه آبریز کاسپین که حوزه وسیعی را شامل ۵ کشور آسیای مرکزی و سه کشور قفقاز جنوبی و روسیه را در بر گیرد حتی پیش از آنکه منابع خاورمیانه کشف شود، به دلیل منابع غنی از انرژی ای که داشت، شناخته شده بود. کتاب های مرجعی که به نفت در این منطقه اشاره کرده اند، به دوران مارکوپولو بر می گردند. در انتهای قرن نوزدهم باکو (که امروزه پایتخت جمهوری آذربایجان است) در آن زمان بخشی از امپراتوری روسیه محسوب می شد و یک شهر نفت خیز بود که توجه شرکت های نفتی غربی را به خود جلب کرده بود.

سرانجام آن بخش از منطقه که جزو امپراتوری روسیه بود به اتحاد جماهیر شوروی پیوست. در اثر سال ها بی کفایتی و کم توجهی دولت روسیه به سیبری، تولید نفت دریای کاسپین کاهش یافت. تا اینکه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اواسط دهه ۱۹۹۰ منطقه کاسپین موفق شد توجه جهانی را به خود معطوف کند. در این هنگام بود که منابع بالقوه وسیع انرژی در منطقه و موقعیت ژئواستراتژیک آن در مسیرهای متصل کننده اروپا و آسیا (در مجاورت روسیه، ایران و ترکیه) از جانب خارج مورد توجه اقتصادی و سیاسی قرار گرفت. دولت های این کشورها با شرکت های انرژی غربی یک سلسله معاهدات امضا کردند و ایالات متحده بازیگر کلیدی در زمینه توسعه انرژی حوزه دریای کاسپین گردید. با تمام این احوال متشکل بودن منطقه از مخلوط گروه های قومی و ناپایداری های ادامه دار موجب چالش هایی جدی برای سیاست گذاران غربی و مخاطرات تجاری می شود که به دنبال محیط پایدار می گردند تا توسعه اقتصادی را رونق دهند.