تاریخ ایران/ایران پیش از ورود آریایی‌ها

ايران باستان
ایران پیش از ورود آریایی‌ها
ایران پس از ورود آریایی‌ها
ایلامیان
ماد
هخامنشیان
سلوکیان
اشکانیان
ساسانیان
ايران بعد از اسلام
طاهریان
صفاریان
سامانیان
آل زيار
آل بویه
غزنویان
سلجوقیان
خوارزمشاهیان
ایلخانان مغول
تیموریان
صفویان
افشاریه
زندیه
قاجار
پهلوی
جمهوری اسلامی ایران

برخی به اشتباه آغاز تاریخ ایران را از زمان آریایی‌ها می‌دانند اما امروزه معلوم شده قبل از آریایی‌ها اقوام مختلفی در این سرزمین می‌زیستند.

کوزه با نقاشی‌هایی از بز روی آن متعلق به هزاره سوم پ. م.

ساکنان بومی ایران قبل از آریایی ها

ویرایش
نام مکان
لولوبی ها اطراف دریاچه ارومیه
گوتی ها آذربایجان وکردستان
کاسی دامنه زاگرس
مانایی ها آذربایجان کنونی

کاسیان

ویرایش

قوم کاسی (کاشی) کوهستانیانی بودند که از ازمنهٔ قدیم تا فتح ایران بدست اسکندر مقدونی در شمال کشور عیلام یعنی در نقاط مرکزی سلسله جبال زاگرس که اکنون لرستان نامیده، می‌شود سُکونت گزیده بودند [۱].

گواه منشاء قومی کاسیان قریب پنجاه کلمه و نام خاص است که با ترجمهٔ اکّدی در متون لغوی آشوری و بابلی محفوظ است و همچنین تعدادی اسامی خاص که در اسناد تجاری و اقتصادی بابلی باقیمانده و کتیبه‌های شاهان که مربوط به هزازهٔ دوم پیش از میلاد است و بدست ما رسیده. اکنون می‌توان این حدس را بیشتر محتمل دانست که کاسیان قبیله‌ای بودند کوهستانی و پیشهٔ دامداری داشتند و به زبانی که با عیلامی قرابت داشت سخن می‌گفتند.

زمانی این عقیده رایج بود که کاسیان هندواروپایی بوده؛ یا لااقل چنان روابط و تماس نزدیک با عناصر قومی هندواروپایی داشتند که زبان و فرهنگ و تمدن ایشان به نحوی مشهود از آن متأثر گشته. ولی مدارکی که به نفع مناسبات هندواروپایی کاسیان وجود دارد چنان سست است که بالضروره باید کاسیان را یا فاقد رابطه با هندواروپایی شمرد و یا غیر مستقیم و بسیار دورادور با عناصر اخیرالذکر مربوط دانست [۲].

به نظر می‌رسد کاسیان از دوران دیرین که کس به یاد ندارد در ناحیهٔ مذکور زندگی می‌کردند، همچنانکه عیلامیان که همسایه و محتملا خویشاوند ایشان بودند در سرزمین خویش می‌زیستند. به هر تقدیر کاسیان از آغاز هزارهٔ سوم پیش از میلاد در آن مکان زندگی می‌کردند و بعدها به دامداری و زندگی نیمه اسکان یافته در کوهها اشتغال داشتند. به احتمال قوی قبایل کنونی لر که با دامداری در کوهستان اعاشه می‌کنند از اخلاف ایشان می‌باشند که از لحاظ زبان ایرانی شده‌اند و اکنون نیز در همان سرزمین ساکن هستند [۳]. مع‌الوصف در ربع دوم هزارهٔ دوم پ. م. بخشی از کاسیان در حرکت و انتقال قبایل شرکت جسته از کوهها به درهٔ رود دیاله نفوذ کرده و از آنجا گاه و بیگاه به بابل دستبرد می‌زدند. اکثر محققان این فعالیت کاسیان را به ظهور اسب مربوط می‌دانند.

منابع

ویرایش
  1. ای.م. دیاکونوف. ، تاریخ ماد، ISBN 964-445-106-6
  2. ای.م. دیاکونوف. ، تاریخ ماد، ISBN 964-445-106-6
  3. سرزمینی که به نام اکنون لرستان خوانده می‌شود